Lalo 4: Jiwheyẹwhe Yin Atọ̀n-to-Dopomẹ

Fie wẹ lalo lọ wá sọn? “Mẹde sọgan lẹndọ, yigodo-yinukọn, vivọnu owhe kanweko 4tọ tọn wẹ sinsẹ̀n-nuplọnmẹ Atọ̀n-to-Dopomẹ tọn yin didetọn. To linlẹn de mẹ, pọndohlan ehe sọgbe ... Jẹnukọnna vivọnu owhe kanweko 4tọ tọn, linlẹn lọ dọ ‘Omẹ atọ̀n wẹ nọpọ́ do yin Jiwheyẹwhe dopo’ ma ko hẹnai sọmọ, podọ ayihaawe ma tin dọ Klistiani lẹ ma ko kẹalọyi i to gbẹzan yetọn po gbeyiyi yise tọn yetọn po mẹ to gigọ́ mẹ.”—New Catholic Encyclopedia (1967), Bladopọ 14, weda 299.

“Opli Nicée tọn yin bibasi to 20 mai 325 [W.M.]. Constantin lọsu wẹ yin azinponọ, bo yí zohunhun do deanana hodọdopọ lọ lẹ, podọ ewọ lọsu wẹ zinnudo ... linlẹn tangan lọ ji dọ omẹ dopolọ wẹ Jiwheyẹwhe po Klisti po yin. Ehe wẹ yin gbèta godo tọn he kọ̀n pipli lọ wá. ... Na obu ahọluigbagán lọ tọn wutu, sinsẹ̀ngán lọ lẹpo, gbọnvona awe poun, wẹ doalọwemẹ nado yigbena gbèta lọ, podọ susu yetọn wẹ wàmọ dile e ma tlẹ yin sọn ojlo mẹ.”—Encyclopædia Britannica (1970), Bladopọ 6, weda 386.

Etẹwẹ Biblu plọn mí? “Dile [Stefani] gọ́ na Gbigbọ Wiwe, e zín nukun etọn do olọn; e sọ mọ gigo Jiwheyẹwhe tọn bọ Jesu ṣite to adusilọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Ewọ sọ dọmọ: ‘Pọ́n! N’mọ olọn hùndonuvo bọ Ovi gbẹtọ tọn ṣite to adusilọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ.’”—Owalọ lẹ 7:55, 56, La Bible de Jérusalem.

Etẹwẹ numimọ enẹ dohia? Stefani gọ́ na huhlọn-yido-wazọ́n Jiwheyẹwhe tọn bo mọ Jesu “ṣite to adusilọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ.” To whelọnu lo, e họnwun dọ to whenue Jesu lẹkọyi olọn mẹ to fọnsọnku etọn godo, e ma lẹzun Jiwheyẹwhe gba, kakatimọ nudida gbigbọnọ he gbọnvona Jiwheyẹwhe de wẹ e yin. Kandai lọ ma donù omẹ atọ̀ntọ de go he tin to apá na Jiwheyẹwhe. Yẹwhenọ sinsẹ̀n Saint Dominique tọn de he nọ yin Marie-Émile Boismard dovivẹnu taun nado mọ wefọ he nọgodona sinsẹ̀n-nuplọnmẹ Atọ̀n-to-Dopomẹ tọn lẹ. Mahopọnna vivẹnudido etọn lẹpo, e wlan to owe etọn À l’aube du christianisme—La naissance des dogmes mẹ dọmọ: “Fidepope ma tin to Alẹnu Yọyọ lọ mẹ he mí sọgan hia te dọ omẹ atọ̀n wẹ nọpọ́ do yin Jiwheyẹwhe dopo.”

Lẹndai he wutu Constantin do de sinsẹ̀n-nuplọnmẹ enẹ tọ́n wẹ nado doalọtena nudindọn he tin to ṣẹnṣẹn na hagbẹ Ṣọṣi owhe kanweko ẹnẹtọ tọn lẹ. Ṣigba, ehe fọ́n kanbiọ devo dote: Be “Onọ̀ Jiwheyẹwhe tọn” wẹ Malia, he ji Jesu, yin ya?

Sọ pọ́n wefọ ehelẹ: Matiu 26:39; Johanu 14:28; 1 Kọlintinu lẹ 15:27, 28; Kọlọsinu lẹ 1:15, 16 to Traduction du monde nouveau mẹ

NUGBO LỌ DIE:

Vivọnu owhe kanweko ẹnẹtọ tọn mẹ wẹ gbẹtọ lẹ pọ́n jẹhọn mẹ bo de sinsẹ̀n-nuplọnmẹ Atọ̀n-to-Dopomẹ tọn tọ́n

[Asisa Yẹdide tọn to weda 13]

Museo Bardini, Florence