Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

?WANEM I SAVE GIVHAN TAEM WAN FAMLE I DED?

Winim Filing Blong Harem Nogud—Samting We Yu Save Mekem

Winim Filing Blong Harem Nogud—Samting We Yu Save Mekem

Sipos yu lukaot advaes blong givhan long yu blong harem gud bakegen, bambae yu faenem plante, we sam oli gud mo sam oli nogud. Maet hemia from we, yumi wanwan i gat prapa fasin blong yumi blong harem nogud, olsem yumi talem finis. Maet advaes we i givhan long wan man i no givhan long narafala man.

Nating se i olsem, i gat sam impoten advaes we i givhan long plante man finis. Sam man we oli wok blong givhan long olgeta we oli harem nogud, oli givim advaes we i klosap sem mak long ol waes advaes blong Baebol, wan olfala buk we ol tok blong hem i stret yet long yumi tede.

1: LETEM OL FREN MO FAMLE OLI GIVHAN LONG YU

  • Sam man blong givim advaes oli ting se hemia i impoten tumas. Be samtaem maet yu wantem stap yu wan, mo maet yu kros long olgeta we oli traem givhan long yu. Klosap evriwan oli kasem filing ya taem wan famle blong olgeta i ded.

  • I nogud yu ting se ol narafala oli mas stap oltaem wetem yu, be i nogud tu sipos oltaem yu wantem stap yu wan. Tingbaot se, maet bambae yu nidim ol narafala blong sapotem yu. Long kaen fasin, yu save talem long olgeta, samting we yu nidim mo samting we yu no nidim.

  • Traem spenem taem wetem ol narafala mo tekem taem blong stap yu wan, olsem yu nidim.

ADVAES BLONG BAEBOL: ‘Fasin ya we tu man i stap joen wanples blong mekem wan wok, hem i moa gud. Sipos wan long tufala i foldaon, narawan i save givhan long hem blong i girap bakegen.’—Prija 4:9, 10.

2: KAKAE GUD MO MEKEM EKSASAES

  • Sipos yu kakae gud, hemia bambae i givhan long yu taem yu stap traehad blong winim filing ya blong harem nogud. Traem kakae ol defdefren kaen frut, ligim, mo ol kakae we i givim paoa.

  • Dring plante wota mo ol nara gudfala dring.

  • Sipos yu no hanggri, kakae wan smol samting plante taem long dei. Yu save askem long dokta tu blong i givim sam meresin we i gat ol gudfala samting we bodi i nidim. *

  • Sipos yu wokbaot plante mo mekem sam narafala eksasaes, hemia i save daonem ol nogud filing. Taem yu eksasaes, yu save tingbaot hemia we yu lusum, o yu save tingbaot wan narafala samting.

ADVAES BLONG BAEBOL: “I no gat man we i no laekem nating prapa bodi blong hem. Man i stap fidim bodi blong hem mo i stap mekem i gud long hem.”—Efesas 5:29.

3: SLIP PLANTE

  • Oltaem slip i impoten, be i moa impoten taem yu stap harem nogud, from we filing ya i save mekem se yu taed bitim mak.

  • Lukaot gud se yu no dring tumas kofe, waen o bia, from we ol dring ya oli save mekem se yu no slip gud.

ADVAES BLONG BAEBOL: “I moagud yu spel smol i bitim we yu hadwok tumas oltaem, hemia i olsem we yu stap ronem win nomo.”—Prija 4:6, NW.

4: RERE BLONG MEKEM SAM JENIS

  • Tingbaot se yumi wanwan i gat prapa fasin blong yumi blong harem nogud taem wan famle i ded. Yu nomo yu mas faenemaot wanem samting i stap givhan moa long yu.

  • Plante oli luk se taem oli talemaot ol filing blong olgeta long narafala, hemia i givhan long olgeta, be samfala oli no wantem tokbaot. Ol man blong givim advaes oli talem defdefren tingting long saed ya. Sipos yu wantem talemaot filing blong yu be yu fraet, maet i isi moa blong talemaot sam smosmol samting fastaem long wan gudfala fren.

  • Samfala oli faenemaot se taem oli krae, hemia i givhan long olgeta, be sam narafala oli luk se i moa gud taem oli no krakrae tumas.

ADVAES BLONG BAEBOL: “Sipos samting i spolem tingting blong wan man, man ya nomo i save harem nogud from samting ya, narafala man i no save harem nogud olsem.”—Ol Proveb 14:10.

5: BLOKEM OL FASIN WE OLI SAVE SPOLEM YU

  • Samfala we oli harem nogud taem wan famle i ded oli dring tumas o tekem drag blong traem harem gud bakegen. Oli stap traem blong “ronwe” long trabol blong olgeta, be samting we oli mekem i save spolem olgeta. Maet oli harem gud blong smoltaem, be biaen bigfala trabol i save kamaot. I moa gud blong traem ol rod we oli no spolem yu, blong mekem tingting i kam kwaet.

ADVAES BLONG BAEBOL: “Yumi mas wasemaot ol samting we oli mekem bodi mo tingting blong yumi i kam doti.”—2 Korin 7:1.

6: MEKEM SAM NARAFALA SAMTING

  • Plante man oli luk se i gud blong mekem sam narafala samting blong jenisim tingting blong olgeta. Olsem nao, oli no stap tingbaot oltaem hemia we i ded, mo harem nogud from.

  • I gud yu faenem sam niufala fren o spenem taem wetem ol olfala fren, lanem sam niufala wok we yu harem gud blong mekem, mo joen long sam pleplei.

  • Sloslo, maet yu luk se yu spenem moa taem long ol narafala samting i bitim taem we yu stap harem nogud, mo hemia i save givhan long yu blong kam gud.

ADVAES BLONG BAEBOL: “I gat wan stret taem blong evri samting, . . . wan taem blong krae mo wan taem blong laf, wan taem blong harem nogud mo wan taem blong danis.”—Prija 3:1, 4, NW.

7 :FOLEM WAN PROGRAM

  • Folem bakegen program blong yu. No letem tumas taem i pas.

  • Sipos yu folem wan program blong slip, wok, mo mekem ol narafala samting, bambae yu harem se laef blong yu i no olbaot.

  • Sipos yu bisi blong mekem ol gudfala wok, hemia i save daonem ol nogud filing.

ADVAES BLONG BAEBOL: “Nating we man ya i savegud we laef blong hem i sotfala, be bambae i no save wari tumas long samting ya, from we God i letem hem blong i stap glad long ol samting ya we i stap hadwok long hem.”—Prija 5:20.

8: NO HAREAP BLONG MEKEM OL BIGFALA DESISEN

  • Plante we oli hareap blong mekem ol bigfala desisen, biaen oli save harem nogud.

  • I gud yu wet fastaem bifo we yu muvaot, jenisim wok, o yu sakemaot ol samting blong famle ya we i ded.

ADVAES BLONG BAEBOL: ‘Man we i mekem gudfala plan, hem i save kasem plante samting, be man we i stap wok hareap, neva hem i save kasem i naf.’—Ol Proveb 21:5.

9: TINGBAOT HEMIA WE YU LUSUM

  • Plante we oli lusum wan famle, oli luk se i gud blong mekem ol samting we i pulum olgeta blong tingbaot hem.

  • Maet yu harem gud blong hivimap ol pija mo narafala memori, mo putum olgeta long wan buk wetem ol stori blong sam samting we i bin hapen.

  • Holem ol samting we oli mekem yu yu tingbaot ol gudfala taem we yu gat wetem hem, mo luk ol samting ya taem yu harem se i stret.

ADVAES BLONG BAEBOL: “!Olgeta bambae oli no mas fogetem taem ya blong yumi!”—Dutronome 32:7.

10: GO SAMPLES BLONG SPEL

  • I gud yu tingbaot blong go spel samples.

  • Sipos yu no save tekem wan longfala spel, maet yu save spenem wan o tu dei blong mekem samting we yu laekem, olsem wokbaot long bus, visitim wan musium, o mekem wan sot trip.

  • Sipos yu mekem wan narafala samting blong smoltaem, hemia i save givhan long yu blong winim filing ya blong harem nogud.

ADVAES BLONG BAEBOL: “Yufala i kam, yumi go long wan ples we i no gat man long hem, blong yufala i save spel smol.”—Mak 6:31.

11: HALPEM OL NARAFALA

  • Tingbaot se taem yu halpem narafala, yu stap givhan long yu wan blong yu harem gud bakegen.

  • Yu save givhan long ol narafala we olgeta tu oli harem nogud from hemia we i lus, olsem ol fren mo famle we oli wantem tokbaot filing blong olgeta wetem wan we i kasem save.

  • Taem yu givhan long narafala blong i harem gud bakegen, yu yu glad, mo yu harem se yu stap mekem wan gudfala samting.

ADVAES BLONG BAEBOL: “Man i harem gud moa taem hem i givim samting long narafala, i bitim we hem i kasem samting.”—Ol Wok 20:35.

12: MAKEMAOT SAMTING WE I MOA IMPOTEN

  • Taem yu lusum wan famle, yu kasem save moa long samting we i rili impoten.

  • Tekem janis ya blong tingbaot olsem wanem yu stap yusum laef blong yu.

  • Jenisim tingting blong yu long samting we i moa impoten, sipos yu luk se i gat nid.

ADVAES BLONG BAEBOL: ‘Sipos yu go long wan haos we dedman i stap long hem, hemia i save givhan moa long yu, i winim we yu go long wan lafet, from we i stret blong yumi stap tingbaot oltaem, we bambae yumi evriwan i mas ded.’—Prija 7:2.

I tru se i no gat wan samting we i save tekemaot fulwan, filing ya blong harem nogud. Be plante we oli pas long rod ya oli talem se taem oli mekem ol gudfala samting we yumi tokbaot finis, oli harem gud moa. Hemia i no wan lis blong evri samting we yu save mekem. Be sipos yu traem folem ol advaes ya, maet bambae yu luk se yu no moa harem nogud tumas.

^ par. 13 Wekap! i no stap talem tritmen we i gud blong folem.