Kponɔ Nazi tɔn ɖokpó sú xó dó gbɛ̌ta Kúnnuɖetɔ́ lɛ́ tɔn ɖokpó jí ɖo wɛ̌kɛ́hwan wegɔ́ ɔ hwenu bo ɖɔ: “Ényí mi ɖě gbɛ́ ɖɔ émí kún ná fun ahwan xá France, alǒ Angleterre ó ɔ, mi bǐ wɛ ná kú!” Sɔ́ja Nazi tɔn lɛ́ hɛn ahwanfunnú bo ɖo akpá yětɔn có, nɔví énɛ́ lɛ́ kwín ɖokpó yí gbe bo gba sɛ́n Jexóva tɔn ǎ. Akɔ́nkpinkpan ɖaxó sín afɔ wɛ nyí énɛ́ bɔ yě ɖe! Kpɔ́ndéwú ɖagbe e xlɛ́ linlin e Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn lɛ́ nɔ ɖó dó ahwanfunfun wú é ɖokpó nɛ́: Mǐ nɔ gbɛ́ ɖɔ mǐ kún ná ɖ’alɔ ɖo ahwan e gbɛ ɔ nɔ fun lɛ́ é mɛ ó. Ényí è ná bo tlɛ gblɔ́n kúdán nú mǐ ɔ, mǐ nɔ gbɛ́ ɖɔ mǐ kún ná ɖ’alɔ ɖo ahwan e gbɛ élɔ́ nɔ fun lɛ́ é ɖě mɛ ó.

1. MƐ E ÐO TOGUN MAWU TƆN MƐ LƐ́ É BǏ WƐ NYÍ AKƆTA ÐOKPÓ

Hwexónu ɔ, Jexóva xo togun tɔn kplé, bɔ yě nyí akɔta ɖokpó; akɔta énɛ́ ɔ, Izlayɛ́li wɛ é nɔ nyí. É ylɔ́ Izlayɛ́li ví lɛ́ ɖɔ “togun ce vívɛ́ná ɖo togun ɖě lɛ́ bǐ mɛ,” alǒ nǔɖókan bǔnɔ ɖé. (Tín. 19:5) Mawu lɛ́ ná ayǐkúngban e jí yě ná nɔ é yě. Énɛ́ wú ɔ, ényí Mawu ɖe gbe nú Izlayɛ́li ví lɛ́ ɖɔ yě ní fun ahwan xá akɔta ɖěvo lɛ́ ɔ, yě nɔ yi fun ahwan xá mawusɛntɔ́ hǎtɔ́ yětɔn lɛ́, alǒ yi hu yě ǎ. *

Égbé ɔ, mawusɛntɔ́ nǔgbó lɛ́ gosín ‘to lɛ́ bǐ, akɔta lɛ́ bǐ, togun lɛ́ bǐ kpó gbe lɛ́ bǐ kpó  mɛ.’ (Nǔɖe. 7:9) Ényí mɛ e ɖo togun Mawu tɔn mɛ lɛ́ é nɔ ko yi ahwan wɛ ɔ, yě sixú fun ahwan xá nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ yětɔn lɛ́, bo tlɛ sixú lɛ́ hu yě lɔ.

2. JEXÓVA ÐE GBE NÚ IZLAYƐ́LI VÍ LƐ́ ÐƆ YĚ NÍ YI AHWAN

Hwexónu ɔ, Jexóva nɔ ɖɔ hwenu e Izlayɛ́li ví lɛ́ ɖó ná yi ahwan é kpó nǔ e wú yě ɖó ná yi é kpó nú yě. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Jexóva ɖɔ nú Izlayɛ́li ví lɛ́ ɖɔ yě ní fun ahwan xá Kanáanu lɛ́, bónú hwɛ e émí ɖó nú yě é ní dó jɛnu, ɖó Kanáanu lɛ́ nɔ sɛn vodún, nɔ ɖ’alɔ ɖo nǔblíblíwiwa e xyɔ́ wǔ tawun lɛ́ é mɛ, bo nɔ lɛ́ sɔ́ vǐ yětɔn lɛ́ dó sá vɔ̌. Jexóva byɔ́ Izlayɛ́li ví lɛ́ ɖɔ yě ní sú kún dó nú togun énɛ́ e nɔ ɖo nǔ nyanya énɛ́ lɛ́ wa wɛ ɖo Akpádídó yíkúngban ɔ jí é, bónú Izlayɛ́li ví lɛ́ lɔ ma wá wa nǔ nyanya énɛ́ lɛ́ ó. (Lev. 18:24, 25) Ée Izlayɛ́li ví lɛ́ yi Akpádídó yíkúngban ɔ jí gúdo é ɔ, é wá su hweɖélɛ́nu bɔ Mawu ɖɔ nú yě ɖɔ, yě ɖó ná yi ahwan bá dó hwlɛ́n Izlayɛ́li ví lɛ́ sín kɛntɔ́ yětɔn e ɖo ya dó nú yě wɛ lɛ́ é sí. (2 Sam. 5:17-25) Amɔ̌, Jexóva ná gbe Izlayɛ́li ví lɛ́ gbeɖé bónú yěɖésúnɔ ná wá gbeta ɔ kɔn bo yi fun ahwan ǎ. Ényí yě wa mɔ̌ hweɖébǔnu ɔ, nǔ nyanya mɛ jɛ́n é nɔ tɔ́n kɔ dó.—Kɛ́n. 14:41-45; 2 Tan 35:20-24.

Égbé ɔ, Jexóva ɖɔ nú gbɛtɔ́ lɛ́ ɖɔ yě ní fun ahwan ǎ. Gbɛtɔ́ lɛ́ nɔ fun ahwan, ɖó ɖagbe yěɖésúnɔ tɔn lɛ́ wú, é nyí bo ná dó jɛ hun dó jlǒ Mawu tɔn jí wú wɛ ǎ. Yě ná gbló ada nú ayǐ e jí yě ɖe é, ɖó akwɛ́ gěgé, alǒ jɛ hun dó linlin toxóɖiɖɔ tɔn lɛ́ jí wú wɛ yě nɔ fun ahwan. Amɔ̌, mɛ ɖěɖěe ka nɔ ɖɔ ɖɔ émí ɖo ahwan fun wɛ ɖo Mawu nyíkɔ mɛ bo ná dó cyɔ́n alɔ sinsɛn yětɔn jí, alǒ hu Mawu sín kɛntɔ́ lɛ́ é ka lo? Jexóva ná cyɔ́n alɔ mɛsɛntɔ́ tɔn nǔgbó lɛ́ jí, lobo ná sú kɛntɔ́ tɔn lɛ́ sín kún dó ɖo ahwan e è ná fun ɖo sɔgúdo é hwenu; ahwan énɛ́ wɛ è nɔ ylɔ́ ɖɔ ahwan Aamagedɔ́ni tɔn. (Nǔɖe. 16:14, 16) Ahwan énɛ́ hwenu ɔ, nǔɖíɖó gbigbɔ tɔn lɛ́ kɛ́ɖɛ́ wɛ ná nɔ ahwankpá Mawu tɔn mɛ, é ná nyí gbɛtɔ́ ɖěɖěe ɖo Mawu sɛn wɛ lɛ́ é ǎ.—Nǔɖe. 19:11-15.

3. IZLAYƐ́LI VÍ LƐ́ NƆ HU MƐ ÐĚÐĚE ÐI NǓ NÚ JEXÓVA LƐ́ É Ǎ

Hwexónu ɔ, hwɛhwɛ wɛ ahwankpá Izlayɛ́li tɔn nɔ kú nǔbláwǔ nú mɛ ɖěɖěe ɖi nǔ nú Mawu lɛ́ é,  bɔ mɛ ɖěɖěe Jexóva ɖó hwɛ ná ɖɔ yě jɛxá kú lɛ́ é kɛ́ɖɛ́ wɛ yě nɔ hu. Kpɔ́ndéwú we ɖíe. Jexóva ɖe gbe ɖɔ è ní sú Jelíko sín kún dó có, Izlayɛ́li ví lɛ́ hwlɛ́n Hlaxábu kpó xwédo tɔn kpó gán, ɖó nǔɖiɖi Hlaxábu tɔn wútu. (Joz. 2:9-16; 6:16, 17) Nukɔnmɛ hwenu e Gabawɔ́ɔnnu lɛ́ xlɛ́ ɖɔ émí ɖó sísí nú Mawu é ɔ, è sɔ́ sú kún dó nú toxo yětɔn e nyí Gabawɔ́ɔn é ǎ.—Joz. 9:3-9, 17-19.

Égbé ɔ, mɛ ɖěɖěe nɔ fun ahwan lɛ́ é nɔ jó mɛ e ɖi nǔ lɛ́ é nyi gbɛ ǎ. Gɔ́ ná ɔ, ɖo hweɖélɛ́nu ɔ, è nɔ hu toví e nyí xomɛvɔ́nɔ lɛ́ é ɖo tohwan lɛ́ hwenu.

4. IZLAYƐ́LI VÍ LƐ́ ÐÓ NÁ XWEDÓ SƐ́N E MAWU DÓ DÓ AHWAN WÚ É

Hwexónu ɔ, Jexóva byɔ́ Izlayɛ́li ví e nyí sɔ́ja lɛ́ é ɖɔ yě ní nɔ xwedó ali e émí nɔ xlɛ́ yě lɛ́ é dó fun ahwan. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hweɖélɛ́nu ɔ, Mawu byɔ́ yě ɖɔ cóbónú yě ná tɔ́n ahwan toxo ɖé ɔ, yě ɖó ná tó “dó gbe fífá” nú to ɔ mɛ nu lɛ́ hwɛ̌. (Sɛ́n. 20:10) Jexóva nɔ lɛ́ ɖó nukún ɖɔ Izlayɛ́li ví e nyí sɔ́ja lɛ́ é ní nɔ mǐmɛ́ jí ɖo agbaza lixo, bo lɛ́ xwedó nǔgbódodó walɔ ɖagbe tɔn émítɔn lɛ́. É nɔ lɛ́ ɖó nukún ɖɔ yě ní hɛn fí e yě nɔ nɔ lɛ́ é ɖó mǐmɛ́ jí. (Sɛ́n. 23:9-14) Hwɛhwɛ wɛ ahwanfuntɔ́ akɔta e lɛ́ lɛ̌ dó yě lɛ́ é tɔn lɛ́ nɔ hwlɛ́n kan xá nyɔ̌nu e ɖo toxo e yě yí lɛ́ é mɛ lɛ́ é. Amɔ̌, Jexóva dó sɛ́n nú Izlayɛ́li ví lɛ́ ɖɔ yě ní ma wa mɔ̌ ó. È ná ɖɔ xójɔxó ɔ, sun ɖokpó gúdo jɛ́n yě sixú da nyɔ̌nu e yě wlí sín kannumɔgbénu é ɖé.—Sɛ́n. 21:10-13.

Égbé ɔ, to gěgé ko ɖó gbe kpɔ́ ɖɔ émí ná nɔ xwedó sɛ́n ɖé lɛ́ dó fun ahwan. Nǔgbó wɛ ɖɔ è dó sɛ́n énɛ́ lɛ́ bo ná dó cyɔ́n alɔ toví lɛ́ jí, amɔ̌, é blá wǔ ɖɔ hwɛhwɛ wɛ akɔta lɛ́ nɔ gba sɛ́n énɛ́ lɛ́.

5. MAWU NƆ FUN AHWAN DÓ AKƆTA TƆN TAMƐ

Hwexónu ɔ, Jexóva fun ahwan dó Izlayɛ́li ví lɛ́ tamɛ, bɔ hwɛhwɛ ɔ, nǔjíwǔ wɛ é nɔ bló bɔ yě nɔ ɖu ɖo ahwan lɛ́ jí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nɛ̌ Jexóva ka d’alɔ Izlayɛ́li ví lɛ́ bɔ yě yí toxo Jelíko tɔn gbɔn? Lěe Jexóva ɖɔ gbɔn é ɔ, hwenu e Izlayɛ́li ví lɛ́ wlí xósúsú é ɔ, “dǒ e è mɛ lɛ́ lɛ̌ dó toxo ɔ bǐ hɔ́,” énɛ́ zɔ́n bɔ é bɔ wǔ nú Izlayɛ́li ví lɛ́ bɔ yě yí toxo ɔ. (Joz. 6:20) Gɔ́ ná ɔ, nɛ̌ yě ka ɖu ɖo ahwan e yě fun xá Amɔlíti lɛ́ é jí gbɔn? ‘Jexóva sɛ́ kɛ́njí kloklo ɖé dó, bɔ é xo yě. Mɛ e kɛ́njí ɔ hu lɛ́ é hú gǎn mɛ e Izlayɛ́li ví lɛ́ hu kpó hwǐ kpó lɛ́ é.’—Joz. 10:6-11.

KLISÁNWUN NǓGBÓ LƐ́ NƆ DÓ GǍN BO NƆ NƆ FÍFÁ MƐ XÁ MƐ ÐĚVO LƐ́

Lěe mǐ ko mɔ gbɔn wá yi é ɔ, ninɔmɛ e mɛ mǐ ɖe ɖo égbé é gbɔn vo mlɛ́mlɛ́ nú éé mɛ Izlayɛ́li ví lɛ́ nɔ ɖo hwexónu é. É ɖo mɔ̌ có, vogbingbɔn énɛ́ lɛ́ kɛ́ɖɛ́ wú wɛ mǐ nɔ gɔn ahwan fun ǎ. Hwɛjijɔ ɖěvo lɛ́ lɛ́ tíin. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, Mawu ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ ɖo azǎn gǔdo gúdo tɔn lɛ́ mɛ ɔ, mɛ ɖěɖěe émí kplɔ́n nǔ lɛ́ é kún “sɔ́ ná kplɔ́n lěe è nɔ fun ahwan gbɔn é,” káká bo ná ɖ’alɔ ɖ’é mɛ ó. (Eza. 2:2-4) Gɔ́ ná ɔ, Klísu ɖɔ ɖɔ ahwanvú émítɔn lɛ́ kún “nyí gbɛ ɔ tɔn” ó; yě ɖó ná nɔ ɖ’alɔ ɖo ahwan e gbɛ ɔ nɔ fun lɛ́ é mɛ ǎ.—Jaan 15:19.

Klísu lɛ́ byɔ́ ahwanvú tɔn lɛ́ ɖɔ yě ní lɛ́ wa nǔ hú mɔ̌. É kplɔ́n yě ɖɔ yě ní ny’alɔ nú afɔ e nɔ dɔn mɛhɛndóxomɛ, xomɛsin kpó ahwan kpó wá lɛ́ é ɖiɖe. (Mat. 5:21, 22) Gɔ́ ná ɔ, é lɛ́ kplɔ́n ahwanvú tɔn lɛ́ ɖɔ yě ní nyí “fífákanxotɔ́,” bo lɛ́ yí wǎn nú kɛntɔ́ yětɔn lɛ́.—Mat. 5:9, 44.

Nɛ̌ mǐ ka sixú wa énɛ́ gbɔn? É ɖo wɛn ɖɔ mǐ kún jló ná ɖ’alɔ ɖo ahwan e gbɛ ɔ nɔ fun lɛ́ é mɛ ó, amɔ̌, mɛhɛndóxomɛ kpɛɖé ɖo ayi mǐtɔn mɛ bo sixú dɔn hunnyahunnya, alǒ kínklán wá agun ɔ mɛ wɛ a? Mi nú mǐ ní kpo ɖo gǎn dó wɛ bá hɔn ɖɔ nú jijɔ mɔ̌hun lɛ́ bǐ sín ayi mǐtɔn mɛ.—Ja. 4:1, 11.

Mǐ nɔ ɖ’alɔ ɖo ahwan e akɔta lɛ́ nɔ fun lɛ́ é mɛ ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, mǐ nɔ dó gǎn bo nɔ xo fífá kan ɖo mǐɖée tɛ́ntin, lobo nɔ lɛ́ yí wǎn nú mǐɖée. (Jaan 13:34, 35) Ée mǐ ná ɖo nukún ɖó azǎn e gbe Jexóva ná sú ahwan kún dó káká sɔ́yi é wɛ é ɔ, mi nú mǐ ní kán ɖ’é jí bá kpo ɖo wǔ ɖó zɔ wɛ.—Ðɛh. 46:9.