TANAN kita nakakita na sang tawo nga nagapangakig, kag bisan kita gani nakaagi na man pangakig. Bisan pa ginatamod naton nga indi maayo ang pagpangakig kag dapat ini punggan, masami pamatyag naton may ara kita rason nga mangakig, labi na kon daw ginpakanubo kita sang iban. Ang isa ka artikulo sang American Psychological Association nagsiling pa gani nga “ang kaakig normal lang nga balatyagon.”

Ini nga pagtamod daw husto man kon binagbinagon naton ang ginsulat sang Cristiano nga apostol nga si Pablo sa idalom sang panuytoy sang Dios. Nahibaluan niya nga mahimo maakig ang tawo, gani nagsiling sia: “Kon mangakig kamo, indi kamo magpakasala; indi pagpatunuri sang adlaw nga akig kamo.” (Efeso 4:26) Bangod sini mapadala na lang bala kita sa aton kaakig ukon tinguhaan naton nga kontrolon ini?

Sang naglaygay si Pablo parte sa kaakig, mahimo nga nadumduman niya ang ginsiling sang salmista: “Kon maakig kamo, indi kamo magpakasala.” (Salmo 4:4, Ang Pulong sang Dios) Gani, ano ang katuyuan sang ginhambal ni Pablo? Ginpaathag niya: “Ang tanan nga madinumtanon nga paghinakit kag kaakig kag kasingkal kag sininggitanay kag nagapakalain nga hambal kuhaon gikan sa inyo upod ang tanan nga kalainan.” (Efeso 4:31) Ginapalig-on ni Pablo ang mga Cristiano nga indi magpadala sa kaakig. Ang American Psychological Association nagpadayon: “Ginapakita sang pagtuon nga ang matuod, kon ‘magpadala’ ka sa kaakig nagadugang pa gid ang imo kaakig kag kasingki kag indi ini makabulig . . . nga masolbar ang problema.”

Ti, paano naton “kuhaon” ang kaakig kag ang iban nga epekto sini? Ang maalam nga si Hari Solomon sang Israel nagsiling: “Ang pagbinagbinag sang tawo nagapakuli sa iya sa pagpangakig, kag himaya niya ang pagpasaylo sang paglalis.” (Hulubaton 19:11) Ano ang mabulig sang “pagbinagbinag sang tawo” ukon paghantop kon maakig ang isa?

Ang paghantop amo ang ikasarang sa pagbinagbinag sang kahimtangan. Nagakahulugan ini nga ginahibalo mo ang kabug-usan nga sitwasyon. Paano ini makabulig kon ginapaugot ukon ginapaakig kita?

Mahimo nga mainit kita kon makakita sing inhustisya. Pero kon mapadala lang kita sa aton kaugot, mahimo masakitan kita ukon makasakit sa iban. Pareho sang nagadabadaba nga kalayo nga nagasunog sang balay, ang kaakig mahimo makaguba sang aton reputasyon kag kaangtanan sa iban kag sa Dios. Gani kon naakig kita, dapat binagbinagon naton ang kahimtangan. Makontrol gid naton ang aton kaakig kon hibaluon naton ang kabug-usan nga sitwasyon.

Nalikawan sang amay ni Solomon nga si Hari David nga makasala sa dugo ni Nabal bangod nabuligan sia nga mahibaluan ang bug-os nga sitwasyon. Ginaamligan ni David kag sang iya mga tinawo ang mga karnero ni Nabal sa kamingawan sang Judea. Gani sang nagpang-alot sang mga karnero, nangayo si David sing pagkaon. Pero si Nabal nagsiling: “Kuhaon ko bala ang akon kalan-on kag ang akon tubig kag ang akon inihaw nga gin-ihaw ko nga sa akon mga manug-alot, kag ihatag ini sa mga tawong wala ko mahibaloi kon diin sila maggikan?” Nainsulto gid sini si David! Pagkabati niya nagplano sila sang iya 400 ka tinawo nga patyon si Nabal kag ang panimalay sini.—1 Samuel 25:4-13.

Sang nahibaluan ni Abigail ang hitabo, nakigkita sia kay David. Nakitluoy sia sa iya nga nagasiling: “Ginaampo ko sa imo pahambala ang imo ulipon sa imo mga idulungug, kag pamati ka sa mga polong sang imo ulipon.” Ginpaathag niya dayon kay David kon daw ano ka wala sing pulos si Nabal, kag mahinulsol gid sia kon magtimalos sia.—1 Samuel 25:24-31.

Paano nabuligan si David sang mga ginsiling ni Abigail para mahantop ang kahimtangan? Una, nakita niya nga buangbuang gid man si Nabal, kag ikaduha, nahunahuna niya nga makasala sia sa dugo kon magtimalos sia. Pareho kay David, mahimo mangakig ka man. Ano ang dapat mo himuon? “Magginhawa sing madalom kag mag-isip asta sa napulo,” siling sang isa ka artikulo sang Mayo Clinic parte sa pagkontrol sang kaakig. Dapat gid naton hunahunaon kon ano ang kabangdanan sang problema kag ano ang mangin resulta sang aton pagahimuon. Tuguti ang paghantop nga magpatahaw ukon magpugong sang imo kaakig.—1 Samuel 25:32-35.

Subong madamo man ang nakakontrol sang ila kaakig. Ginpaathag sang 23 anyos nga si Sebastian nga priso sa Poland kon paano niya nakontrol ang iya kaakig paagi sa pagtuon sa Biblia. “Una, ginapamensar ko ang problema,” siling niya. “Dayon, ginaaplikar ko ang laygay sang Biblia. Nasapwan ko ang pinakamaayo nga giya diri.”

Amo man sini ang ginhimo ni Setsuo. Siling niya: “Masami ko nga ginasinggitan ang akon mga katrabaho kon maakig ako sa ila. Sang natun-an ko na ang Biblia, nagapamensar anay ako antes maninggit: ‘Sin-o gid bala ang may sala? Sila gid bala?’” Ang pagpamensar sini nga mga pamangkot nakapatahaw sang iya kaakig kag nagbulig sa iya nga punggan ini.

Ang kaakig mahimo mabaskog gid nga balatyagon, pero ang Pulong sang Dios mas mabaskog sa sini. Paagi sa pag-aplikar sang maalamon nga laygay sang Biblia kag pagpangamuyo sa Dios, mahimo naton mahantop ang kahimtangan kag mapatahaw ukon mapunggan ang kaakig.