Dumiretso sa laog

Dumiretso sa mga laog

KAPITULO DOS

An Biblia​—Sarong Libro na Gikan sa Dios

An Biblia​—Sarong Libro na Gikan sa Dios
  • Sa anong mga paagi napapalaen an Biblia sa arin man na iba pang libro?

  • Paano kamo matatabangan kan Biblia na makayang atubangon an personal na mga problema?

  • Taano ta mapagtitiwalaan nindo an mga hula na nakasurat sa Biblia?

1, 2. Sa anong mga paagi na an Biblia sarong nakakapagana sa boot na regalo gikan sa Dios?

MAY nagigirumdoman daw kamong panahon na nag-ako kamo nin marahayon na regalo gikan sa sarong mahal na katood? Posibleng marhay, an eksperyensiang iyan bako sanang nakakapagana sa boot kundi nakakaogma man. Ini huli ta an sarong regalo may ihinahayag sa saindo manongod sa kagtao​—na pinapahalagahan nia an saindong pakikikatood. Daing duwa-duwa na nagpahayag kamo nin pasasalamat para sa regalo kan saindong katood na nagpapaheling nin pagigin mapaggirumdom.

2 An Biblia sarong regalo gikan sa Dios, na talagang mapapasalamatan niato. Ihinahayag kan daing kaagid na librong ini an mga bagay na dai ta kutana noarin man maaaraman. Halimbawa, iyan nagsasaysay sato manongod sa paglalang kan mabitoon na kalangitan, kan daga, asin kan enot na lalaki asin babae. An Biblia may masasarigan na mga prinsipyo na matabang sato na makayang atubangon an mga problema asin kahaditan sa buhay. Ipinapaliwanag kaiyan kun paano ootobon nin Dios an saiyang katuyohan asin papangyayarihon an mas marahay na mga kamugtakan sa daga. Kanigoan kanakakapagana sa boot na regalo an Biblia!

3. Ano an ihinahayag manongod ki Jehova kan pagtao nia kan Biblia, asin taano ta nakakaogma ini?

3 An Biblia nakakaogma man na regalo, huli ta may ihinahayag iyan manongod sa Kagtao, si Jehova Dios. An bagay na itinao nia an siring na libro katunayan na gusto nia na mamidbid niato sia nin marhay. Tunay nanggad, matatabangan kamo kan Biblia na rumani ki Jehova.

4. Ano an hinahangaan nindo manongod sa pagdistribwir kan Biblia?

4 Kun igwa kamo nin kopya kan Biblia, dai nanggad kamo nagsosolo. An Biblia ikinapublikar na sa labing 2,300 na lenguahe, nin bilog o kabtang sana, asin sa siring mababasa kan labing 90 porsiento kan populasyon kan kinaban. Sa promedyo, labing sarong milyon na Biblia an idinidistribwir kada semana! Binilyon na kopya magsalang kan bilog na Biblia o kabtang kaiyan an naimprenta na. Daing duwa-duwa, mayo nin ibang libro na arog kan Biblia.

An “New World Translation of the Holy Scriptures” makukua sa dakol na lenguahe

5. Sa anong paagi na “ipinasabong nin Dios” an Biblia?

5 Dugang pa, an Biblia “ipinasabong nin Dios.” (2 Timoteo 3:16) Sa anong paagi? An Biblia mismo nagsisimbag: “An mga tawo nagtaram hale sa Dios mantang sinda pinapahiro kan banal na espiritu.” (2 Pedro 1:21) Sa pag-ilustrar: An sarong negosyante tibaad sugoon na gumibo nin surat an sarong sekretaryo. Nasa surat na iyan an mga kaisipan asin instruksion kan negosyante. Huli kaini, iyan surat nia talaga, bakong kan sekretaryo. Sa kaagid na paagi, mensahe nin Dios an nasa Biblia, bakong kan mga lalaki na nagsurat kaiyan. Sa siring, an enterong Biblia totoo nanggad na “tataramon nin Dios.”​—1 Tesalonica 2:13.

MAY ARMONIYA ASIN EKSAKTO

6, 7. Taano ta partikularmenteng mahalagang mangnohon an armoniya kan nasusurat sa Biblia?

6 An Biblia isinurat sa laog nin peryodo na labing 1,600 na taon an lawig. An mga kagsurat kaiyan nabuhay sa laen-laen na panahon asin hale sa dakol na klase nin pamumuhay. An nagkapira paraoma, parasira, asin pastor. An iba mga propeta, hokom, asin hade. An kagsurat kan Ebanghelyo na si Lucas sarong doktor. Sa ibong kan laen-laen na pinaghalean kan mga kagsurat kaiyan, an Biblia may armoniya poon sa kapinonan sagkod sa katapusan. *

7 An enot na libro kan Biblia nagsasabi sato kun paano nagpoon an mga problema kan katawohan. Ipinapaheling kan ultimong libro na magigin paraiso, o sarong tatamnan, an bilog na daga. An gabos na nasusurat sa Biblia rinibong taon nin historya an kinokobrehan asin may koneksion sa pagkahayag kan katuyohan nin Dios. Makangangalas an armoniya kan Biblia, alagad iyan an lalaoman ta sa sarong libro na gikan sa Dios.

8. Magtao nin mga halimbawa na nagpapaheling na an Biblia eksakto kun dapit sa siensia.

8 An Biblia eksakto kun dapit sa siensia. Igwa ngani iyan nin impormasyon na progresibong marhay. Halimbawa, an libro nin Levitico igwa nin mga ley para sa suanoy na Israel manongod sa pagkuarentena asin pangangataman sa salud kan panahon na an mga nasyon sa palibot ninda daing kaaraman manongod sa siring na mga bagay. Kan panahon na may salang mga ideya manongod sa korte kan daga, nasambitan kan Biblia na iyan talidong, o bilog. (Isaias 40:22) Eksakto an pagkasabi kan Biblia na an daga ‘ibinibitin sa mayo.’ (Job 26:7) Siempre, an Biblia bakong inaadalan na libro sa siensia. Alagad kun nasasambitan kaiyan an mga bagay sa siensia, iyan eksakto. Bako daw na ini an lalaoman niato sa sarong libro na gikan sa Dios?

9. (a) Sa anong mga paagi ipinapaheling kan Biblia na iyan eksakto asin masasarigan kun dapit sa historya? (b) Ano an ihinahayag sa saindo kan pagkaonesto kan mga kagsurat kaiyan manongod sa Biblia?

9 An Biblia eksakto asin masasarigan man kun dapit sa historya. Espesipiko an mga pagkasaysay kaiyan. Kaiba dian bako sanang an mga ngaran kundi an mga apoon nin mga indibiduwal. * Kabaliktaran kan sekular na mga historyador, na sa parate dai sinasambit an mga pagkadaog kan sadiri nindang nasyon, an mga kagsurat kan Biblia onesto, na isinusurat pa ngani an sadiri nindang mga depekto asin an mga depekto kan saindang nasyon. Halimbawa, sa libro kan Biblia na Mga Bilang, inaadmitir kan kagsurat na si Moises an sadiri niang magabat na sala na huli kaiyan sinagwe sia nin grabe. (Bilang 20:2-12) An siring na pagkaonesto bihira sa ibang historikong pagkasaysay alagad manonompongan sa Biblia huli ta iyan sarong libro na gikan sa Dios.

SARONG LIBRO NIN PRAKTIKAL NA KADONONGAN

10. Taano ta bakong makangangalas na an Biblia sarong praktikal na libro?

10 Huling an Biblia ipinasabong nin Dios, iyan “kapakipakinabang para sa pagtokdo, sa pagsagwe, sa paghusay kan mga bagay.” (2 Timoteo 3:16) Iyo, an Biblia sarong praktikal na libro. Ipinapabanaag kaiyan an may pakarorop na pakasabot sa naturalesa nin tawo. Bakong makangangalas, huli ta an Autor kaiyan, si Jehova Dios, iyo an Kaglalang! Mas nasasabotan nia an satong kaisipan asin mga emosyon kisa sa sato. Dugang pa, aram ni Jehova kun ano an kaipuhan niato tanganing magin maogma. Aram man nia kun arin na mga dana an maninigo niatong likayan.

11, 12. (a) Anong mga topiko an tinokar ni Jesus sa saiyang Sermon sa Bukid? (b) Anong iba pang praktikal na mga bagay an tinotokar sa Biblia, asin taano ta dai apektado nin panahon an konseho kaiyan?

11 Estudyaran an pahayag ni Jesus na inaapod Sermon sa Bukid, na nakasurat sa Mateo kapitulo 5 sagkod 7. Sa obra maestrang ini sa pagtotokdo, si Jesus nagtaram manongod sa dakol na topiko, kaiba an paagi na manompongan an tunay na kaogmahan, kun paano reresolberan an mga pagpasuruhay, kun paano mamimibi, asin kun paano magkakaigwa nin tamang pagmansay sa materyal na mga bagay. An mga tataramon ni Jesus mapuersa asin praktikal pa man giraray ngonyan siring kan itaram nia iyan kaidto.

12 An nagkapirang prinsipyo sa Biblia may koneksion sa buhay pampamilya, mga ugale sa pagtrabaho, asin relasyon sa iba. An mga prinsipyo sa Biblia aplikado sa gabos na tawo, asin an konseho kaiyan pirmeng kapakipakinabang. An kadonongan na yaon sa Biblia sinusumaryo kan mga tataramon nin Dios paagi ki propeta Isaias: “Ako, si Jehova, an saimong Dios, an Saro na nagtotokdo sa saimo na pakinabangon an saimong sadiri.”​—Isaias 48:17.

SARONG LIBRO NIN HULA

Ihinula kan kagsurat sa Biblia na si Isaias an pagbagsak kan Babilonya

13. Anong mga detalye an ipinasabong ni Jehova na isurat ni propeta Isaias mapadapit sa Babilonya?

13 May balakid na hula an Biblia, na an dakol kaini nagkaorotob na. Estudyare an sarong halimbawa. Paagi ki propeta Isaias, na nabuhay kan ikawalong siglo B.C.E., ihinula ni Jehova na lalaglagon an siudad nin Babilonya. (Isaias 13:19; 14:​22, 23) Itinao an mga detalye tanganing ipaheling kun paano man nanggad sasakopon an siudad. Papamarahon kan nananakyadang mga hukbo an salog nin Babilonya asin mamartsa sinda palaog sa siudad na mayo nin ralaban. Bako sana iyan. Nginaranan pa ngani kan hula ni Isaias an hade na makongkistar sa Babilonya​—si Ciro.​—Isaias 44:27–45:2.

14, 15. Paano naotob an nagkapirang detalye kan hula ni Isaias manongod sa Babilonya?

14 Pakalihis nin mga 200 na taon​—kan banggi nin Oktubre 5/6, 539 B.C.E.​—nagkampo harani sa Babilonya an sarong hukbo. Siisay an komandante kaiyan? Sarong hade na Persiano na an ngaran Ciro. Sa siring andam na an kamugtakan para sa kaotoban nin sarong makangangalas na hula. Alagad masasakyada daw kan hukbo ni Ciro an Babilonya na mayo nin ralaban, siring kan ihinula?

15 An mga Babilonyo may kapiestahan kan bangging idto asin kompiado sa laog kan dakula saka masarig na mga lanob kan saindang siudad. Mientras tanto, may kadonongan na pinasuki ni Ciro an tubig kan salog na nagbobolos sa siudad. Dai nahaloy an tubig hababaw na kaya an saiyang mga tawohan nakadakit sa salog asin nakarani sa mga lanob kan siudad. Alagad paano malalaog kan hukbo ni Ciro an mga lanob kan Babilonya? Sa dai maaraman na dahelan, kan bangging idto an mga tata kan siudad napabayaan na bukas!

16. (a) Ano an ihinula ni Isaias manongod sa pangultimong kaaabtan kan Babilonya? (b) Paano naotob an hula ni Isaias manongod sa pagkagaba kan Babilonya?

16 Ihinula mapadapit sa Babilonya: “Dai na sia noarin man pag-eerokan, ni magdadanay man sia sa laog nin sunod-sunod na kapag-arakian. Asin an Arabe dai na dian mapatindog kan saiyang tolda, asin mayong pastor na mapaluko dian kan saindang mga aripompon.” (Isaias 13:20) An hulang ini bako sanang isinabi antes pa an pagbagsak nin sarong siudad. Ipinaheling kaiyan na magigin permanenteng kagabaan an Babilonya. Puede nindong maheling an prueba kan kaotoban kan mga tataramon na ini. An namumugtakan kan suanoy na Babilonya na daing nag-iistar​—mga 80 kilometros sa timog kan Baghdad, Iraq—​katunayan na naotob an sinabi ni Jehova paagi ki Isaias: “Sisighidon ko sia nin sighid nin pagkapara.”​—Isaias 14:22, 23. *

An kagabaan kan Babilonya

17. Paano nakakapakosog sa pagtubod an kaotoban kan hula sa Biblia?

17 An pag-estudyar kun paanong an Biblia sarong libro nin masasarigan na hula nakakapakosog nin pagtubod, bako daw? Ini huli ta kun inotob ni Jehova Dios an saiyang mga panuga kaidto, may dahelan nanggad kita na magin kompiado na ootobon man nia an saiyang panuga na sarong paraisong daga. (Bilang 23:19) Tunay nanggad, kita may “paglaom sa buhay na daing katapusan na ipinanuga nin Dios, na dai makakapagputik, bago an mga panahon na daing sagkod.”​—Tito 1:2. *

“AN TATARAMON NIN DIOS BUHAY”

18. Anong mapuersang pananaram an sinabi kan Kristianong apostol na si Pablo manongod sa “tataramon nin Dios”?

18 Basado sa natokar niato sa kapitulong ini, maliwanag na an Biblia talagang daing kaagid na libro. Pero an halaga kaiyan labi pa sa panlaog na armoniya, pagkaeksakto kun dapit sa siensia asin historya, praktikal na kadonongan, asin masasarigan na hula kaiyan. An Kristianong apostol na si Pablo nagsurat: “An tataramon nin Dios buhay asin mapuersa asin mas matarom kisa arin man na espada na may duwang tarom asin nakakalagbas sagkod sa pagbulag kan kalag asin espiritu, saka kan mga pagsokmolan asin hotok kaiyan, asin nakakarisa kan mga kaisipan asin intension kan puso.”​—Hebreo 4:12.

19, 20. (a) Paano kamo matatabangan kan Biblia na siyasaton an saindong sadiri? (b) Paano nindo ikakapaheling an saindong pagpasalamat sa daing kaagid na regalo nin Dios, an Biblia?

19 An pagbasa kan “tataramon,” o mensahe, nin Dios sa Biblia puedeng makapabago kan satong buhay. Makakatabang iyan sa sato na siyasaton an satong sadiri nin orog kisa kasuarin man. Tibaad maghingako kita na namomotan niato an Dios, alagad ihahayag kan satong reaksion sa itinotokdo kan saiyang ipinasabong na Tataramon, an Biblia, an satong tunay na mga kaisipan, an mismong mga intension pa ngani kan puso.

20 An Biblia talagang sarong libro na gikan sa Dios. Iyan sarong libro na dapat na basahon, pag-adalan, asin kamotan. Ipaheling an saindong pagpasalamat sa regalong ini nin Dios paagi sa padagos na pagsiyasat sa mga laog kaiyan. Mientras na ginigibo nindo iyan, magkakaigwa kamo nin hararom na pakasabot sa katuyohan nin Dios para sa katawohan. Totokaron sa sunod na kapitulo kun ano man nanggad an katuyohan na iyan asin kun paano iyan maootob.

^ par. 6 Minsan ngani may mga nagsasabi na may mga kabtang kan Biblia na nagkokorontrahan, an siring na mga paghihingako daing basehan. Helingon an kapitulo 7 kan librong Ang Bibliya​—Salita ng Diyos o ng Tao? na ipinublikar kan Mga Saksi ni Jehova.

^ par. 9 Halimbawa, mangnohon an detalyadong linahe ni Jesus na itinao sa Lucas 3:23-38.

^ par. 16 Para sa dagdag na impormasyon manongod sa hula kan Biblia, helingon an pahina 27-9 kan brosyur na Sarong Libro Para sa Gabos na Tawo, na ipinublikar kan Mga Saksi ni Jehova.

^ par. 17 An pagkalaglag kan Babilonya saro sanang halimbawa nin naotob na hula sa Biblia. Kaiba sa iba pang halimbawa an pagkalaglag kan Tiro asin Ninive. (Ezequiel 26:1-5; Sofonias 2:13-15) Siring man, sinabi kan hula ni Daniel an magkakasunod na pankinaban na mga imperyo na masalihid sa kapangyarihan pakatapos kan Babilonya. Kaiba digdi an Medo-Persia asin Grecia. (Daniel 8:5-7, 20-22) Helingon an Apendise na “Si Jesu-Cristo​—An Ipinanugang Mesiyas,” para sa pagtokar kan dakol na Mesiyanikong hula na naotob ki Jesu-Cristo.