Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Politicaruxa ¿kunatsa Jesusax jan mitiskäna?

Politicaruxa ¿kunatsa Jesusax jan mitiskäna?

Politicaruxa ¿kunatsa Jesusax jan mitiskäna?

KHAYA 32 maranxa, Inti jalantxarux walja jaqinakaw Jesusan yatichäwinakap istʼasipkäna. Juparux usutanak qullañataki ukat jiwatanakar jaktayañatak chʼamanïtapatwa uñtʼapxäna. Jaqinakax milagronakap uñjasas ukat kunjamsa Diosat yatichäna ukanak istʼasas walpun muspharapxäna. Ukat tam tama jaljasaxa, Diosaruw mayisïna ukhamatwa taqinir mä milagro tuqi manqʼ churäna. Uka qhipatsti puchunak jan inamayar tukusiñapatakix arkirinakaparuw apthapir khitäna. Uk uñjasax ¿kun lurañs jaqinakax amtapxäna? (Juan 6:1-13.)

Jesusax milagronak lurañataki chʼamanïtapa, jaqinakan askip thaqhatapata ukat jaqinakar pʼiqtʼañataki wali yatiñanïtap uñjasaxa, jaqinakax apnaqirïñapatakiw uttʼayañ amtapxäna (Juan 6:14). Judionakaxa Roma marka apnaqirin wali tʼaqhisiyataw uñjasipxäna, ukatwa mä qhispiyiri jikxatañ munapxäna. Ukhaman uñjasisaw Jesusarux politicar mitisiñapatak waytʼapxäna. Ukampis ¿kunsa jupax luräna?

Bibliax akham siwa: “Jaqinakax munañanakapampiw reyit quntʼayañ munapxäna. Jesusasti uk yatisinxa sapakiw wasitampi qullur sarxäna” (Juan 6:15). Jupax janipuniw politicar mitisiñ munkänti, ukwa ukham sarxatapax uñachtʼayäna. Ukampixa arkirinakapax kunjam amtanïpxañapasa ukwa qhan uñachtʼayäna (Juan 17:16). ¿Kunatsa jupax ukham amtäna?

¿Kunats Jesusax politicar jan mitiskäna?

Kunatsa Jesusax politicar jan mitiskäna ukxa, Bibliarjamax pä tuqit amuytʼañäni:

‘Jaqix chʼamapampikiw masinakaparu jan walinak luri.’ (Eclesiastés 8:9.) Kunjamtï uka qillqatax siskixa jaqin apnaqäwipax janipuniw askïkiti. Ukat uka arunakax chiqätapwa Jesusax uñachtʼayarakïna. Kunattixa, janïr aka Uraqir jutkasax walja maranakaw alaxpachan jakäna (Juan 17:5). Jaqinakax apnaqañatakix suma amtanïpkchisa, janiw walja jaqinakar uñjañatak wakichatäpkiti, uk Jesusax yatïnwa kunattix Diosax janiw uka amtamp jaqinakar lurkänti (Jeremías 10:23). Ukatxa, janipuniw khiti apnaqiris akapachan utjki uka jan walinak chhaqtayañatakix chʼamanïkiti, uks sum yatirakïna.

“Taqi aka uraqpacha[x] Supayan munañapank[iwa].” (1 Juan 5:19.) Chachanakasa warminakas política tuqnamwa jaqi masipar yanaptʼañatak taqi chuyma chʼamachasiwayapxi. Suma amtampis politicar mitisipkchixa jupanakax Supayan munañapankiwa, juparuw “akapacha apnaqiri” sasin Jesusax sutichäna (Juan 12:31; 14:30). Ukatwa Jesusax mä apnaqirir akham sispachäna: “Nayan reinoxax janiw akapachankkiti” sasa (Juan 18:36). Kunattixa, jupax Diosan Apnaqäwipan apnaqirit uttʼayatäñapänwa. Jupatï politicar mitisispäna ukhax Alaxpachankir Awkipan Apnaqäwip contraw kutkatasisapäna.

Ukhamaxa, Jesusan arkirinakapax ¿janit marka apnaqirinakarux istʼapxañapäki? Janiw ukham sañ munkiti. Jan ukasti, marka apnaqirinakar istʼapxañamawa sasaw Jesusax yatichäna, ukatsti kuntï Diosax mayki uks phuqapxañamarakiwa sasaw säna.

Jesusax autoridadanakarux respetänwa

Mä kutixa, Jesusax templon yatichaskän ukhaw uñisirinakapax yantʼañ munapxäna, ukatwa akham sas jisktʼapxäna: “¿Walikïskiti Romankir emperadorar impuesto pagañaxa, janicha?” sasa. Jupatï janiw walïkiti saspäna ukhaxa, marka apnaqir contraw saytʼi ukat jaqinakarus marka apnaqir contra saytʼapxañapatakiw yatichi sasaw amuyapxaspäna, kunattix jupanakax Roma marka apnaqirinakatwa qhispiñ munasipkäna. Ukampis jïsa walikïskiw saspäna ukhaxa, kuna jan walinaktï marka apnaqirinakax lurapkäna ukanakax Jesusatakix walikïskaspas ukhamwa jaqinakax amuyapxaspäna. Jesusax wali yatiñampipuniw uka jisktʼar akham sasin qhanañchäna: “Cesarankki ukxa Cesararu churapxam, Diosankkis uksti Diosaruraki churapxam” sasa (Lucas 20:21-25). ¿Kunsa jiwasax ukat yatiqsna? Cristianonakaxa, “Cesararu”, mä arunxa, marka apnaqirinakaru ukat Diosarus respetañasawa.

¿Kunatsa autoridadanakar respetañasa? Kunattix jupanakaw jaqinakarux markan kamachinakaparjam sarnaqapxañapataki, honradopxañapataki ukat impuestonak pagapxañapatakix uñjapxi. Uka tuqitxa Jesusaw yatiqaskañaxa, kunattix jupa pachpaw kunatï “Cesarankki ukxa Cesararu” churäna. Jupatakix chʼamäkchïnsa, familiapaw markan kamachinakap phuqhañ yatichäna. Amuytʼañataki, kunapachatï Roma markankir apnaqirix markachirinakar jakthapisiñapatak mä kamachi apsüna ukhaxa, Mariax usurïkchïnsa ukhampachaw Joseampix 150 kilometronak Belén markakam sarapxäna (Lucas 2:1-5). Jesusax ukhamarakiw markan kamachinakaparjam sarnaqäna, janis impuesto pagañapäkchïnxa, jupax pagänwa (Mateo 17:24-27). Janirakiw kuntï autoridadanakar lurañ waktʼkän ukanak lurkänti (Lucas 12:13, 14). Jïsa, Jesusax autoridadanakar respetänwa, ukampis janiw jupanakampix chikachasiñ munkänti. Ukhamasti “Diosankkis uksti Diosaruraki churapxam” sasinxa, ¿kamsañs arkirinakapar munpachäna?

“Diosankkis uksti Diosaruraki churapxam”

Mä kutixa, akham sasaw Jesusar jisktʼapxäna: “¿Kawkïr mandamientos taqit sipansa wali jachʼaxa?” sasa. Jesusax akham sasaw säna: “‘Tatit Diosamaruw munäta taqi chuymamampi, taqi almamampi, taqi amuyumampiraki’. Akawa taqit sipansa jachʼa mandamientoxa. Payïri mandamientosti ukar uñtatarakiwa: ‘Jaqi masimarusti juma kipkarjam munarakim’” sasa (Mateo 22:36-39). Ukhamasti, “Diosankkis” ukanakatxa Jehová Diosar taqi chuyma munassna ukat yupaychsna ukanakaw taqi kunat sipansa wali wakiskirixa, ukwa Diosax jiwasat muni.

Jaqin apnaqäwiparu atinisisksna ukhaxa, janiw Jehová Diosar taqi chuyma luqtksnati ni apnaqäwiparus atinisksnati. ¿Kunatsa? Jesusax akham sasaw qhanañchäna: “Janiw khitis pä patronarux sirvkaspati, maynirux munaniwa, maynirusti uñisirakiniwa, jan ukax maynirux jachʼachaniwa, maynirusti jiskʼacharakiniwa” sasa (Mateo 6:24). Ukham arsusax qullqi tuqitsa parlaskchïnxa, uka arunakapax politicar mitisiñ tuqits amuytʼayarakiwa. Ukhamwa nayra patak maranakan jakasir arkirinakapax amuyapxarakïna.

Nayrïr cristianonakax janipuniw politicar mitisipkänti sasaw nayra qillqatanakax uñachtʼayi. Kawkïr Diosarutï Jesusax luqtkäna uka Diosarurakiw jupanakax luqtapxäna. Ukatwa jupanakax Roma markata ukat apnaqirip tuqits jan saytʼasipkänti, janirakiw cuartelarus sarapkänti ni cargonaksa katuqapkänti. Ukatwa kunayman tuqit arknaqat uñjasipxäna. Ukat yaqhip uñisirinakapax jaqi masinakapar uñisirinakatwa kʼarintapxäna. Ukampis ¿ukax chiqäpachänti?

Chiqpach cristianonakax jaqi masipar munasipxiwa

Kunjamtï yatiqawayktanxa, payïr mandamientox akawa sasaw Jesusax säna: “Jaqi masimarusti juma kipkarjam munarakim”. Khititï jaqi masipar uñiski ukaxa, “cristianütwa” sasinx janiw siskaspati. Jesusax jaqinakarux wal munasïna, ukatwa jupanakar yanaptʼañatakix tiempsa, chʼamsa apstʼasïna, ukat sapür jakäwin kunatï wakiski ukanakans yanaptʼarakïna (Marcos 5:25-34; Juan 2:1-10).

Ukhamäkchïnsa, jupax janiw usutanakar qullirita, jaqinakar manqʼayirita ukat jiwatanakar jaktayirits uñtʼatäkänti, jan ukasti jaqinakanx “Yatichiri[t]” uñtʼatänwa (Juan 1:38; 13:13). Diosan Apnaqäwipat yatiyañatakiw aka Uraqir jutta sasaw jupax qhanañchäna (Lucas 4:43).

Kunjamtï Jesusax aka Uraqin Diosan Apnaqäwipat yatiykäna ukat yatichkänxa, ukham lurañatakiw chiqpach cristianonakax chʼamachasipxi. Jïsa, kunjamtï Jesucristox siskänxa ukhampunwa lurapxi (Mateo 24:14; 28:19, 20). Diosan Apnaqäwipat yatiyapki ukaxa, alaxpachankir mä apnaqäwiwa, janiw jaqinakan apnaqäwipjamäkiti, ukaw jaqinakarux munasiñampi apnaqanini. Uka apnaqäwirakiw Diosan munañap phuqani ukat jiwañsa tʼaqhisiñsa wiñayatak chhaqtayani (Mateo 6:9, 10; Apocalipsis 21:3, 4). Chiqpachansa, Cristox yatichkäna ukax suma yatiyäwinakapuniwa (Lucas 8:1).

Kunjamtï yatiqawayktanxa, Jesusax janipuniw politicar mitiskänti. Ukaw khitinakas chiqpach cristianonakax uk amuytʼañ yanaptʼistaspa, jupanakax janiw politicar mitisipkiti, jan ukasti Jesusat yatiqasisin Diosan Apnaqäwipatpunwa yatichasipki.

Diosan Apnaqäwipat jukʼampi yatxatañ munsta ukhaxa, markamankir Jehová Diosan Qhanañchirinakapampi parltʼam jan ukax Internetan www.watchtower.org/ap chiqaruw mantasma.

[24, 25 jananakan recuadropa/fotonakapa]

¿Jehová Diosan Qhanañchirinakapax jaqinakar yanaptʼapxiti?

Jehová Diosan Qhanañchirinakapax janipuniw politicar mitisipkiti, ukampis kunayman markanakata kunayman sarnaqäwinakani ukat kunayman jañchin jaqinakaruw yanaptʼapxi. ¿Kunjamanakatsa?

◼ Jehová Diosan Qhanañchirinakapaxa, paqallqu millonat sipans jiläpxiwa, sapa marax 1.500 millón jila horanakwa Biblian yatichäwinakap jaqinakar yatichasipki. Biblian yatichäwinakapat yatiqasax waljaniw jan wali luräwinakapx apanukupxi ukat familiapampis wali kusisitaw jakasxapxaraki.

◼ Bibliat apstʼat qillqatanakx 500 jila arunakatwa lurapxi ukat yatxatañ munirinakaruw churapxaraki. Uka arunakatxa yaqhipanx janiw yaqha qillqatanakax utjkiti.

◼ Millón millón jaqinakaruw respetompi ukat qhan parltʼapxañapatak yatichapxi.

◼ Uraqpachanxa, liyiñ qillqañ yatichañatak wakichäwinak uttʼayapxi. Ukhamatwa waljanix liytʼañsa qillqtʼasiñs yatiqawayapxi.

◼ Uraqpachanxa, 400 jila Comités Regionales de Construcción ukanak uttʼayapxi jilat kullakanakar yatichañataki, ukhamat Tantachasiñ Utanak lurapxañapataki. Jupanakax aka qhipa tunka maranakanxa, 20.000 jila Tantachasiñ Utanakwa lurawayapxi.

◼ Chijinakax utji ukhaxa, jilat kullakanakaru ukat yaqha jaqinakar yanaptʼañatakiw wakichtʼasipxi. Amuytʼañataki, jachʼa thayanakax Estados Unidos markar jan waltʼaykäna uka pä mara qhipatxa, 90 jila Tantachasiñ Utanaka ukat 5.500 utanakwa wasitat utachtʼapxatayna, ukarusti walja jilat kullakanakaw yanaptʼir sarapxatayna.

[23 janan fotopa]

Kunapachatï jaqinakax politicar mitisiñapataki Jesusar waytʼapkäna ukhaxa, sapakiw “qullur sarxäna”