Bayat a makisarsaritaka iti sangonsango iti gayyemmo, nakaawatka iti teks. Ania ti rumbeng nga aramidem?

1. Basaem ti teks bayat a makisarsaritaka latta iti gayyemmo.

2. Ibagam ti “mabiit laeng ah” iti gayyemmo sa basaem ti teks.

3. Dimo pay la ikankano ti teks ket ituloymo ti makisarita iti gayyemmo.

Napateg kadi no ania nga opsion ti piliem? Ti sungbat ket wen!

Ti panagteks bayat a makisarsaritaka iti gayyemmo ket kas iti panagay-ayam iti paboritom nga isport ngem dika met sumursurot kadagiti pagannurotan ti ay-ayam. ‘Uray ta gagayyemko met ida,’ mabalin a kunaem. Masapul ngarud nga ad-adda nga ipakitam ti nasayaat a kababalin iti panagteks. Saan met ketdi a masapul nga agbalinka nga estrikto ken pormal. Ngem laglagipem: No awan respetom kadagiti gagayyemmo, di agbayag, didakanton kayat a gayyem.

Apay? Gapu ta ditay kayat ti matrato iti di nasayaat. Kuna ti agtutubo a ni Beth *: “Makapasuron no bayat nga agsarsaritakami iti gayyemko, sangkakitana ti selponna a kas man la adda nasaysayaat nga eks-ekspektarenna a mapasamak!” Panagkunam, aginggat’ kaano a maanusan ni Beth ti kasta a gayyem?

Panunotem ti kababalinmo iti panagteks sa sublianam ti eksena nga adda iti “Ti Problema.” Ania nga opsion ti kasayaatan para kenka? Mabalin a maamirismo a di nasayaat ti Opsion A. Ngem ti ngay Opsion B ken C? Kinaawan respeto kadi ti mangisardeng iti saritaan tapno laeng basaem ti teksmo? Wenno kinaawan respeto kadi ti di panangikankano iti teks tapno laeng maituloymo ti pannakisaritam?

Kas makitam, makariro no dadduma no kasano nga ipakita ti nasayaat a kababalin. Ngem makatulong ti Biblia. Kunana: “Kas iti kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, isu met laeng ti aramidenyo kadakuada.” (Lucas 6:31) Mabalinmo nga iyaplikar dayta iti panagteks. Kasano?

Agtekska laeng iti maitutop a tiempo. “No dadduma, makaawatak pay laeng iti teks uray nakarabrabiin,” kuna ti agtutubo a ni Richard. “Saan met ngarud nga importante, makaistorbo iti pannaturog!” Isaludsodmo iti bagim, ‘Agteksak kadi no dadduma iti tiempo a mabalin nga agin-inanan ti teksak?’—Prinsipio ti Biblia: Eclesiastes 3:1.

Kitaem no umiso ti tonom. Karaman iti komunikasion ti sasao, panagbaliwbaliw ti boses, ekspresion ti rupa, ken panaggaraw ti bagi. Ngem saan a makita iti teks ti kaaduan kadagita. Kasanoka ngarud nga agbalin a balanse? “Agbalinka a nadayaw,” inrekomenda ti agtutubo a ni Jasmine. “Ibagam ti, ‘Komustakan?’ ken agusarka iti sasao a kas iti ‘please’ ken ‘thank you.’”—Prinsipio ti Biblia: Colosas 4:6.

Agbalinka a mannakaawat. Subliam manen ti eksena iti “Ti Problema.” No adda ur-urayem a napateg a teks, mabalin nga ipakadam a gupdem pay laeng ti saritaanyo. Ngem masansan a makauray ti teks. “Adda pay laeng met dita ti selponmo kalpasan ti pannakisarita ti gayyemmo,” kuna ti 17 anyos a ni Amy, “ngem nalabit pumanawton ti gayyemmo kalpasan a nagtekska.” Mabalinmo met nga iyaplikar dayta no adda panagtataripnong. “Dika agkarateks,” kuna ti 18 anyos a ni Jane. “Kasla ibagbagam a dimo ida kayat a kadua ken kaykayatmo ti mapan iti sabali a lugar.”

Agpanunotka sakbay nga agi-send. Mabalin ngata a sabali ti pagawatanda iti iteksmo? Makatulong kadi dagiti emoticons tapno umiso ti pannakaawatda iti riknam? “No agang-angawka laeng, mangikabilka iti smiley,” kuna ti 21 anyos a ni Amber. “Adda dagiti masaktan—ken mabalin pay a mangrugi dagiti apa—agsipud ta seriosuenda ti maysa nga angaw.”—Prinsipio ti Biblia: Proverbio 12:18.

Nalawag a napateg a talaga ti nasayaat a kababalin iti panagusarmo iti selpon!

Panunotem: Ti nasayaat a kababalin ket naibasar iti ayat. Kasanom a maipakita dayta? Kuna ti Biblia: “Ti ayat mabayag-panagituredna [naanus] ken manangngaasi. Ti ayat saan a managimon, saan nga agpangas, saan nga agtangsit, saan a naalas ti panagtigtignayna, saanna a sapulen dagiti bukodna a pagimbagan, saan a magargari nga agpungtot.” (1 Corinto 13:4, 5) Ania nga aspeto ti ayat ti masapul pay a parang-ayem?