Taga a kɔnɔkow lajɛ

Taga a kɔnɔnakow lajɛ

I tun b’a lɔn wa?

I tun b’a lɔn wa?

Yahutuw ka delinanko juman lo y’a to Yezu ko an man kan ka kali?

KA KƐƝƐ ni Musa ka sariya ye, a tun bɛnnin lo ko Yahutuw ka kali tuma dɔw la. Nka, Yezu ka wagati la, Yahutuw tun mana fɛɛn o fɛɛn fɔ, u tun ka teli ka kali o koo la. U tun b’o kɛ walisa mɔgɔw ka la u ka kumaw na. Nka, Yezu y’a fɔ siɲɛ fila k’o daganin tɛ. A ko: ‘Aw ka jaabili ka kɛ ɔnhɔn walima ayi ye.’—Mat. 5:33-37; 23:16-22.

Diinan gafe dɔ b’a fɔ ko Talmud b’an dɛmɛ k’a faamu ko Yahutuw tun ka teli ka kali u ka kuma kelen kelen bɛɛ la walisa mɔgɔw ka la u la (Theological Dictionary of the New Testament). U tun b’o kɛ sabu Talmud tun b’a fɔ k’a pereperelatigɛ ko koo dɔw be yen n’i kalila u la, fɔɔ i k’u dafa. A tun b’a fɔ fana ko koo wɛrɛw be yen, n’i kali olu la, waajibi tɛ i k’u dafa.

Yezu kelen lo m’a fɔ k’o kɛcogo man ɲi. Ɲɛyirali fɛ, Yahutuw ka diinan bolofara dɔ ka mɔgɔw tɛ sɔn ka kali. Yahutucɛ Flavius Josephus ye tarikow sɛgɛsɛgɛbaga ye. Ale y’a fɔ k’o diinandenw tun b’a jati ko n’i kalila, o ka jugu ni ngalontigɛ ye. Olu fɛ, ni mɔgɔ dɔ ka kan ka kali walisa u ka la a ka kumaw na, o kɔrɔ ko o tigi ye ngalontigɛla lo ye. Yahutuw ka gafe (apocryphe) min be weele ko Siracide ka Hakilitigiya wala Ecclésiastique (23:11) fana b’a fɔ ko: “Mɔgɔ min ka teli ka kali o tigi ka kojugukɛ ka ca.” Yezu y’a fɔ ko a daganin tɛ mɔgɔ ka kali koo gwansanw na. N’an be to ka tiɲɛn fɔ tuma bɛɛ, kuun t’a la an ka kali walisa mɔgɔw ka la an na.