USA kadto ka maayong adlaw sa bulan sa Mayo sa Altay Republic—usa ka matahom nga dapit sa habagatang-kasadpan sa Siberia. Makita sa among bentana ang bagang kalasangan sa mga kahoyng pino; ug sa likod niini nagbuntaog ang asulong kabukiran nga ang mga taluktok natabonag niyebe. Kini ang batoon ug hilit nga dapit sa mga Altaic—mga tawong mailhan dayon nga taga-Asia nga may kaugalingong pinulongan. Naanad na kaayo sila sa pagpuyo sa Kabukiran sa Altai, usa ka ngalang naggikan sa Turkic-Mongolian nga pulong nga nagkahulogang “bulawanon.”

Mga pipila na ka tuig sukad nga nakakat-on mi sa akong asawa ug Russian Sign Language ug nagduawan sa sign-language nga mga kongregasyon ug gagmayng grupo sa mga Saksi ni Jehova nga amang. Niining nasora, kapig 100 ka etnikong grupo ug 70 ka kultura ang nagsultig Russian, usa ka pinulongan nga gisulti sa tanan. Apan ang mga amang nga kauban namo naggamit ug lain pang pinulongan, ang Russian Sign Language. Ang mga amang sagad suod sa usag usa, ug daghan sa among nakaila ganahang moestorya namo sa ilang kaagi ug mopakitag pagkamaabiabihon. Kini ang kahimtang sa Altay.

Sa siyudad sa Gorno-Altaysk, among nasayran nga may pipila ka amang nga nagpuyo sa usa ka gamayng baryo nga 250 kilometros ang gilay-on. Nahibalo ming may mga Saksi didto, apan way makamaog sign language. Naghunahuna mi niining amang nga mga Altaic ug nakadesisyon ming pangitaon sila. Ang among kadasig nakatandog kang Yury ug Tatyana, usa ka magtiayong amang nga misugot sa pag-uban namo. Among gikarga sa minivan ang sign-language nga mga publikasyon sa DVD ug ang DVD player. Nagdala sab mig dakong termos, rye nga tinapay nga gibutangag soriso, ug bag-ong-luto nga piroshki—lamiang pastri sa Russia nga sinudlag repolyo ug patatas. Dayon giesprihan namog pangontra sa karapata ang among kaugalingon, among sinina, ug among sapatos, kay komon sa maong lugar ang encephalitis nga dala sa karapata.

Ang dalan nga among giagian naglikoliko latas sa nindot kaayong talan-awon sa kabukiran. Nangalimyon ang kahumot sa mga bulak nga hasmin ug lila. Kini nakarepresko namo! Nalipay ming nakakitag panon sa Siberian nga mga osa nga nanibsib. Ang komunidad sa mga Altaic maoy nagpundok nga mga balayng gama sa kahoy nga inaptag sin. Tapad sa kadaghanan nianang mga balaya mao ang mga pinuy-anan nga  gama sa kahoy nga gitawag ug ayyl, nga sagad unom ug kanto, ug pormag apa ang atop. Ang uban morag tolda sa Indian nga gihaklapag panit sa kahoy. Daghang pamilya nga Altaic mopuyo sa ayyl gikan sa Mayo hangtod sa Septiyembre ug mobalhin sa ilang mga balay kon tinghunlak ug tingtugnaw na.

Giabiabi mig maayo sa mga Saksi sa maong baryo, kinsa maoy nagtultol namo sa balay sa magtiayong amang nga Altaic. Nalipay silang nakakita namo ug gusto silang masayod kon taga-diin mi ug nag-unsa mi didto. Wala mi magdahom nga may computer sila, busa sa dihang among gipakita ang DVD, gusto dayon nila kining ipasalida. Dihadiha naundang ang pag-estoryahay nga mora bag wala mi didto. Ang ilang mata nagtutok na sa computer, usahay ilang sundogon ang senyas nga ilang makita ug moyango-yango. Naningkamot ming makuha ang ilang atensiyon aron ihunong usa ang DVD ug mobalik mi sa unang mga esena, diin makita ang nindot nga mga hulagway sa paraiso sa yuta. Sa usa ka esena, among gihisgotan kon unsay buhaton sa Diyos alang sa katawhan ug kon unsang matanga sa mga tawo ang mabuhi sa walay kataposan diha sa hulagway nga ilang nakita. Nalipay mi sa ilang gipakitang interes, ug human sa among pagduaw, giingnan mi nila nga duna pay amang nga magtiayon sa laing baryo nga pipila ka oras lang ang gilay-on.

Sa pagpadayon sa among biyahe, milatas na pod mi sa nindot nga kabukiran ug misubay sa naglikolikong dalan paingon sa mas gamayng baryo. Didto among nakita ang amang nga pamilya—ang bana, asawa, inahan sa asawa, ug ang batang anak nga lalaki sa magtiayon—kinsa nalipay nga may bisita sila. Misulod mi sa gamayng pultahan sa ilang ayyl, nga nanghumot tungod sa kahoy ug buttermilk. Ang atop niini nga pormag apa dunay bangag sa tumoy aron makasulod ang kahayag. Sa usa ka daplin, dihay pugon nga tisa nga gipintalag apog, ug ang bungbong gihaklapag hayag-pula nga alpombra. Gidalitan mi sa magtiayon ug Altaic nga pagkaon—gagmayng donat ug tsa nga gibutang sa yahong. Nangutana mi nila kon posible bang makighigala sa Diyos. Ila kanang gipamalandong. Ang inahan sa asawa miingong sa bata pa siya, dihay higayon nga nagdala siyag pagkaon sa usa ka dapit sa kabukiran aron ihalad kana sa mga diyos. “Ambot kon unsay kahulogan ato,” siya mikibo ug mipahiyom. “Mao kadtoy among kostumbre.”

Nagpasalida mig DVD bahin niining ulohana, ug nainteres sila. Gusto nilang ipadayon ang panaghisgot, apan unsaon man? Kasagaran, sayon ang pagkontak sa mga amang pinaagig text message, apan wala gyoy cell site nianang lugara. Busa misaad mi nga makigsinulatay nila.

Talisalop na ang adlaw sa dihang nanamilit mi ug nangandam alang sa layong biyahe balik sa Gorno-Altaysk. Bisag gikapoy, kami malipayon. Wala madugay human niana, nangutana mi sa mga Saksi didto bahin niining pamilyaha ug among nasayran nga kas-a matag duha ka semana, ang bana moadto sa mas dakong lungsod, diin siya magtuon sa Bibliya ug motambong sa tigom sa tabang sa usa ka sister nga makamaog sign language. Nalipay kaayo mi nga nagbunga ang among paningkamot!

Ang among pagpangitag mga amang nga matinud-anog kasingkasing ikatandi sa pagpangitag bahandi nga natago sa kabukiran. Ang among paghago mabaslan kon makakaplag mig bahandi. Alang namo, ang kabukiran sa Altay magpabiling bulawanon, nga magpahinumdom namo sa sinserong mga tawo nga among nahimamat didto.