Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

 PAGDUMDOM SA KAGAHAPON

Gipalayas sa Spain ang mga Morisco

Gipalayas sa Spain ang mga Morisco

Ang tanan kuno nga gipanghimo sa mga Katsila niining makaguol nga estorya naimpluwensiyahan sa simbahan. Estorya kini nga maayong basahon.

ANG mga Katsila nga hari ug rayna gustog Kristiyanong Estado ilalom sa usa lang ka batakang balaod. Ang mga Morisco ilang giisip nga mga erehes—ug busa ang ilang presensiya dako kuno nga sala atubangan sa Diyos. Paglabay sa daghang tuig, usa ka desisyon ang gipakanaog. Unsa kini? Sila kinahanglang palayason! *

PINUGOS NGA PAGPANGOMBERTIR

Sa daghang tuig, ang mga Moor sa Spain—usa ka minoriya nga Muslim, nga gitawag ug Mudéjar—malinawong nagpuyo sa mga dapit nga sakop sa Katoliko. Dihay panahon nga sa pipila ka dapit, sila gihatagag kagawasan sa paghupot ug ilang kaugalingong mga balaod, kostumbre, ug relihiyon.

Apan sa 1492, gipukan sa Katoliko nga si King Ferdinand II ug Queen Isabella ang Granada, ang kataposang bahin sa Iberia nga iya sa Muslim. Agig kasabotan sa pagsurender sa mga Moor, sila hatagag kagawasan sama nianang sa mga Mudéjar. Apan wala magdugay, gilutos ug gipit-os ug samot sa Katolikong mga lider ang minoriyang mga Muslim sa ilang teritoryo sa pagkahimong Katoliko. Ang mga Moor miprotesta kay wala tumana ang gikasabotan, ug sa 1499, sila mialsa batok sa kagamhanan. Nabuntog sa mga sundalo  sa gobyerno ang rebelyon, apan human niana ang mga Muslim sa nagkalainlaing dapit gihatagag ultimatum, magpakombertir o palayason. Kadtong nagpakombertir ug nagpabilin sa Spain gitawag sa mga Katsila ug mga Morisco.

“DILI MAAYONG MGA KRISTIYANO UG DILI KASALIGANG MGA SAKOP”

Sa 1526, ang Islam gidili sa tibuok Spain, apan daghang Morisco sekretong nagpadayon sa pagsunod sa ilang relihiyon. Sa kadaghanang dapit, ingong usa ka katawhan, sila nagsunod gihapon sa ilang kaugalingong kultura.

Sa sinugdan, ang pagpakaaron-ingnon sa mga Morisco nga sila Katoliko wala himoang isyu. Sa pagkatinuod, ang ilang serbisyo gikinahanglan kay sila hanas nga mga mamumuo, maayong trabahador, ug tigbayad ug buhis. Bisan pa niana, ang mga Morisco gikalagotan kay dili sila makig-usa sa katilingban, ug busa sila nakaagom ug diskriminasyon sa gobyerno ug sa mga tawo. Ang diskriminasyon batok sa mga Morisco misamot tungod sa pagkawala sa pagsalig sa simbahan bahin sa ilang pagkasinsero sa pagka-Katoliko.

Bisag wala himoang isyu ang ilang pagpangangkon nga sila kuno Katoliko, gilutos ra gihapon sila sa ulahi. Sa 1567, si King Philip II nagsugo sa pagdili sa mga Morisco sa paggamit sa ilang pinulongan, estilo sa sinina, mga kostumbre, ug tradisyon. Kini nakapukaw ug bag-ong rebelyon ug panaggubat.

Gibanabana nga mga 300,000 ka Morisco napugos sa paglayas sa Spain taliwala sa grabeng pag-antos

Sumala sa mga historyano, ang mga magmamando sa Spain nakombinsir nga “ang mga Morisco dili maayong mga Kristiyano ug dili kasaligang mga sakop.” Busa, sila giakusar nga nakigkunsabo sa mga kaaway sa Spain—mga pirata sa Barbary, mga Protestanteng Pranses, ug mga Turko—sa pagsulong niini nga nasod. Tungod sa diskriminasyon ug kahadlok nga sila traydoran sa mga Morisco, si Philip III nagsugo sa pagpalayas kanila pagka-1609. * Sa ulahi, si bisan kinsa nga gidudahang Morisco gipanglutos. Pinaagi niining talamayong buhat, ang Spain bug-os nahimong Katoliko.

^ par. 4 Ang Morisco nagkahulogang “Little Moor” sa Kinatsila. Ang mga historyano mogamit niini nga termino dili agig insulto dihang maghisgot ug mga tawo nga kaliwat ug Muslim nga nakombertir sa pagka-Katoliko ug nagpuyo gihapon sa Iberian Peninsula human mapukan ang kataposang Muslim nga gingharian didto sa 1492.

^ par. 12 Ang mga historyano nagbanabana usab nga labing menos usa sa mga magmamando sa Spain nakapahimulos ug dako sa pag-ilog sa yuta sa mga Morisco.