ITI intero a lubong, maysa dayta kadagiti gagangay unay a sakit iti ngiwat. Ngem iti rugrugina, mabalin a saan a dagus a makita ti aniaman a sintomana. Ngem dayta a napeggad ken di madmadlaw a sintoma ti pakabigbigan ti sakit ti gugot. Kuna ti International Dental Journal a ti periodontal disease ket karaman kadagiti sakit iti ngiwat a pakaigapuan ti “grabe a problema iti salun-at ti publiko.” Innayonna a ‘dakkel ti epekto ti sakit iti ngiwat kadagiti indibidual ken komunidad ta pakaigapuan dayta iti ut-ot, panagsagaba, nalimitaran a panangusar iti ngiwat ken pannakakissay iti kinaragsak ti biag.’ Makatulong kenka ti pannakailawlawag daytoy nasaknap a sakit tapno maliklikam dayta.

Adda nadumaduma a kakaro ti sakit ti gugot. Ti umuna ket maawagan iti gingivitis wenno limteg a gugot. Ti panagdara ti gugot ti mabalin a pagilasinan. Nalabit agdara bayat ti panagsipilio ken panag-floss wenno uray awan gapgapuna. Mabalin met a seniales ti panagdara bayat a maeksamen ti gugot.

Maawagan iti periodontitis no kumaron ti sakit ti gugot. Iti dayta a kakaro, mangrugin a madadael dagiti tisyu ti tulang ken gugot a mangsupsuportar kadagiti ngipenmo. Mabalin a sa la rumsua dagiti sintomas ti periodontitis no nakaron dayta. Ti dadduma a seniales ti periodontitis ket ti ilalawa ti nagbaetan dagiti ngipen ken gugot; nalukay a ngipen; espasio iti nagbabaetan dagiti ngipen; nabangsit a sang-aw; panagkebbet ti gugot, isu a kasla atitiddog dagiti ngipen; ken panagdara ti gugot.

Adda sumagmamano a pakaigapuan ti sakit ti gugot. Ti gagangay unay ket ti dikki a naingpis a katuon dagiti bakteria a kanayon a tumaud kadagiti ngipen. No saan a maikkat ti dikki, mabalin a lumteg ti gugot gapu iti bakteria. Bayat a kumarkaro,  mangrugin a sumina ti gugot iti ngipen, isu nga umadu ti napnuan bakteria a dikki iti sirok ti gugot. Apaman a nakadanonen ditoy ti bakteria, lumteg unayen ta dadaelennan ti tisyu ti tulang ken gugot. Ti dikki, iti man ngatuen wenno sirok ti gugot, ket mabalin a tumangken (tartar iti Ingles). Ti tartar ket napno met iti bakteria. Gapu ta natangken ken nakapet iti ngipen, narigrigat a maikkat ngem iti dikki isu a ti gugot ket agtultuloy a dadaelen dagiti bakteria.

Adda pay dadduma a pakaigapuan ti sakit ti gugot. Mabalin a karaman iti dayta ti saan a nasayaat a panangaywan iti ngipen, agas a mangpakapuy iti resistensia, impeksion gapu iti virus, stress, di makontrol a diabetes, sobra a panaginum iti arak, panagsigarilio, ken panagbalbaliw ti kaadu dagiti hormone gapu iti panagsikog.

Mabalin nga adda pay dadduma nga epekto kenka ti sakit ti gugot. No nasakit ti ngiwatmo wenno tuppolka gapu iti sakit ti gugot, marigatanka nga agngalngal ken dimo maimas ti mangan. Apektado met ti panagsaom ken itsuram. Ipakita met dagiti panagsirarak a ti kasasaad ti ngiwat ket dakkel ti epektona iti intero a salun-at ti bagi.

Kasano a maammuam no adda sakit ti gugotmo? Mabalin a madmadlawmon ti dadduma a seniales a nadakamaten. No kasta, nasayaat no agpadentistaka tapno maeksamen ti kasasaad ti gugotmo.

Maagasan kadi ti sakit ti gugot? Wen, no masigud. No nagbalinen a periodontitis, nasken a malapdan ti ikakarona tapno dina dadaelen ti tulang ken tisyu iti aglawlaw dagiti ngipenmo. Agus-usar dagiti dentista kadagiti alikamen a nairanta a mangikkat iti dikki ken tartar kadagiti ngipenmo, iti man ngato ken sirok ti gugot.

Uray no manmano wenno saanka a makapagpadentista, ti kangrunaan a pamay-an tapno bumassit ti posibilidad a maaddaanka iti daytoy makadadael a sakit ket ti panagannad. Ti umiso ken regular a panangaywan kadagiti ngipenmo ti kasayaatan a panglappedmo iti sakit ti gugot.