Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

Jesus pemefi Pedro ñi llalla ka tremoltufi (Matew 8:14, 15; Marku 1:29-31).

Chaw Dios ñi pu che, ¿müley ñi kurengenoal kam fütangenoal?

Chaw Dios ñi pu che, ¿müley ñi kurengenoal kam fütangenoal?

WALL Mapu püle tati Iglesia Catolica Romana, fillke iglesia ortodoxa, budista ka kakelu religion dikümtukukefingün tañi pu longkolelu ñi kurengenoal kam fütangenoal, celibato pingey tüfa. Kafey fentren che rakiduamkey pu religioso ñi femken pekan kudumuwün tañi eluñmangenon mu ñi kurengeal ka fütangeal.

Feymu ramtuwafuiñ: ¿feypiley ti Biblia ñi kurengenoal kam fütangenoal pu küdawülkefilu ta Chaw Ngünechen? Taiñ kimal tüfa, inaduamaiñ chew ñi tuwün, chumngechi amuy fillke tripantu mu ka chem rakiduamkey Chaw Dios feychi wimtun mu.

CHUMNGECHI TRIPAY TÜFACHI WIMTUN RELIGION MU

Kiñe lifru feypi pu eluwkülelu ñi kurengenoal kam fütangenoal “ngünewkeyngün tañi kudumuwnoal, ka tüfa rakiduamelkeeiñmew pu küdawkelu pu religion mu” (Encyclopædia Britannica). Tati papa Benedicto XVI, 2006 tripantu mu wewpilu kiñe falin trokiñche ñi nieel ti Iglesia Catolica Romana, feypi ñi dikümtukungen pu küdawkelu religion mu ñi kurengenoal kam fütangenoal, nüwküley kiñe wimtun mu ñi femkefel pichi rupalu pu apostol ñi antü mu.

Welu pu wünen kristiano femkelafuyngün. Ti apostol Pablo mülefuy wünen siglo mu, kidu kimeldungufi ñi küpayal pu inakefilu “koyla ngünen püllü”. Feymu feypi: “Tüfachi pu che ta pikelay ñi müleael ta kureyewün” (1 Timotew 4:1-3).

Epungechi siglo mew, kiñe trokiñ pu iglesia kristiano faluwkülelu mu eluwingün ñi dikümtukuafiel tañi küdawkelu tañi kurengenoal ka fütangenoal. Kiñe lifru feypi: “Tüfa nüwkülefuy kiñe rakiduam mu mülerkefulu Roma ñi ngünenieel mew, ñi ngünewal pu che kudumuwün dungu mew” (Celibacy and Religious Traditions).

Inalechi pu siglo mew, tati falinke trawün ñi nieel ti Iglesia ka pu kimke wentru elkünulu ñi feyentuel ti Iglesia, amultukukefuyngün ñi kurengenoal kam fütangenoal pu küdawkelu iglesia mu. Rakiduamkefuyngün tati kudumuwün dungu ñi podümkefiel pu che, feymu pu küdawkelu religion mu kudumuwlayafuyngün. Welu kiñe lifru feypi: “Tati mari siglo mew petu mülefuy fentren saserdote ka kiñeke obispo kütu ñi nieel domo” (Encyclopædia Britannica).

Ti Iglesia ñi falinke trawün mew, femngelu Letran mu, 1123 ka 1139 tripantu Roma mew, elkünungey kom pu küdawkelu iglesia mu ñi kurengenoal ka fütangenoal, ka ti Iglesia Catolica fantepu mew amultukukey tüfa. Femngenofule tüfa, ti iglesia ñamümafuy tañi ngünenieel ka ñi plata, pu saserdote kurengelu elelfilu am tañi pu yall ti iglesia ñi ngen-ngeel.

¿CHEM RAKIDUAMKEY CHAW DIOS?

Biblia pengeli Chaw Dios ñi chumngentufiel tüfa. Jesus nütramkay pu kurengenolu kidu reke “tañi küme poyeafiel ta Ngünechen” (Matew 19:12). Kafey ti apostol Pablo nütrami kiñeke kristiano ñi inayentuetew tañi kurengenoal ka fütangenoal “tati werken montuluwün dungu ñi duam” mu (1 Korintio 7:37, 38; 9:23).

Welu Jesus ka Pablo dikümtukukelafingu pu kristiano ñi kurengenoal ka fütangenoal. Jesus pengeli kiñeke tañi pu inaniekeetew müten kiñe yewün ñi trokikefiel tañi kurengenon ka fütangenon, ka Pablo feypi: “Tati petu kurengenochi wentru ka petu fütangenochi domo nielan chem werkün dungu no rume Ñidol tañi eluetew kisu engünngealu, welu feypian iñche kisu ñi ngülam kümelu tañi trokifiel” (1 Korintio 7:25; Matew 19:11).

Kafey ti Biblia pengeli kiñeke wünen kristiano ñi kurengen, kiñe tüfa ti apostol Pedro (Matew 8:14; Marku 1:29-31; 1 Korintio 9:5). Wünen siglo mew, Roma ñi ngünenieel mu, pu che femkefuyngün fillke pekan kudumuwün, feymu Pablo wirintukuy kiñe longkolelu ti trawünche mu kurengele, müley ‘ñi nieael kiñe domo müten’ ka “ñi feypinieafiel ñi pu yall tañi ngünefalael engün” (1 Timotew 3:2, 4).

Feypingelayafuy tüfachi pu kurewen ñi kudumuwkenon, Biblia küme feypilu am: “Tati füta müley ñi eluafiel tañi domo chem ñi duamnieel”. Ka feypi tati kurewen ñi ‘katrütuwnoal’ kudumuwün dungu mew (1 Korintio 7:3-5, Traducción del Nuevo Mundo, TNM). Kimfalngey Chaw Ngünechen ñi feypinoel tañi pu che tañi kurengenoal kam fütangenoal, feymu dikümtukufalngelay.

“TATI WERKEN MONTULUWÜN DUNGU ÑI DUAM”

Pu kristiano dikümtukungekelayngün ñi kiduleweal, feymu ¿chumngelu Jesus ka Pablo feypingu ñi doy küme kurengenoal kam fütangenoal? Pu kidulelu doy amuldunguafuyngün, fill rakiduamkelayngün pu che reke nielu ñi afkadi, feymu doy eluwküleafuyngün ñi poyeafiel ta Chaw Dios (1 Korintio 7:32-35).

Inaduamaiñ David ñi rupan. Kidu elkünuy tañi küdaw ñi fentren kullingekefel Ciudad de Mexico mew, femngechi ñi wiñamtuwal Costa Rica ñi lelfün mew tañi kimeltuafiel Biblia. ¿Kellueyew ñi kurengenon? “Femi llemay”, feypi David. Ka feypi: “Küdawngefuy wimtual tüfachi we mapu mew ka tañi we mongen mu. Welu kidutu ngüneytuwken müten, feymu fente küdawtulafun”.

Kafey Claudia, kiñe lamngen fütangenolu, wiñamtuwkey kakelu lof mu chew ñi duamniengeel doy amuldungukelu, kidu feypi: “Ayüwülkeenew tañi femken. Ngüneduamfiel chumngechi ñi kelluetew Chaw Dios, doy weniyefiñ ka doy newenturpukey ñi mupiltun”.

“Nielmi kam nienolmi rume tami afkadi, welu eluwkülelmi tami poyeafiel ta Chaw Jewba, ayüwküleaymi” (Claudia).

Ayüwküleafuyngün pu kurengenolu ka fütangenolu. Claudia feypi: “Nielmi kam nienolmi rume tami afkadi, welu eluwkülelmi tami poyeafiel ta Chaw Jewba, ayüwküleaymi” (Salmo 119:1, 2).