Gindesinyo Bala Ini?

Ang Tuktok sang Salaksakan

● Ang bullet train sang Japan nagadalagan sing mga 300 kilometros kada oras, kag isa ini sa pinakamadasig nga tren sa kalibutan. Pero, nakabulig ang isa ka gamay nga pispis—ang salaksakan ukon kingfisher—para mangin madasig ini nga tren. Ngaa?

Binagbinaga: Para madagit ang isda, ang salaksakan makadayb sa tubig nga wala gawa nagatamsak. Nagdayaw gid sa sini si Eiji Nakatsu, isa ka engineer nga nagadumala sa pagtesting sa dalagan sang mga bullet train. Natingala sia kon ngaa wala nagabag-o ang kadasigon sang salaksakan bisan pa magsalom na ini sa tubig. Ini nga abilidad sang salaksakan amo ang sabat sa problema parte sa bullet train. “Kon mag-agi ang madasig nga tren sa isa ka makitid nga tanel, nagatuga ini sing pressure nga amat-amat nga nagabaskog pareho sa tidal wave. Ini nga pressure tuman kadasig nga kon makalab-ot sa punta sang tanel nagasigabong ini kag nagatay-og, amo nga nagareklamo ang mga pumuluyo nga nagaistar sing 400 metros [1,300 pies] halin sa tanel,” paathag ni Nakatsu.

Gani gin-ilog nila ang tuktok sang salaksakan sa pagdesinyo sa ulo sang tren. Bangod sini, ang dalagan sang mga bullet train nangin 10 porsiento nga mas madasig kag 15 porsiento nga mas makini sa enerhiya. Magluwas sini, ang pressure sang hangin nga ginapatubas sini nagbuhin sing 30 porsiento. Amo nga wala na sing may nagasigabong kon mag-agi ang tren sa tanel.

Ano sa banta mo? Natabuan lang bala ang tuktok sang salaksakan? Ukon may nagdesinyo sini?

[Picture Credit Lines sa pahina 29]

Kingfisher diving: Woodfall/Photoshot; bullet train: AP Photo/Kyodo