O nanuma lesu na gauna a sucu kina o luvemu? Sega ni vakabekataki ni o vinakata sara ga mo keveti koya. Ia o ira na itubutubu vakataki rau o Kali kei Mela, e tini ena lomabibi na nodrau marau ena gauna e tukuni kina ni tauvimate se vakaleqai na ituvaki ni yagoi luvedrau.

E dua beka na luvemu e vakaleqai na ituvaki ni yagona? De dua o na leqataka se o na qaravi koya vakacava. Ke vakakina, kua ni o yalolailai. Eso na itubutubu era sotava tale ga na ituvaki va qori, ia era vakayacora vinaka na nodra itavi. Dikeva mada e tolu na ituvaki e dau yaco o na rairai sotava, kei na sala ena vukei iko kina na ivakasala vuku ena iVolatabu.

E levu na itubutubu era yalolailai ena gauna era rogoca kina ni tauvimate na luvedra. E kaya o Juliana, e dua na tina mai Mexico: “Na gauna e tukuna kina o vuniwai ni tauvi Santiago na luvei keirau tagane na  mate na cerebral palsy (mavoa ni mona) au sega sara ga ni vakabauta. Dua na ka na noqu rarawa.” Eso era na rairai sotava tale ga na ituvaki a vakila e dua na tina mai Itali o Villana. A kaya: “Au vakatulewataka meu vakaluveni, dina ga ni yabaki ni bula au tiko kina e rawa ni yaco kina na leqa. Ia ena gauna qo, e dau ora na lomaqu ena gauna e dau tauvi luvequ kina eso na mate e vu mai na Down syndrome.”

Ke ora voli na lomamu se o yalolailai, nanuma tiko ni qori e dau yaco vakalevu. E sega ni inaki taumada ni Kalou na tauvimate. (Vakatekivu 1:​27, 28) A sega tale ga ni buli ira na itubutubu mera ciqoma vakarawarawa na ituvaki tawanamaki. Koya gona, e sega ni cala ke o “rarawa” ni tukuni vei iko ni vakaleqai na ituvaki ni yagoi luvemu. Ena taura na gauna me qai seavu na nomu rarawa, mo vakamatauni iko tale ga ena ituvaki sa yaco qori.

Vakacava ke o beitaki iko ni o vakavuna na nona tauvimate o luvemu? Nanuma tiko ni levu na ka e rawa ni vakavuna na mate e tauvi luvemu, me vaka na mate ni kawa, vanua e sucu kina, kei na so tale na ka. Ena yasana adua, o na via beitaki watimu, ia me kua ni va qori na nomu rai. Ena veivuke vakalevu sara ke drau cakacaka vata qai sasagataka vakaveiwatini mo drau qaravi luvemudrau.​—Dauvunau 4:​9, 10.

VAKATUTU: Vulica na ituvaki e sotava tiko o luvemu. E kaya na iVolatabu: “E gadrevi na vuku me qai dua na vuvale vinaka, kei na yalomatua me vakataudeitaki kina.”​—Vosa Vakaibalebale 24:​3, New Century Version.

O rawa ni vulica e levu na ka mai vei ira na veiqaravi ena tabana ni bula se so na ivola dusidusi e vakarautaki. Na nomu vulica na ituvaki i luvemu, ena via tautauvata kei na nomu saga mo kila e dua tale na vosa. Ena dredre ena imatai ni gauna, ia o rawa ni kila.

Me vakataki rau o Kali kei Mela ena itekitekivu ni ulutaga, rau qara ivakasala vua na vuniwai e dau qaravi luvedrau kei na dua na isoqosoqo e dau qarava na mate e tauvi luvedrau tiko. Rau tukuna: “Qori e vukei keirau me keirau kila na leqa me namaki kei na ka e rawa ni cakava e dua e tauvi Down syndrome. Keirau kila kina ni rawa vei luvei keirau tagane me cakava na ka era cakava na kena vo. Qo e vakacegui keirau vakalevu.”

O na rairai nanuma ni veivakaocai nomu qaravi luvemu tauvimate. E tukuna o Jenney, dua na tina mai Niusiladi: “Ni oti e vica na yabaki na kena tauvi luvequ tagane na mate na spina bifida, au wawale qai dau tagi ena gauna au via cakava kina eso tale na cakacaka ni vale.”

E dua tale na ituvaki dredre o rawa ni sotava, oya na nomu nanuma ni sega ni dua e kauai. O Ben, e tiko e dua na luvena tagane e tauvi koya na muscular dystrophy kei na Asperger’s syndrome. E kaya, “E levu na tamata era na sega ni kila rawa na ituvaki keitou sotava tiko.” O na rairai vinakata mo na veitalanoa kei na dua. Ia e levu vei ira nomu itokani e bulabula vinaka na luvedra. O na rairai nanuma ni o na sega ni rawa ni veitalanoa kei ira.

VAKATUTU: Mo kere veivuke qai ciqoma na ka era cakava eso tale. E tukuna o Juliana, sa cavuti oti mai: “So na gauna keirau madua vakaveiwatini me keirau kere veivuke.” Ia e tomana: “Keirau vulica ni dodonu ga me keirau kerea na nodra veivuke eso tale. Ena gauna era veivuke kina, keirau kila nira kauaitaki keirau.” Ke dua na nomu itokani voleka se dua na wekamu e via dabe vata kei luvemu ena dua na soqo se ena soqoni vaKarisito, mo ciqoma ena marau. E kaya e dua na vosa vakaibalebale ena iVolatabu: “Sa loloma tiko e na veigauna kece na wekana na tamata, ka sa vaka na tacina e na gauna ni rarawa.”​—Vosa Vakaibalebale 17:17.

Qarauna vinaka nomu bula. Me vaka ga na kena gadrevi me dau tawa na waiwai ni lorinivalenibula mera cicivaki kina na tauvimate i valenibula, ena gadrevi tale ga mo kana vinaka, tereni, me levu tale ga na gauna ni nomu vakacegu mo rawa ni qaravi luvemu vinaka kina. E kaya o Javier, e tiko e dua na luvena tagane lokiloki: “Me vaka ni lokiloki o luvequ, au na saga meu kana vakavinaka baleta ni o au ga na kauti luvequ ena vanua e via gole kina!”

Ni o osooso vakalevu, o na taqomaka vakacava nomu bula? So na itubutubu era dau veivuketaka na nodra qaravi luvedra. Dua vei rau ena rawa ni vakacegu se cakava eso tale na ka e baleti koya. Ena gadrevi mo vakalewa na gauna o dau vakayagataka ena so na ka e sega soti ni bibi, qai vakayagataka na gauna qori mo cakava kina eso na ka e baleti iko, ia ena sega ni rawarawa. Me vaka e tukuna o Mayuri e dua na tina mai Idia: “Ena matau vei iko na ituvatuva qori ni toso na gauna.”

Mo veitalanoa kei na dua na nomu itokani o nuitaka.  Eso mada ga nomu itokani e sega ni tauvimate na luvedra, era rawa ni vakacegui iko. O rawa tale ga ni masuta na Kalou o Jiova. Vakacava e yaga dina na masu? E tukuna o Yazmin, e rua na luvena e tauvi cystic fibrosis: “E vaka ga au kidomoki ena so na gauna au sotava kina na ituvaki dredre.” Ia e tomana: “Au masuti Jiova me vakacegui au, me vakaukauataki au tale ga. Au vakila niu rawa ni tomana tiko ga na noqu itavi.”​—Same 145:18.

Ni tauvimate e dua na gone, ena rawa ni vakatau kina na kakana eratou na kania na vuvale, vanua meratou gole kina, kei na gauna e vakayagataka o itubutubu vei ratou na vo ni gone. Qori era na nanuma kina na vo ni gone nira sega ni kauaitaki. Ena rawa tale ga ni vakaleqa na bula vakawati ni rau sa rui osooso na itubutubu ena nodrau qarava na luvedrau e tauvimate. E kaya o Lionel, e dua na tama mai Liberia: “E dau tukuna ena so na gauna o watiqu niu sega ni kauaitaki luvei keirau tagane, baleta ni sa qarava duadua tu ga e levu na cakacaka. Au nanuma kina ni sega ni dokai au, au dau tauca kina eso na vosa mosimosi ena so na gauna.”

VAKATUTU: Tuvanaka eso na ka eratou dau taleitaka na gone meratou kila ni o kauaitaki ratou. E tukuna o Jenney, sa cavuti oti mai: “So na gauna keirau dau cakava eso na ka vinaka vei luvei keirau tagane ulumatua, keirau na kauti koya mada ga me lai vakasigalevu ena valenikana e dau taleitaka.”

Mo taqomaka na nomu vakawati, mo drau veitalanoa qai masu vata vakaveiwatini. E kaya e dua na tama mai Idia o Aseem, e dau manumanusoni o luvena tagane: “Dina ga ni keirau dau oca vakaveiwatini qai rarawa ena so na gauna, keirau dau tuvanaka me keirau dabe vata, veitalanoa, qai masu vata. Ena veimataka ni bera nira yadra na gone, keirau tuvanaka me keirau dau veitalanoataka e dua na tikinivolatabu.” Eso tale na veiwatini era dau veitalanoa ni bera nira moce. Na nomudrau dau veivosaki kei na nomudrau dau gumatua ena masu, ena vakaukauataka na nomudrau bula vakawati ena gauna e vakilai kina na ituvaki dredre. (Vosa Vakaibalebale 15:22) Me vaka e tukuna e dua na veiwatini, “so na gauna guiguilecavi dredre ena neirau bula, e dau vakilai ena gauna keirau sotava kina eso na ituvaki dredre.”

E yalataka na iVolatabu ni sa voleka ni vakaotia vakadua na Kalou na tauvimate kece kei na vakaleqai ni ituvaki ni yago e takavi ira na gone kei na qase. (Vakatakila 21:​3, 4) Ena siga ya, “na lewenikoro ena sega ni kaya, ka’u sa tauvimate.” *​—Aisea 33:24.

Ena gauna mada ga qo, o rawa ni qarava vinaka nomu itavi vakaitubutubu ni tauvimate o luvemu. Rau kaya o Kali kei Mela, sa cavuti oti mai: “Kua ni yalolailai ena gauna o vakila kina ni o sega ni rawa ni qarava na nomu itavi. Raica ga e levu na veika vinaka e rawa ni cakava o luvemu.”