ƝININKALI 6
Ni mɔgɔw b’a fɛ ka ne jagoya ka kow kɛ, ne bɛ se ka mun kɛ?
I BƐNA MUN KƐ?
I hakili jagabɔ nin ko in kan: Brian kɔnɔ mɔnna a kɛlen k’a ye ko a lakɔlidenɲɔgɔn fila bɛ ka gɛrɛ a la. U y’a ɲini k’a jagoya a ka sigarɛti min a bɛ siɲɛ fila bɔ yɛrɛ nin dɔgɔkun kɔnɔ. Nin bɛna kɛ u siɲɛ sabanan de ye.
Cɛnin fɔlɔ b’a fɔ ko:
“I bɛ i kelen na halisa? I jɔ n’ka teri dɔ jira i la.”
Tuma min na a b’a fɔ ko “teri” a bɛ a ɲɛw kɔmi ka fɛn dɔ bɔ a ka pɔsi kɔnɔ ani ka o sin Brian ma.
Brian bɛ sigarɛti ye cɛnin bolo. A kɔnɔ bɛ mɔn ka ta’a fɛ.
Brian b’a fɔ ko “hakɛto. Ne delila k’a fɔ i ye ko ne tɛ . . . ”
Cɛnin filanan bɛ a ka kuma tigɛ: “Kana siran sa!”
Brian bɛ a ja gɛlɛya k’a fɔ ko “ne sirannen tɛ!”
Cɛnin filanan bɛ a bolo da Brian kamankun na. A b’a fɔ dɔɔnin dɔɔnin “a minɛ sa.”
Cɛnin fɔlɔ bɛ sigarɛti gɛrɛ Brian ɲɛ kɔrɔ ani k’a fɔ: “An tɛna a fɔ mɔgɔ si ye. Mɔgɔ si tɛna bɔ a kalama.”
Ni e de tun ye Brian ye, e tun bɛna a kɛ cogo di?
WAATI TA KA I HAKILI JAGABƆ!
Yala mɔgɔ minnu bɛ k’a ɲini ka Brian jagoya, olu miirila u ka kokɛtaw la wa? Yala olu yɛrɛ de ye a latigɛ u yɛrɛ ye ka o kow kɛ wa? A bɛ se ka kɛ o tɛ. Tuma caman na, a bɛ se ka kɛ ko u ye u yɛrɛ to mɔgɔ wɛrɛw bolo o ko sugu kɛli la ka tɛmɛn. U tun b’a fɛ mɔgɔ tɔw ka sɔn u la, o de la u y’a to tɔw ka sugandili kɛ u ye.
Ni o ko sugu ɲɔgɔn ye i sɔrɔ, i bɛ se ka kɛcogoya wɛrɛ jumɛn kɛ walasa ka i yɛrɛ bɔ mɔgɔw bolo minnu b’a fɛ ka i jagoya ka kow kɛ?
-
KƆN KA I LABƐN
Bibulu b’a fɔ ko: “Mɔgɔ kegun bɛ ko jugu natɔ ye ka i yɛrɛ dogo o la, nka hakilintan bɛ taa ɲɛ ka tɔɔrɔ sɔrɔ.”—Ntalenw 22:3.
Tuma dɔw la, i bɛ se ka tɔɔrɔ natɔ ye. Misali la, ni i ye i lakɔlidenɲɔgɔn kulu dɔ ye minnu bɛ ka sigarɛti min, ni i kɔnna ka i labɛn i bɛna a dɔn i bɛ min kɛ ka ɲɛsin o ma.
-
I HAKILI JAGABƆ
Bibulu b’a fɔ ko: “Dusukun ɲuman ka to aw fɛ”.—1 Piɛrɛ 3:16.
I yɛrɛ ɲininka, ‘ni ne ye kow kɛ i n’a fɔ mɔgɔ tɔw b’a kɛ cogo min na, ne bɛ kɛ cogo di kɔfɛ?’ Tiɲɛ don ko mɔgɔ minnu bɛ i jagoya ka kow kɛ, i bɛna olu ka mandiya sɔrɔ waatinin kɔnɔ. Nka i bɛna i yɛrɛ ye cogo di kɔfɛ? I ye mɔgɔ min ye tiɲɛ yɛrɛ la, yala i bɛna o tiɲɛ walasa ka i kodiya i ka lakɔlidenɲɔgɔnw ye dɔrɔn wa?—Ekisode 23:2.
-
SUGANDILI KƐ I YƐRƐ YE
Bibulu b’a fɔ ko: “Hakilitigi bɛ siran ko jugu ɲɛ”.—Ntalenw 14:16.
A mɛn o mɛn, an bɛna sugandili kɛ ani ka an jɔ u kɔlɔlɔw kɔrɔ. Bibulu bɛ cɛ dɔw kofɔ an ye minnu ye sugandili ɲuman kɛ i n’a fɔ Yusufu, Job, ani Yesu. A bɛ a fɔ an ye fana ko Kaɛn, Esau, ani Juda ye sugandili kolonw kɛ. I bɛna mun kɛ?
Bibulu b’a fɔ ko: “Tilennenya sira taama.” (Zaburu 37:3) Ni i ye i hakili jagabɔ i ka ko kɔlɔlɔw kan, ka latigɛli ɲuman kɛ, laala i dabali bɛna ban k’a ye ko i banbannen ka to i ka sugandili kan nafa b’o la cogo la, i tun ma sigi ni min ye.
Kana jɔrɔ—minnu b’a fɛ ka i jagoya ka kow kɛ, i mago t’a la ka kuma camanba fɔ olu ye. K’a fɔ dɔrɔn ko AYI o bɛ bɔli kɛ. Walima k’a jira ko i tɛna bɔ i ka ko sugandilen kan, i bɛ se k’a fɔ ko:
-
“Ne sen t’a la!”
-
“Ne tɛ nin ko sugu kɛ abada!”
-
“I b’a dɔn cɔ ko ne tɛ o kɛ!”
Min nafa ka bon, o ye ka jaabi jɛlen di wa i ka o kɛ ni dannaya ye. Ni i ye o kɛ, i dabali bɛna ban k’a ye i tɔɔrɔbagaw bɛ i to yen joona cogo min na!
SE SƆRƆ ƝAGARIBƆ KAN
Ni mɔgɔw bɛ u ɲagaribɔ i la, i bɛ mun kɛ? Ni u y’a fɔ ko, “gɛlɛya jumɛn de bɛ yen, i sirannen don wa?” O ɲagaribɔ suguw jate i n’a fɔ fɛnw, mɔgɔw bɛ i jagoya k’i bila fɛn minnu kɛli la. I bɛ se ka mun de kɛ ka ɲɛsin o ko ma? Kɛcogoya fila ɲɔgɔn bɛ i bolo.
-
I bɛ se ka ɲagaribɔ kun k’a fɔ ko: (“I jo don, ne sirannen don!” O kɔ k’a ɲɛfɔ dɔɔnin kun min na i siranna.)
-
I bɛ se ka dan bila i tɔɔrɔli la. I b’a ɲɛfɔ kun min na i banna, ani ka u bila u ka u hakili jagabɔ i kɛtɔ k’a fɔ ko: (“Ne ka miiri la, aw hakili ka bon sigarɛti min ma!”)
Ni u taara a fɛ ka u ɲagaribɔ i la halisa, taa ka bɔ u kɔrɔ! I hakili to a la ko ni i mɛnna u kɔrɔ u bɛ i tɔɔrɔ ka taa a fɛ. Ni i taara ka bɔ o yɔrɔ la, i b’a jira o sen fɛ ko i t’a fɛ mɔgɔ wɛrɛw ka i kɛ u sago ye.
A jɛlen don ko, i tɛ se ka i yɛrɛ tanga mɔgɔw ma minnu bɛ i jagoya ka i bila ko la. Nka i bɛ se ka i ka kokɛtaw sugandi ka to olu kan ani ka i ka kow ɲɛminɛ i yɛrɛ ye. A laban na, e de ka kan ka sugandili kɛ!—Josue 24:15.