Dul me Apar Wiye Angwen

Kit me Miyo Kwo me Oti Bedo me Yomcwiny

Gin ango ma mitte me bedo won ot maber?

Dako twero bedo min ot maber nining?

Bedo lanyodo maber kwako timo ngo?

Lutino gitwero miyo kwo me ot bedo me yomcwiny nining?

1. Layab me kwo ma mit me ot aye ngo?

LUBANGA JEHOVAH mito ni kwo me oti obed ma yomo cwinyi. Baibul ma obedo Lokke, miyo pwony pi ngat acel acel ma i ot, tito tic ma Lubanga mito ni ngat moni omyero otim. Ka jo me ot gitimo ticgi ma lubbe ki tam pa Lubanga, adwogine bedo maber atika. Yecu owaco ni: ‘gitye ki gum, jo ma giwinyo lok pa Lubanga, dok gigwoko!’​—Luka 11:28.

2. Kwo me yomcwiny i otwa jenge i kom ye gin ango?

² Kwo me yomcwiny me ot jenge i yewa ni, kwo me ot ocakke ki bot Jehovah, ma obedo ngat ma Yecu olwongo ni “Wonwa.” (Matayo 6:9) Odi ducu ma i wi lobo gitye pi Wonwa me polo-ni​—dok en ada ngeyo gin ma mitte wek kwo me ot obed me yomcwiny. (Jo Epeco 3:14, 15) Dong, kit jami ango ma Baibul pwonyo i kom tic ma ngat acel acel omyero otim i ot?

YUB ME KWO ME OT OCAKKE KI BOT LUBANGA

3. Baibul tito acakki me kwo me ot nining, dok pingo wangeyo ni gin ma Baibul waco-ni tye ada?

³ Jehovah ocweyo dano mukwongo, Adam gin ki  Kawa, okelogi kacel macalo laco ki dako. En oketogi i paco me paradic ma mwonya i lobo​—poto me Eden ka owaco botgi ni gunywal lutino. Jehovah owaco ni: “Wunywal, wunya, wupong lobo.” (Acakki 1:26-28; 2:18, 21-24) Man pe obedo lok aboka nyo ododo mamwa, pien Yecu onyuto ni gin ma kitito i Acakki i kom kit ma kwo me ot ocake kwede tye ada. (Matayo 19:4, 5) Kadi bed ni wakemme ki lwak peko mapol dok kwo me kare-ni pe tye kit ma onongo Lubanga oyubo-ni, kong wanenu gin ma miyo kwo me yomcwiny twero bedo tye i ot.

4. (a) Ngat acel acel twero miyo kwo me ot bedo me yomcwiny nining? (b) Pingo kwano lok i kom kwo pa Yecu pire tek tutwal me bedo ki kwo me ot ma yomo cwiny?

⁴ Ngat acel acel me ot miyo kwo me ot bedo me yomcwiny ki bedo ka poro mar pa Lubanga. (Jo Epeco 5:1, 2) Wan kono watwero poro Lubanga nining, kit ma pe watwero neno en-ni? Watwero niang kit ma Jehovah tiyo kwede pien en ocwalo Wode me kayone i lobo. (Jon 1:14, 18) I kare ma tye i lobo, Wode man ma obedo Yecu Kricito-ni, oporo Wonne ma i polo-ni maber tutwal ma oweko neno ki winyo Yecu onongo rom aroma ki bedo kacel ki winyo Jehovah. (Jon 14:9) Pi meno, ka waporo mar ma Yecu onyuto dok walubo lanenne, ci wan ki acel acel watwero miyo kwo me otwa bedo me yomcwiny makato.

LANEN MABER PI CO

5, 6. (a) Yo ma Yecu tero kwede kacokke miyo lanen maber bot co nining? (b) Gin ango ma omyero kitim pi nongo kica?

⁵ Baibul waco ni co myero guter mongi kit ma Yecu tero kwede lupwonnyene. Tam kong i kom tela ma Baibul miyo ni: ‘Wun co bene wumar monwu i kit macalo Kricito omaro kwede lwak muye en ci omiyo kwone pigi, Kit meno, co bene gumar mongi macalo gimaro komgi kengi. Ngat ma maro dakone, maro kome kene. Pe tye  ngat mo ma dag kome kekene, ento pito ki cam dok gwoko maber macalo Kricito bene tiyo ki lwak jo muye en.’​—Jo Epeco 5:23, 25-29.

⁶ Mar pa Yecu i kom lupwonnyene omiyo lanen maber bot co. Yecu “omarogi nio i agik,” omiyo otyero kwone pigi, kadi bed ni gin onongo gitye ki roc. (Jon 13:1; 15:13) I yo acel-li, kicuko cwiny co ni: ‘Wubed ka maro monwu, pe wubed ki gero i komgi.’ (Jo Kolocai 3:19) Gin ango ma bikonyo laco me tic ki tam magi, ka dakone pol kare pe timo jami ki ryeko? En omyero wiye opo i kom bal ma mege ki gin ma en omyero etim me nongo kica pa Lubanga. En omyero otim ngo? En omyero owek bal pa jo ma gibalo i kome, man kwako wa bal pa dakone bene. Tye bene ni en dako omyero otim kit meno. (Matayo 6:12, 14, 15) Dong itye ka neno pingo kiwacci keny maber aye obedo ribbe pa jo aryo ma gubedo lutim kica i kingi?

7. Yecu otamo pi gin ango, dok omiyo lanen ango bot co?

⁷ Co omyero bene gunge ni Yecu kare ducu onyuto ni eparo pi lupwonnyene. En otamo pi gorogi ki pi mitigi. Me labolle i kare mo ma onongo guol, en owacci: “Wubin kenwu ka ma dano pe iye, wuywe manok.” (Marako 6:30-32) Mon bene mitte ni omyero kitam pigi. Baibul waco ni gin gubedo jo ‘ma komgi pe tek’ dok kimiyo cik bot co me miyo botgi “deyo.” Pingo? Pien laco ki dako ducu ginywako ‘kica pa Lubanga ma kelo kwo’ marom. (1 Petero 3:7) Co omyero wigi opo ni bedo ngat ma lagen aye pire tek bot Lubanga, ento pe bedo laco nyo dako.​—Jabuli 101:6.

8. (a) Tye dok nining ni laco “ma maro dakone, maro kome kene”? (b) Bedo “kom acel” tyen lokke ngo ki bot laco ki dok bot dakone?

⁸ Baibul waco ni laco “ma maro dakone, maro kome kene.” Tye kit man pien, kit ma Yecu otito kwede, laco gin ki dakone ‘pe dong gibedo kom aryo ento kom acel.’ (Matayo 19:6) Pi meno mitigi me buto omyero  ogik bot gin aryo-ni keken. (Carolok 5:15-21; Jo Ibru 13:4) Gin twero timo man ka ngat acel acel cobo miti pa lawote labongo wanya mo. (1 Jo Korint 7:3-5) Lok ma pire tek ma wic omyero pe owil iye tye ni: ‘Pe tye ngat mo ma dag kome kekene, ento pito ki cam dok gwoko maber.’ Co mito gumar mongi kit ma gimarre kwede kekengi, kun giniang ni gibicung i nyim Yecu Kricito, ma obedo lawigi.​—Jo Epeco 5:29; 1 Jo Korint 11:3.

9. Kit Yecu ango ma kitito pire i Jo Pilipi 1:8, dok pingo co myero gubed ki kit man i kom mongi?

⁹ Lakwena Paulo otito pi ‘mar kikome ma Kricito Yecu tye kwede.’ (Jo Pilipi 1:8) Mar pa Yecu onongo ber mada bot mon ma gudoko lupwonnyene. (Jon 20:1, 11-13, 16) Dong mon ot gimito mar kikome ki bot cog-gi tutwal.

LANEN MABER PI MON

10. Yecu omiyo lanen maber pi mon nining?

¹⁰ Ot obedo calo dul mo ma lwak oyubo, dok me wek kwo ma iye obed maber, lawiye omyero obed tye. Kadi wa Yecu tye ki Ngat ma en miine bote macalo Lawiye. “Wi Kricito aye Lubanga,” kit ma “wi dako aye cware.” (1 Jo Korint 11:3) Miine pa Yecu ite tela pa Lubanga obedo lanen maber atika botwa, kit ma wan ducu watye ki lawiwa ma myero wamiine i tere.

11. Kit cwiny ango ma dako myero obed kwede i kom cware, dok adwogi ango ma twero bino ki i nyuto cwiny man?

¹¹ Co gitye ki roc pi meno gitimo bal dok pol kare pe gibedo lanen maber me tela i ot. Pi meno, dako omyero dong otim gin ango? En pe omyero oca gin ma cware timo nyo otemme me leyo telane. Dako myero wiye opo ni cwiny ma mwol ma ling mot aye pire dit i wang Lubanga. (1 Petero 3:4) Bedo ki cwiny man, bimiyo en nongo ni miine ite laco i kit ma Lubanga mito-ni bedo yot makato, kadi wa i kare ma nongo kwo tye matek. Me medo i kom meno, Baibul waco ni: “Dako bene  myero onen ni eworo cware.” (Jo Epeco 5:33) Ento ka laco pe ye Kricito calo Lawiye kono? Baibul cuko cwiny mon ni: ‘Wumine me bedo i te loc pa cogwu, wek ka ce co mogo i kingi pe gilubo lok pa Lubanga, ci gitwero lokke pi kit pa mongi, kadi bed gin ki komgi pe giloko lok mo ki doggi, ento ka guneno kitwu maleng ma nen me woro.’​—1 Petero 3:1, 2.

12. Pingo pe rac ka dako omiyo tamme i yo me woro?

¹² Kadi bed ni laco obedo ngat ma oye nyo pe, dako ot pe nongo onyuto cac ka en omiyo tam ma opokke woko ki pa cware. Tamme twero bedo atir, dok jo me ode ducu guromo nongo kony iye ka laco olubo. Kadi bed ni Abraim pe oye i kare ma dakone Cara omiye tam me cobo peko me ot, Lubanga owacce ni: “Tim kit ma en otitti.” (Acakki 21:9-12) Pi meno, ka laco dong omoko tamme me agikki ma pe turo cik pa Lubanga, dako omyero nyuto miinene ki lubone.​—Tic pa Lukwena 5:29; Jo Epeco 5:24.

13. (a) Tito 2:4, 5 cuko cwiny mon ma gunyomme me timo gin ango? (b) Gin ango ma Baibul waco i kom pokke ki keto keny?

¹³ I cobo ticce, dako twero timo jami mapol me gwoko jo me ode. Me labolle, Baibul nyuto ni mon ma kinyomogi omyero ‘gumar coggi ki litinogi, dok gubed mon ma loyo tamgi kengi, mon maleng ma pe gitye ki tam mo me caro caro, ma gigwoko pacogi, mon ma lukica kun giworo coggi bene.’ (Tito 2:4, 5) Dako nyo mego ma timo kit man binongo mar ki woro pa jo me ode pi naka. (Carolok 31:10, 28) Kit ma nyom obedo ribo kin jo ma luroc-ci, i kine mukene jami mogo maraco tutwal twero kelo pokke nyo keto keny. Baibul ye pokke pi tyen lok mogo. Ento, pokke pe omyero giter calo gin matidi, pien Baibul ciko ni: ‘Dako pe opokke ki cware, dok laco bene pe myero owek dakone.’ (1 Jo Korint 7:10, 11) Ginacoya ye keto nyom keken ka ngat mo i kin gin aryo-ni obuto ki ngat mo mukene.​—Matayo 19:9.

 LANEN MABER PI LUNYODO

14. Yecu otero lutino nining, dok kit gin ango ma lutino mito ki bot lunyodo?

¹⁴ Yecu onyuto lanen maber pi lunyodo i kit ma en otero kwede lutino. I kare ma jo mukene gutemo juko jo matino me bino bot Yecu, en owaco ni: “Wuwek lutino gubin bota, pe wugenggi.” Baibul owaco ni en ‘otingogi i kore omiyogi gum, kun keto cinge i komgi.’ (Marako 10:13-16) Kit ma Yecu omiyo kare me bedo ki jo matino-ni, in pe i tamo ni bedo ber pi in bene me timo kit meno pi lutino awobe ki anyirani? Gin pe gimito kare ma nok keken, ento gimito kare malac ki boti. Omyero ikwany kare malac me pwonyogi, pien meno aye gin ma Jehovah ociko lunyodo me timone.​—Nwoyo Cik 6:4-9.

15. Lunyodo gitwero timo gin ango me gwoko lutinogi?

¹⁵ Kit ma lobo-ni tye ka doko rac medde ameda-ni, lutino mito lunyodo ma bigwokogi ki i kom jo ma twero wanogi, calo jo ma gipyeda lutino. Kong itam kit ma Yecu ogwoko kwede lupwonnyene, ma en olwongo ki mar ni “Litino aduno.” I kare ma kimake ma onongo dong kicok  kinekke, Yecu oyubo yo me loyo botgi. (Jon 13:33; 18:7-9) Macalo lanyodo, myero ibed ma wangi twolo i kom atematema pa Larac-ci i kom lutinoni. Omyero inguk cikogi con. * (1 Petero 5:8) Lutino dong mito agwoka i kare-ni ma loyo kare mo ducu ki gin ma twero wano komgi, balo kwogi i yo me cwiny, nyo balo kitgi.

16. Lunyodo twero nongo pwony ango ki i yo ma Yecu otero kwede roc pa lupwonnyene?

¹⁶ I dye wor ma onongo Yecu peya oto, lupwonnyene gularo lok i kom nga ma onongo dit loyo ki i kin-gi. Me ka ka keco i komgi, Yecu omedde ki konyogi i yo me  mar kun tiyo ki lok kacel ki lanen. (Luka 22:24-27; Jon 13:3-8) Ka in lanyodo, tye kit ma in itwero neno kwede kit me lubo lanen pa Yecu-ni i yo me tiro lutinoni? Ada, gin mito pwony, ento omyero kimii ‘i yo maber’ ento pe ki kiniga. Pe omyero ilok labongo tam ma weko lokki doko “macalo pala lucwan ka ocobo dano.” (Jeremia 30:11; Carolok 12:18) Pwod omyero kimii i yo ma latinni bineno-ne lacen ni onongo rwatte.​—Jo Epeco 6:4; Jo Ibru 12:9-11.

LANEN MABER PI LUTINO

17. I yo ango ma Yecu omiyo kwede lanen maber pi lutino?

¹⁷ Lutino mono gitwero pwonyo gin mo ki i kom Yecu? Ada, gitwero! Yecu onyuto lanen kit ma lutino omyero guwiny kwede lunyodogi. En owaco ni: “Aloko gin ma Wora opwonya iye.” En dok omedo ni: “Nino ducu atiyo gin ma iye mito.” (Jon 8:28, 29) Yecu onongo winyo Wonne ma i polo, dok Baibul waco ni lutino omyero guwiny lunyodogi. (Jo Epeco 6:1-3) Kadi bed ni Yecu onongo obedo latin ma pe ki roc mo, en owinyo lunyodone, ma gubedo Yucepu gin ki Maliam ma onongo gitye ki roc-ci. Meno ada okelo yomcwiny bot ngat acel acel ma onongo tye i gang pa Yecu-gi!​—Luka 2:4, 5, 51, 52.

18. Pingo Yecu i kare ducu owinyo Wonne ma i polo, dok anga ma cwinye bedo yom ka lutino guwinyo lunyodogi i kare-ni?

¹⁸ Lutino mono gitwero yenyo yo me bedo calo Yecu kun giweko cwiny lunyodogi bedo yom nining? Ada, lutino kare mukene ginongo ni tek me winyo lunyodogi, ento meno aye gin ma Lubanga mito ni lutino gutim. (Carolok 1:8; 6:20) Yecu kare ducu owinyo Wonne ma i polo, kadi wa i kare ma onongo timone tek. I kare mo ma miti pa Lubanga onongo tye ni Yecu otim gin mo ma tek atika, Yecu owaco ni: “Kwany kikopo man [gin mo ma onongo mitte me atima] woko ki  bota.” Kadi bed kit meno, Yecu otimo gin ma Lubanga omito, pien ongeyo ni Wonne ngeyo jami maber ma loyo ducu. (Luka 22:42) Lutino gibimiyo lunyodogi ki Wongi ma i polo bedo ki yomcwiny mada ka gupwonye me bedo ki winy. *​—Carolok 23:22-25.

19. (a) Catan temo lutino nining? (b) Adwogi ango ma tim maraco pa lutino twero kelone bot lunyodo?

¹⁹ Lagoba-ni otemo Yecu, dok wangeyo maber ni en bitemo jo matino me timo jami maraco. (Matayo 4:1-10) Catan Larac-ci tiyo ki dic pa jo ma gubedo luwot ngati moni, ma twero bedo tek tutwal me kwerone. Pi meno pire tek ni lutino omyero guwek bedo ki luwotgi ma kitgi raco! (1 Korint 15:33) Dina, nya pa Yakobo obedo ka bedo ki jo ma pe luwor Jehovah, ci meno okelo peko mapol. (Acakki 34:1, 2) Kong itam kit ma jo me ot gibiwinyo kwede ka ngat mo acel i kin-gi odonyo itim me tar wang!​—Carolok 17:21, 25.

LAGONY ME KWO ME OT MA YOMO CWINY

20. Gin ango ma ngat acel acel myero otim pi bedo ki kwo me yomcwiny i ot?

²⁰ Lweny ki peko me ot bedo yot ka kitiyo ki tam ma  i Baibul. I ada, keto lakit tam magi i tic aye obedo lagony me yom cwiny i ot. Pi meno co, maru monwu, dok wutergi kit ma Yecu tero kwede kacokkene. Mon, miine i te tela pa cogwu, dok wulub lanen pa dako makwiri ma kitito pire i Carolok 31:10-31. Lunyodo, pwonyo lutinowu. (Carolok 22:6) Wego, ‘loo wi odiwu i yo maber.’ (1 Temceo 3:4, 5; 5:8) Ki lutino bene wuwiny lunyodowu. (Jo Kolocai 3:20) Pe tye ngat mo i ot ma pe ki roc, pien dano ducu gitimo bal. Pi meno bed mwol, kwa kica ki bot lawoti pi balli.

21. Kit kwo ango ma mwonya ma tye anyim, dok watwero nongo mit pa kwo me ot i kare-ni nining?

²¹ Ada, Baibul tye ki lonyo madit me tam ki cik ma mako kwo me ot. Medo i kom meno, Baibul pwonyowa i kom lobo manyen pa Lubanga ma obedo lobo paradic ma bipong ki dano ma cwinygi yom ma giworo Jehovah. (Niyabo 21:3, 4) Gen me kwo mamwonya atika pud dong tye anyim ya! Kadi i kare-ni, watwero bedo ki kwo me ot ma yomo cwiny ka waketo cik pa Lubanga ma tye i Lokke Baibul i tic.

[Lok ma tye piny]

GIN MA BAIBUL PWONYO

▪ Mitte ni co omyero gumar mongi macalo gimaro komgi kengi.​—Jo Epeco 5:25-29.

▪ Mon omyero gumar jo me odigi dok guwor coggi.​—Tito 2:4, 5.

▪ Mitte ni lunyodo omyero gumar, gupwony dok gugwok lutinogi.​—Nwoyo Cik 6:4-9.

▪ Mitte ni lutino omyero guwiny lunyodogi.​—Jo Epeco 6:1-3.

[Peny me Kwan]

[Cal ma tye i pot karatac 139]

Lanen maber ango ma Cara omiyo bot mon?

[Cal ma tye i pot karatac 140]

Pwony ango ma lunyodo ginongo ki i yo ma Yecu otero kwede lutino?

[Cal ma tye i pot karatac 142]

Gin ango ma jo matino myero gutam pire ka kitye ka temogi?