Контентә кеч

Мүндәриҹаты ҝөстәр

ГАЈДА 1

Өвладыныза өзүнә һаким олмағы өјрәдин

Өвладыныза өзүнә һаким олмағы өјрәдин

ӨЗҮНӘ ҺАКИМ ОЛМАГ НӘ ДЕМӘКДИР?

Өзүнә һаким олан адам...

  • истәдијини әлдә едәнәдәк ҝөзләмәји баҹарыр

  • һиссләрини ҹиловлајыр

  • хошуна ҝәлмәјән тапшырыглары сонадәк јеринә јетирир

  • башгаларыны өзүндән үстүн тутур

ӨЗҮНӘ ҺАКИМ ОЛМАГ НӘ ҮЧҮН ВАҸИБДИР?

Өзүнә һаким олан ушаглар пис шејә «јох» демәји баҹарырлар, һәтта бу онларын хошуна ҝәлән бир шеј олса да. Өзүнә һаким олмајан ушагларда исә нөвбәти мејилләр мүшаһидә олунур:

  • агрессивлик

  • депрессија

  • сигаретә, наркотикә алудә олмаг, әјјашлыг етмәк

  • нә илә гидаландығына фикир вермәмәк

Бир арашдырмаја әсасән, өзүнә һаким олан ушагларын, адәтән, бөјүјәндә сағламлыгла, маддијјатла бағлы проблемләри олмур вә гануна риајәт едән вәтәндашлар олурлар. Пенсилванија университетинин әмәкдашы олан Анҹела Даркворс апардығы арашдырма әсасында белә бир нәтиҹәјә ҝәлмишди: «Өзүнә һаким олмаг һеч вахт инсана артыглыг етмир».

ӨЗҮНӘ ҺАКИМ ОЛМАҒЫ НЕҸӘ ӨЈРӘТМӘЛИ?

«Јох» демәји өјрәнин вә дедијинизин үстүндә дурун.

МҮГӘДДӘС КИТАБ ПРИНСИПИ: «Гој “бәли”низ бәли олсун, “хејр” сөзүнүз хејр олсун» (Мәтта 5:37).

Ушаглар бәзән истәдикләринә наил олмаг үчүн ағлајыр, өзләрини ора-бура чырпырлар, һәтта буну адам ичиндә дә едирләр. Бу заман валидејн безиб ушағын истәдијини етсә, онда ушаг фикирләшәҹәк ки, бу ҹүр давранмагла дедијини етдирә биләр.

Лакин валидејн «јох» десә вә дедијинин үстүндә дурса, ушаг ваҹиб бир дәрси мәнимсәјәҹәк: инсан һәмишә истәдијини әлдә едә билмәз. Доктор Дејвид Волшун сөзләринә әсасән, «буну баша дүшән инсанлар, адәтән, даһа хошбәхт олурлар. Биз өвладларымыза өјрәдәндә ки, һәјат истәдикләри һәр шеји онларын габағына ҝүмүш бошгабларда ҝәтирәҹәк, әслиндә, онлара пислик едирик» *.

Өвладыныза инди «јох» демәклә она көмәк едирсиниз ки, ҝәләҹәкдә өзү өзүнә «јох» дејә билсин. Мәсәлән, о өзүнү сахлајыб наркотикә, әхлагсызлыға, јахуд диҝәр пис ишләрә «јох» дејә биләҹәк.

Өвладларыныза давранышынын һәм јахшы, һәм дә пис нәтиҹәсини баша салын.

МҮГӘДДӘС КИТАБ ПРИНСИПИ: «Инсан нә әкәрсә, ону да бичәҹәк» (Галатијалылара 6:7).

Ушаг баша дүшмәлидир ки, һәр һәрәкәтин мүәјјән нәтиҹәси олур, буна ҝөрә дә тәмкинлә давранмаса, хошаҝәлмәз нәтиҹәләр бичәҹәк. Мәсәлән, әҝәр оғлунуз дилхор оланда, адәтән, өзүндән чыхырса, онда әтрафдакылар ондан јан ҝәзәҹәк. Анҹаг белә һалларда өзүнү әлә алмағы өјрәнсә, јахуд данышанын сөзүнү кәсмәјиб сәбирлә ҝөзләсә, башгаларына хош тәсир бағышлајаҹаг. Өвладыныза баша салын ки, тәмкинлә давранмағы баҹарса, јахшы бәһрәләр бичәҹәк.

Өвладыныза һәјатда нәләрин ваҹиб олдуғуну өјрәдин.

МҮГӘДДӘС КИТАБ ПРИНСИПИ: «Даһа ваҹиб шејләри ајырд етмәји [баҹарын]» (Филиппилиләрә 1:10).

Өзүнә һаким олмаг, садәҹә, өзүнү јанлыш һәрәкәтдән сахламаг демәк дејил, һәмчинин хошуна ҝәлмәсә дә, лазым олан иши ҝөрмәкдир. Ушаг ҝәрәк ваҹиб ишләри мүәјјән етмәји вә онлары јеринә јетирмәји өјрәнсин. Өвладыныза, илк нөвбәдә, ваҹиб ишләри ҝөрдүрүн. Мәсәлән, о, әввәлҹә ев тапшырыгларыны јеринә јетирмәли, сонра әјләнмәлидир.

Јахшы нүмунә олун.

МҮГӘДДӘС КИТАБ ПРИНСИПИ: «Мән сизин үчүн нүмунә гојдум. Сизинлә неҹә даврандымса, сиз дә бир-биринизлә елә давранын» (Јәһја 13:15).

Өвладыныз хошаҝәлмәз һал јарананда сизин неҹә даврандығынызы ҝөрүр. Өз нүмунәнизлә ҝөстәрин ки, өзүнә һаким олмағын нәтиҹәси јахшы олур. Мәсәлән, ушаг сизи һөвсәләдән чыхаранда сиз гәзәбләнирсиниз, јохса сакит галырсыныз?

^ абз. 20 Ситат «Јох — Нә үчүн бүтүн јашда олан ушаглар бу сөзү ешитмәлидир вә валидејнләр буну неҹә демәлидир?» адлы китабдандыр («No: Why Kids—of All Ages—Need to Hear It and Ways Parents Can Say It»).