“Ti karbon ti kapatgan nga elemento iti biag,” kuna ti libro a Nature’s Building Blocks. Naidumduma ti karbon ta kabaelanna ti kumpet iti padana a karbon ken iti adu pay a kemikal nga elemento, isu nga adda mabukel a minilion a compound, ket adu pay ti madisdiskobre kadagita wenno maar-aramid.

Kas ipakita dagiti pagarigan ditoy, mabalin met nga agtitipon dagiti atom ti karbon tapno makabukel iti nagduduma a sukog, kas iti sukog a pumada kadagiti kawar, pyramid, singsing, papel, ken tubo. Talaga a ti karbon ket nakaskasdaaw nga elemento!

DIAMOND

Dagiti atom ti karbon ket makabukel kadagiti pyramid a maawagan iti tetrahedron, isu nga agbalin a nakatibtibker ti diamond. Dayta ti makagapu a ti diamond ti pagaammo a katangkenan a banag a natural a tumaud. Ti kasayaatan ti kalidadna a diamond ket nabukel iti maysa laeng a molekula dagiti atom ti karbon.

GRAPHITE

Dagiti nairut ti panagkakapetna nga atom ti karbon ket napagtutuon iti pamay-an a nalaka laeng nga agsisina a kas iti nagtutuon a pappapel. Gapu iti dayta, ti graphite ket agpada a nasayaat a pangpagalis ken napateg a compound a mausar kadagiti lead ti lapis. *

GRAPHENE

Tumukoy daytoy iti maysa laeng a katuon dagiti atom ti karbon a ti pannakaurnosna ket kasla iket nga adda innem a suli dagiti abutna. Adayo a nalaglagda ti graphene ngem iti landok no mabennat dagita. Iti maysa nga uged ti lapis, mabalin nga adda bassit a nailaok a maysa wenno adu a katuon ti graphene.

 FULLERENE

Dagiti fullerene ket buklen dagiti kawaw a molekula ti karbon. Agduduma ti sukogda, kas iti nakabasbassit unay a bola ken tubo a maawagan iti nanotube. Marukod dagita iti nanometro, wenno 0.000000001 a metro.

DAGITI SIBIBIAG A PARSUA

Ti karbon—a makita kadagiti carbohydrates, fats, ken amino acids—ti pundasion ti adu a selula a mangbukel kadagiti mula, animal, ken tao.