Kas paset ti kontribusion tapno masuportaran ti pudno a panagdaydayaw, naibilin kadagiti nagkauna nga Israelita a mangtedda iti apagkapullo, a wenno 10 a porsiento, iti tinawen a sapul wenno ganansiada. Imbilin ti Dios kadakuada: “Masapul nga itedyo ti apagkapullo ti amin a bukbukel a maapityo iti talonyo iti tunggal tawen.”—Deuteronomio 14:22.

 Ti bilin a mangted iti apagkapullo ket paset ti Mosaiko a Linteg, ti linteg nga inted ti Dios iti nagkauna nga Israel. Saanen a sursuroten dagiti Kristiano ti Mosaiko a Linteg isu a saandan nga obligado a mangted iti apagkapullo. (Colosas 2:13, 14) Imbes ketdi, mangted ti tunggal Kristiano iti kontribusion nga “inkeddeng ti pusona, a saan a nasakit ti nakemna wenno mapilpilit, ta ay-ayaten ti Dios ti naragsak a mangted.”—2 Corinto 9:7.

•  Apagkapullo iti Biblia—Ti “Daan a Tulag”

•  Apagkapullo iti Biblia—Ti “Baro a Tulag”

 Namin-adu a nadakamat ti apagkapullo iti paset ti Biblia a gagangay nga aw-awagan ti dadduma iti Daan a Tulag. Kaaduan a nausar dayta kalpasan a naited ti Linteg (ti Mosaiko a Linteg) iti Israel babaen ken Moises. Ngem sakbay dayta, adda dua a pasamak a nadakamat ti panangted iti apagkapullo.

Sakbay ti Mosaiko a Linteg

 Ti umuna a tao a nairekord a nangted iti apagkapullo ket ni Abram (Abraham). (Genesis 14:18-20; Hebreo 7:4) Agparang a namimpinsan nga inted ni Abram ti apagkapullona iti ari ken padi ti Salem. Awan ti mabasa iti Biblia a nangted manen ni Abraham wenno dagiti annakna iti apagkapullo.

 Ti maikadua a tao a nadakamat iti Biblia a nangted iti apagkapullo ket ti apoko ni Abraham a ni Jacob. Inkarina a no bendisionan isuna ti Dios, itedna iti Dios ti “apagkapullo ti amin” a naawatna. (Genesis 28:20-22) Sigun iti dadduma nga eskolar ti Biblia, agparang a ti inted ni Jacob nga apagkapullo ket dagiti animal nga indatonna. Uray no tinungpal ni Jacob ti karina a mangted iti apagkapullo, saanna nga impilit nga aramiden met dayta ti pamiliana.

Idi addan ti Mosaiko a Linteg

 Naibilin kadagiti nagkauna nga Israelita a mangtedda iti apagkapullo kas pangsuporta kadagiti narelihiosuan nga aktibidadda.

•   Ti apagkapullo ket naipaay kas pangsuporta kadagiti naipamaysa ti panagserbida iti Dios, kas kadagiti Levita agraman dagiti papadi, nga awan bukodda a daga a talonenda. (Numeros 18:20, 21) Umawat met dagiti Levita a saan a papadi kadagiti apagkapullo manipud kadagiti tattao ken idonarda ti amin a kasayaatan ti 10 a porsiento ti “apagkapullo” kadagiti papadi.—Numeros 18:26-29.

•   Agparang nga adda sabali pay a tinawen nga apagkapullo a naibilin iti Linteg, a nakagunggonaan dagiti Levita ken dagiti saan a Levita. (Deuteronomio 14:22, 23) Inusar dagiti Israelita a pamilia daytoy a probision para kadagiti espesial a piestada, ken iti dadduma a tawen, naited daytoy kadagiti marigrigat kas tulong para kadagiti kasapulanda.—Deuteronomio 14:28, 29; 26:12.

 Kasano a nakuenta ti apagkapullo? Nangilasin dagiti Israelita iti 10 a porsiento iti tinawen nga apitda iti talonda. (Levitico 27:30) No kuarta ti pagbayadda imbes a ti apitda, masapul a nayonanda iti 20 a porsiento ti gatad ti apagkapulloda. (Levitico 27:31) Naibilin met kadakuada nga itedda “ti apagkapullo dagiti baka, karnero, ken kalding,” kayatna a sawen, ti tunggal maikasangapulo a nainayon kadagiti baka, karnero, ken kalding.—Levitico 27:32.

 Tapno maammuan no ania nga animal ti maited kas apagkapullo, pilien dagiti Israelita ti tunggal maika-10 nga animal a rummuar iti kulongan. Imbaga ti Linteg a saanda a mabalin a pilien wenno suktan dagiti napili nga animal, wenno kuarta laengen ti itedda imbes nga animal. (Levitico 27:32, 33) Ngem mabalin a kuarta ti maited kas maikadua nga apagkapullo a mausar para kadagiti tinawen a piesta. Gapu iti daytoy a probision, nalaklakan para kadagiti Israelita a naggapu iti adayo a lugar ti agbiahe tapno umatender kadagiti piesta.—Deuteronomio 14:25, 26.

 Kaano a mangted dagiti Israelita iti apagkapullo? Tinawen a nangted dagiti Israelita iti apagkapullo. (Deuteronomio 14:22) Ngem saanda a mangted iti kada maikapito a tawen. Daytoy a tawen ket sabbath, wenno tawen ti panaginana, isu a saan a nagmula dagiti Israelita kadagiti talonda. (Levitico 25:4, 5) Gapu iti dayta nga espesial a pasamak, awan ti apagkapullo a makolekta iti tiempo ti panagani. Iti kada maikatlo ken maikanem a tawen iti pito a tawen a rikus ti Sabbath, ited dagiti Israelita ti maikadua nga apagkapulloda kadagiti marigrigat ken kadagiti Levita.—Deuteronomio 14:28, 29.

 Ania ti dusa ti saan a panangted iti apagkapullo? Saan nga ibaga ti Mosaiko a Linteg ti dusa ti saan a panangted iti apagkapullo. Ammoda nga obligasionda dayta. Masapul nga ibaga dagiti Israelita iti Dios a naiteddan ti apagkapulloda ken agkiddawda iti Dios iti pamendisionna gapu iti panangaramidda iti dayta. (Deuteronomio 26:12-15) Ti saan a panangted iti apagkapullo ket minatmatan ti Dios kas panagtakaw kenkuana.—Malakias 3:8, 9.

 Makapadagsen kadi ti panangted iti apagkapullo? Saan. Inkari ti Dios kadagiti Israelita a no itedda ti apagkapulloda, ibukbokna kadakuada ti pamendisionna agingga nga adda aminen a kasapulanda. (Malakias 3:10) Ngem nagpasar iti rigat dagiti Israelita idi saanda nga inted ti apagkapulloda. Napukawda ti pamendision ti Dios ken saanda a nagunggonaan iti trabaho dagiti papadi ken dagiti Levita ta binaybay-anda ida.—Nehemias 13:10; Malakias 3:7.

 Bayat a nagbiag ni Jesus ditoy daga kas tao, mangmangted pay laeng dagiti agdaydayaw iti Dios iti apagkapullo. Ngem naisardeng daytoy kalpasan ti ipapatay ni Jesus.

Idi tiempo ni Jesus

 Iti gagangay nga aw-awagan ti dadduma a Baro a Tulag, ipakita ti Biblia nga agtultuloy a nangted dagiti Israelita iti apagkapullo bayat nga adda ni Jesus ditoy daga. Binigbigna nga obligasionda ti panangted iti apagkapullo, ngem kinondenarna dagiti lider ti relihion a siiinget a nangted iti apagkapulloda ngem ‘saanda a tungtungpalen dagiti napatpateg a banag iti Linteg kas iti kinahustisia, asi, ken kinamatalek.’—Mateo 23:23.

Kalpasan ti ipapatay ni Jesus

 Saanen a kasapulan ti panangted iti apagkapullo kalpasan ti ipapatay ni Jesus. Ti ipapatay ni Jesus kas daton binurana, wenno pinagpatinggana, ti Mosaiko a Linteg, a pakairamanan ti bilin a “kolektaenda dagiti apagkapullo.”—Hebreo 7:5, 18; Efeso 2:13-15; Colosas 2:13, 14.