Ete kiet do ke isọn̄ etie, idiọk mbufụt ofụk enye idem tọn̄ọ ke ibuot esịm ikpat. Ubiak idịghe ekpri. Se nte enye etiede ikpọn̄ onụk ibuot esịn ke isọn̄, afara ọkọn̄ọde, ukpọk ibifịk ndibịn nsụn̄ emi ẹkande enye ke idem idụhe. Enye nditie ke ntọn̄ owụt ke enye odu ke ntuan̄a; n̄kukụre se enye ekemede ndinam edi ndida mbai usiọn̄ n̄kwat ikpaidem emi mbufụt ama akabiat ama. Owo emi ẹkesikponode-kpono edidi n̄kpọ ndọk! Mme ufan, mbọhọidụn̄, ye iman ẹfehe ẹkpọn̄ enye. Mme owo, idem ye nditọwọn̄, ẹda enye ẹnam n̄kpọ nsahi. Enye ekere ke Jehovah Abasi imọ anam imọ ibak oro, edi enye inenke.—Job 2:8; 19:18, 22.

Job ke itịn̄ iban̄a emi. Abasi ọkọdọhọ ke “idụhe owo eke ebietde [Job] ke isọn̄.” (Job 1:8) Ke ata ediwak isua ama ekebe, Jehovah okosụk adada Job nte kiet ke otu mme owo emi ẹkenen̄erede ẹsọn̄ọ ẹda ye imọ.—Ezekiel 14:14, 20.

Ndi uwem ọsọn̄ ye afo, nnama onyụn̄ esịm fi? Mbụk Job ekeme ndinen̄ede ndọn̄ fi esịt. Mbụk esie ekeme n̄ko ndinam edu kiet emi anade kpukpru nti ikọt Abasi ẹnyene enen̄ede an̄wan̄a fi. Edu oro edi nsọn̄ọnda. Mme owo ẹwụt ke imọsọn̄ọ ida ye Abasi ke ofụri esịt ke ini mmọ ẹyakde ofụri uwem mmọ ẹnọ enye ẹnyụn̄ ẹkade iso ẹnam se enye oyomde idem ke ini ikpọ mfịna ẹsịmde mmọ. Yak ise mme n̄kpọ emi mbụk Job ekemede ndikpep nnyịn.

Etie nte Moses owo Abasi ekewet mbụk Job ke Job ama akakpa. Abasi ọkọnọ enye spirit esie ada ewet mbụk oro, oro akanam Moses ekeme nditịn̄ se ikọwọrọde Job ke isọn̄ ye ndusụk n̄kpọ emi ẹketịbede ini oro ke heaven.

Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ mbụk Job, ikụt nte Job okopde inem uwem. Enye ekedi imọ owo, okonyụn̄ edi ọwọrọetop owo emi ẹkekponode etieti ke isọn̄ Uz emi etiede nte okodu ke enyọn̄ enyọn̄ Arabia. Enye ama esitat ubọk ọnọ mme ubuene n̄kpọ onyụn̄ an̄wam mbon emi mînyeneke owo. Job ye n̄wan esie ẹkenyene nditọ duop. Ata akpan n̄kpọ edi ke Job ama enen̄ede ama Jehovah. Enye ama esidomo ndinam se inemde Jehovah esịt, ukem nte Abraham, Isaac, Jacob, ye Joseph iman esie ẹkenamde. Kpa nte mmọ ẹkesinamde n̄kpọ nte oku ke ibuot ubon mmọ, Job n̄ko ekesinam n̄kpọ nte oku ke ibuot nditọ esie esinyụn̄ awa uwa ke ubọk ke ubọk ke ibuot mmọ.—Job 1:1-5; 31:16-22.

Edi nte mbụk osụk akade, ẹma ẹkpụhọ inikiet inikiet ẹtọn̄ọ nditịn̄ se ikade iso ke heaven. Mbụk oro anam ikụt se iketịbede do, inyụn̄ idiọn̄ọ mme n̄kpọ emi Job mîkọdiọn̄ọke. Nte nti angel Jehovah ẹsopde idem ke iso Jehovah, ọsọn̄ibuot angel emi ekerede Satan ama odụk edi. Jehovah ama ọdiọn̄ọ ke Satan idaha Job emi edide edinen owo ke n̄kpọ ndomokiet, ntre Enye ama etịn̄ ikọ ye Satan onyụn̄ ọdọhọ enye ke Job ọsọn̄ọ ada ye imọ mbiet idụhe. Satan ama enyene esịt ọbọrọ Abasi ete: “Nte Job abak Abasi ke ikpîkpu? Nte afo usịnke ọkọ ukan enye ye ufọk esie ye kpukpru se enye enyenede ukụk?” Satan asasua mbon emi ẹsọn̄ọde ẹda ye Abasi. Ke ini mme owo ẹsọn̄ọde ẹda ye Jehovah Abasi ke ofụri esịt, mmọ ẹsiwụt ke Satan idaha ye Abasi inyụn̄ imaha owo ndomokiet. Ntre Satan ama eyịre ọdọhọ ke ufọn emi Job adiade kpọt anam enye anam n̄kpọ Abasi. Enye ama ọdọhọ n̄ko ke edieke kpukpru se Job enyenede ẹtakde enye, ke Job oyosụn̄i Jehovah ke iso esie!—Job 1:6-11.

Job ikọdiọn̄ọke ke Jehovah ọnọ enye ata akwa ifet ndiwụt ke Satan ososu. Jehovah ama ayak Satan ọbọ Job kpukpru se Job ekenyenede, edi ama ọdọhọ enye okûtụk Job. Satan ama adaha inikiet inikiet ọkọtọn̄ọ ibak esie. Nsio nsio enyene-ndịk afanikọn̄ ẹma ẹsịm Job ke ufan̄ usen kiet. Ẹte ibọp enyịn itat, enye ama okop ke kpukpru ufene imọ okụre; ọkọtọn̄ọ ye enan̄ ye uman ass, ekem erọn̄, akpatre mme camel. Se idiọkde ikan oro ekedi ke mme asan̄autom emi ẹkesede ẹban̄a mme ufene oro ẹma ẹkpan̄a. Owo kiet akakam ọdọhọ Job ke “ikan̄ Abasi” okowot mme erọn̄ ye mme asan̄autom esie. Etie nte emịnen̄mịnen̄ ke enye eketịn̄ aban̄a. Job ete imomụm ibuot ke utọ mbụk nsobo ye atahade emi esịmde enye, ẹma ẹdidọhọ enye mbụk enye emi okowotde-wot enye ama. Ẹkedọhọ ke nte nditọ esie mboduop ẹsụk ẹdude ke ufọk akpaneka mmọ, ke akamba ofụm ama ọwọrọ inikiet inikiet ediberi ufọk oro ọtọ kpukpru mmọ owot!—Job 1:12-19.

Ọsọsọn̄ owo ndidiọn̄ọ nte eketiede Job ke idem, ekeme ndidi owo idinyụn̄ ikemeke-keme ndidiọn̄ọ. Job ama awak ọfọn̄ esie, okporode idet ibuot esie, onyụn̄ odorode ọduọ ke isọn̄. Job ọkọdọhọ ke Abasi ọkọnọ imọ kpukpru se imọ ikenyenede, kpa enye onyụn̄ ọbọ. Satan ama ada n̄kari anam etie nte Abasi akanam kpukpru afanikọn̄ oro ẹsịm Job. Edi, Job ikosụn̄ike Abasi nte Satan ọkọdọhọde. Utu ke oro, Job ọkọdọhọ ete: “Yak ẹtoro enyịn̄ Jehovah.”—Job 1:20-22.

Esịt ama ofụt Satan etieti, enye ikonyụn̄ imaha ndision̄o idem n̄kpọn̄ Job. Enye ama afiak edi iso Jehovah ini mme angel ẹsopde idem do. Jehovah ama afiak otoro Job nte enye ọkọsọn̄ọde ada ye imọ kpa ye ofụri ufen emi Satan akanamde esịm enye. Satan ama anyamade Abasi ete: “Ikpa ke ibuot ikpa, ye kpukpru se owo enyenede ke enye edinọ ke ibuot ukpọn̄ esie. Man ukpụhọde odu, mbọk, nyan ubọk fo tụk ọkpọ esie ye obụkidem esie nyụn̄ se m̀mê enye idisụn̄ike fi ke iso fo.” Satan ama enen̄ede enịm ke edieke ata idiọk udọn̄ọ esịmde Job, ke Job oyosụn̄i Abasi. Edi Jehovah ama ọdiọn̄ọ ke Job idikpọn̄ke imọ, ntre enye ama ayak Satan ọtọ Job udọn̄ọ edi ọdọhọ enye okûwot Job.—Job 2:1-6.

Ibịghike-bịghi, udọn̄ọ emi iketịn̄de iban̄a ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ama esịm Job. Kere nte n̄wan esie ekenyenede mbọm. Ubiak n̄kpa nditọ esie duop ama ananam idem emem n̄wan mbon, edi idahaemi ana enye afiak etie ese nte ebe esie ọbọde nsat ufen, inyeneke se ekemede ndinam n̄n̄wam enye! Enyịn ama anan enye tutu enye ofiori ete: “Nte afo ke osụk omomụm nsọn̄ọnda fo akama? Sụn̄i Abasi nyụn̄ kpa!” Nnanenyịn akanam edima an̄wan Job etịn̄ utọ ikọ oro. N̄kukụre se Job eketịn̄de ekedi ke enye etịn̄ ikọ nte n̄wan emi ibuot ebede. Kpa ye oro, Job ama esịn ndisụn̄i Abasi. Enye iketịn̄ke idiọk ikọ ndomokiet.—Job 2:7-10.

Ndi ama ọdiọn̄ọ ke enyene-ndịk mbụk emi edi akpanikọ, ke onyụn̄ ebehe fi? Idịghe Job ikpọn̄ ke Satan okodori ikọ; enye okodori kpukpru owo. Satan ọkọdọhọ ete: “Kpukpru se owo enyenede ke enye edinọ ke ibuot ukpọn̄ esie.” Ikọ oro ọwọrọ ke Satan enịm ke idụhe owo nnyịn ndomokiet emi ekemede ndisọn̄ọ nda ye Jehovah! Enye ọdọhọ ke afo umaha Abasi ke ofụri esịt, ke udûbiatke ini ndikpọn̄ Abasi man anyan̄a uwem fo. Satan an̄wana ndidọhọ ke afo edi ibụk nte imọ! Ndi akpama ndiwụt ke enye ososu? Kpukpru nnyịn imenyene ifet ndinam ntre. (Mme N̄ke 27:11) Ẹyak ise n̄kpọ efen emi ọkọwọrọde Job.

Owo ita emi Bible okotde mme ufan m̀mê mme ọdiọn̄ọ Job ẹma ẹkop mfịna esie, ẹdi ndise enye nnyụn̄ ndọn̄ enye esịt. Ini mmọ ẹdade ẹkụt Job anyan usụn̄, mmọ ikọdiọn̄ọke enye aba. Ọkpọsọn̄ ubiak ke akata enye, udọn̄ọ ama onyụn̄ anam ikpaidem esie ebre akabade n̄kpọ en̄wen. Eliphaz, Bildad, ye Zophar emi ẹkedide ndise enye ẹma ẹsịn editịm nte ẹdọhọ ke ẹseme Job, ẹsio n̄kpo eyet ẹnyụn̄ ẹwobi ntọn̄ ẹdọn̄ ke ibuot. Ekem ẹsụhọde ẹtie ke isọn̄ ẹkpere Job, itịn̄ke n̄kpọ ndomokiet. Mmọ ẹketie do ofụri urua kiet, tọn̄ọde ke usenubọk tutu esịm okoneyo, isioroke uyo. Nnyịn ikpekereke ke mmọ ẹkedop ẹtie man ẹkeme ndidọn̄ Job esịt, sia mmọ ikobụpke Job mbụme ndomokiet. N̄kukụre se mmọ ẹkediọn̄ọde ekedi ke Job ke akpa ubiak. Edi idụhe eke okpokụtde Job etre ndidiọn̄ọ ke enye ke akpa ubiak.—Job 2:11-13; 30:30.

Ke akpatre, Job ama ọtọn̄ọ nneme. Enye ndikosụn̄i usen emi enye akamanade okowụt ke enye ama akpa ubiak. (Job 3:1) Enye ama etịn̄ n̄ko se inamde se iketịbede oro enen̄ede abiak enye; enye ekekere ke Abasi anam imọ ibọ kpukpru ufen oro! (Job 6:4) Kpa ye emi Job okosụk ọbuọtde idem ye Abasi, enye ama enen̄ede oyom ndọn̄esịt. Edi ndondo emi mme ufan esie oro ẹketọn̄ọde nditịn̄ ikọ, Job ama okụt ke nte mmọ ẹkedopde-dop ẹbono ama akam ọfọn akan.—Job 13:5.

Eliphaz ekebem iso etịn̄ ikọ; etie nte enye ọkọsọn̄ọ kpukpru mmọ, onyụn̄ enen̄ede ọsọn̄ọ Job. Ekem owo iba eken ẹma ẹtiene ẹtịn̄. Ikọ mmọ ekeme ndinam idọhọ ke mmọ ẹma ẹsịme ẹtiene Eliphaz ẹkere n̄kpọ nte enye. Ndusụk se mmọ ẹketịn̄de ẹkebiet nti ikọ emi ediwak owo ẹsitịn̄de ẹban̄a Abasi, utọ nte mmọ ndikọdọhọ ke Abasi okon̄, ke enye esinọ ndiọi owo ufen, onyụn̄ ọdiọn̄ nti owo. Edi ọtọn̄ọde ke ntọn̄ọ, idụhe owo mmọ ndomokiet emi eketịn̄de se in̄wamde Job. Eliphaz akada n̄kari ọdọhọ ke ekpedi Abasi ọfọn esinyụn̄ amia idiọk owo ufen, ke ọwọrọ ke Abasi amia Job ufen, ke enyene idiọkn̄kpọ emi Job akanamde.—Job 4:1, 7, 8; 5:3-6.

Ikpaha nnyịn idem nte Job ekesịnde ndinịm utọ ikọ oro. Enye ama ọsọn̄ọ asua ọnọ mmọ. (Job 6:25) Edi oro ama anam mme ọnọitem ita oro ẹnen̄ede ẹnịm ke enyene idiọkn̄kpọ emi Job ekedịbede anam, ke edi se kpukpru afanikọn̄ oro ẹwọrọde enye. Eliphaz ama ọdọhọ Job ke enye edi owo n̄kụtidem, edi idiọkowo, inyụn̄ ibakke Abasi. (Job 15:4, 7-9, 20-24; 22:6-11) Zophar ama ọdọhọ Job etre mbuka esie onyụn̄ etre ndikop inem idiọkn̄kpọ. (Job 11:2, 3, 14; 20:5, 12, 13) Eke Bildad okododụk Job ọkpọ akan. Enye ama ọdọhọ ke anaedi nditọ Job ẹma ẹdue Abasi, ke ama edi se mmọ ẹkpade utọ n̄kpa oro!—Job 8:4, 13.

Iren ita oro Satan okotụnde usụn̄ do ẹma ẹnam n̄kpọ emi akakam ọdiọkde etieti. Mmọ ẹma ẹdọhọ ke Job isọn̄ọke ida ye Abasi, ẹnyụn̄ ẹdọhọ ke ufọn idụhe owo ndidomo ndisọn̄ọ nda ye Abasi! Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ikọ Eliphaz, enye ama etịn̄ nte imọ ikosobode enyene-ndịk spirit kiet emi owo mîkekwe. Ke demon oro ama eketịn̄ ikọ ye Eliphaz ama, Eliphaz ama edidọhọ ke Abasi “inyeneke mbuọtidem ke mme asan̄autom esie, [ke] enye onyụn̄ okụt ndudue ọnọ mme isụn̄utom esie.” Utọ ikọ oro ekeme ndinam owo okûbuọt idem ye Abasi sia oro ọkpọwọrọ ke inyeneke se owo ekemede-keme ndinam nnem Abasi esịt! Ekem ko, Bildad ama ọdọhọ ke kpa nte mîbeheke Abasi m̀mê ndọn̄ ọsọn̄ọ ada ye imọ, ke ibeheke enye m̀mê Job ọsọn̄ọ ada ye imọ n̄ko!—Job 4:12-18; 15:15; 22:2, 3; 25:4-6.

Ndi akanam omodomo ndidọn̄ owo emi enen̄erede ọbọ ufen esịt? Isimemke-o. Edi imekeme ndikpep ekese nto mme ufan Job ita emi Satan okotụnde usụn̄, akpan akpan iban̄a se nnyịn mîkpetịn̄ke. Ke adan̄a ofụri uto emi mmọ ẹketịn̄de nte mme ọfiọk-n̄kpọ owo, owo mmọ ndomokiet ikokotde Job enyịn̄! Mmọ ikọdọn̄ke enyịn iban̄a nte esịt okobụn̄ọde Job, ikonyụn̄ ikereke ke akpana inam n̄kpọ ye enye sụn̄sụn̄. * Ntre edieke owo emi afo amade ofụhọde, domo nditie ufan ufan, wụt ke imekere iban̄a enye, nyụn̄ fọn uwem ye enye. Domo ndin̄wam enye ọbuọt idem ke Abasi onyụn̄ enyene uko. N̄wam enye eberi edem ke Abasi onyụn̄ enịm ke Enye enen̄ede ọfọn ido, atua owo mbọm, onyụn̄ edi Abasi unenikpe. Se Job akpakanamde ọnọ mme ufan esie edi oro ekpedi mmọ ke utọ n̄kpọ oro ọkọwọrọ. (Job 16:4, 5) Edi enye akanam n̄kpọ didie nte mmọ ẹkesụk ẹkade iso ẹyịre ẹdọhọ ke enye isọn̄ọke ida ye Abasi?

Idem ama ememem Job mbemiso kpukpru tịn̄-tịn̄-tịn̄ emi ọtọn̄ọ. Enye ama etetịn̄ toto ke ntọn̄ọ ete ke ndusụk ikọ imọ ẹkedi “ikọ ibụmede” ye “ikọ owo nnanenyịn.” (Job 6:3, 26) An̄wan̄a nnyịn se ikanamde edi ntre. Ọkpọsọn̄ mfụhọ akanam enye etịn̄ ikọ ntre. N̄kpọ en̄wen edi ke se iketịbede ikenen̄ekede in̄wan̄a enye. Sia kpukpru afanikọn̄ emi ẹkesịmde enye ye ubon esie ẹketịbede inikiet inikiet, ndusụk ẹnyụn̄ ẹtiede nte n̄kpọ emi mîdịghe n̄kan̄a, Job akada ke Jehovah edi ntak. Enyene ediwak akpan n̄kpọ emi ẹketịbede emi Job mîkọdiọn̄ọke iban̄a, ntre enye ekebiere n̄kpọ etiene nte okonyụn̄ an̄wan̄ade enye.

Kpa ye oro, Job ama enen̄ede ọbuọt idem ye Jehovah. Ediwak se enye eketịn̄de ini enye akafan̄ade ikọ ufan esie ita oro ama owụt ke enye ama ọbuọt idem ye Abasi; ikọ esie ekedi akpanikọ, enem, onyụn̄ ọsọn̄ọ nnyịn idem mfịn. Ini enye eketịn̄de nte mme n̄kpọ emi Abasi okobotde ẹnyenede ndyọ, enye ama etịn̄ mme n̄kpọ emi owo ndomokiet mîkpọdiọn̄ọke ke mîdịghe Abasi eteme enye. Ke uwụtn̄kpọ, Job ọkọdọhọ ke Jehovah “ọkọn̄ isọn̄ ke ikpîkpu”; ata ediwak isua ke ukperedem ke ntaifiọk ẹkedidiọn̄ọ utọ n̄kpọ emi. * (Job 26:7) Ini Job eketịn̄de se enye enịmde aban̄a ini iso, enye ama etịn̄ n̄kpọ emi ediwak nti ikọt Abasi eken mbemiso enye ẹkenịmde. Job ama enịm ke edieke n̄kpa adade imọ, ke Abasi eyeti imọ, ke ọyọdọn̄ Abasi ndifiak n̄kụt imọ, ndien ke nte ini akade Abasi ayanam imọ iset.—Job 14:13-15; Mme Hebrew 11:17-19, 35.

Nso ke idiọn̄ọ iban̄a owo ndisọn̄ọ nda ye Abasi? Eliphaz ye ufan esie mbiba ẹkedọhọ ke ibeheke Abasi m̀mê owo ọsọn̄ọ ada ye imọ. Ndi Job ama enyịme utọ obukpo ekikere oro? N̄wan̄ansa-o! Job ama ọsọn̄ọ etịn̄ ke esibehe Abasi owo ama ọsọn̄ọ ada ye enye. Enye ama etịn̄ uko uko aban̄a Jehovah ete ke Jehovah ‘ọyọfiọk nsọn̄ọnda imọ.’ (Job 31:6) N̄kpọ efen edi ke Job ama enen̄ede okụt ke nsunsu ikọ mme ẹkere mbon ndọn̄esịt oro ọkọwọrọ ke mmọ ẹkere ke imọ isọn̄ọke ida ye Abasi. Oro akanam Job etịn̄ akpatre ikọ esie emi okokụbide irenowo ita oro inua; akpatre ikọ esie oro ọkọniọn̄ akan kpukpru mbon eken emi enye eketịn̄de.

Job ama ọdiọn̄ọ ke ndisọn̄ọ nda ye Abasi idịghe n̄kpọ ini kiet. Ntre enye ama etịn̄ nte imọ ikọsọn̄ọde ida ye Abasi ke kpukpru se imọ isinamde. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama esikpeme idem ke n̄kpọ ekededi emi ekemede ndinam enye okokpono n̄kpọ efen; enye ama esifọn ido ye mme owo inyụn̄ isueneke mmọ; enye ikesinamke oburobụt ido ndomokiet, ikonyụn̄ idaha ndọ esie ibre mbre; akakan edi ke enye ama ọsọn̄ọ ada ye Jehovah Abasi esie emi edide n̄kukụre ata Abasi. Oro akanam Job ekeme ndidọhọ ke ofụri esịt ete: “Tutu n̄kpa, ndiduọkke nsọn̄ọnda mi!”—Job 27:5; 31:1, 2, 9-11, 16-18, 26-28.

Ndi amada ndisọn̄ọ nda ye Abasi ke akpan n̄kpọ nte Job akadade? Isọn̄ke owo ndidọhọ ke imọsọn̄ọ ida ye Abasi, edi Job ama ọdiọn̄ọ ke ikụreke ke oro, ke ana owo ananam owụt ke imọsọn̄ọ ida ye Abasi. Ima ikop uyo Abasi inyụn̄ inam se inende ke enyịn esie kpukpru usen uwem nnyịn, idem ke ini isobode n̄kpọsọn̄ idomo, isida oro iwụt ke imọsọn̄ọ ida ye Abasi ke ofụri esịt. Edieke ikade iso idu uwem ntre, iyanam esịt enem Jehovah inyụn̄ ibiat uduak Satan asua esie kpa nte Job akanamde ediwak isua ko ke edem. Mfọnn̄kan usụn̄ emi ikemede ndikpebe mbuọtidem Job edi emi!

Edi mbụk Job iketreke do. Job ama efre se ikedide akpan n̄kpọ ikan, onyụn̄ etịme etieti ndiwụt ke imọ idi edinen owo tutu efre ndiwụt ke Abasi esie anana ndo. Akana ẹnen̄ede enye ẹnyụn̄ ẹn̄wam enye ese se iketịbede inọ enye nte Abasi esede. Itetịn̄ mi, ọkpọsọn̄ ubiak ye ukụt Job ikokụreke, enye ama onyụn̄ enen̄ede oyom ndọn̄esịt. Nso ke Jehovah edinam inọ owo emi ọbuọtde idem ye enye onyụn̄ ọsọn̄ọde ada ye enye ntre? Iyọbọrọ mme mbụme emi ke ibuotikọ efen ke “Kpebe Mbuọtidem Mmọ.”