Hoppa beint í efnið

Hoppa í efnisyfirlit

FORSÍÐUEFNI | HVAÐ SEGIR BIBLÍAN UM LÍFIÐ OG DAUÐANN?

Það sem Biblían segir um líf og dauða

Það sem Biblían segir um líf og dauða

Í sköpunarsögu Biblíunnar í 1. Mósebók kemur fram að Guð sagði við Adam, fyrsta manninn: „Af öllum trjám í aldingarðinum máttu eta að vild. En af skilningstré góðs og ills máttu ekki eta. Jafnskjótt og þú etur af því muntu deyja.“ (1. Mósebók 2:16, 17) Af þessu er ljóst að hefði Adam hlýtt boðum Guðs hefði hann ekki dáið heldur lifað áfram í Edengarðinum.

Í stað þess að hlýða og lifa að eilífu valdi Adam því miður að hunsa lög Guðs og borðaði af forboðna ávextinum sem Eva, konan hans, gaf honum. (1. Mósebók 3:1-6) Við finnum enn fyrir afleiðingunum af óhlýðni Adams. Páll postuli orðar það þannig: „Syndin kom inn í heiminn með einum manni og dauðinn með syndinni. Þannig er dauðinn runninn til allra manna því að allir syndguðu þeir.“ (Rómverjabréfið 5:12) Þessi ,eini maður‘ var að sjálfsögðu Adam. En hver var syndin og hvers vegna leiddi hún til dauða?

Það sem Adam gerði – að óhlýðnast lögum Guðs vísvitandi – er synd. (1. Jóhannesarbréf 3:4) Og refsingin fyrir að syndga er dauði eins og Guð hafði varað Adam við. Ef Adam og afkomendur hans hefðu verið hlýðnir lögum Guðs hefðu þeir verið syndlausir og aldrei þurft að deyja. Guð skapaði ekki manninn til þess að deyja heldur til að lifa – og það um alla eilífð.

Dauðinn er augljóslega „runninn til allra manna“ eins og Biblían segir. En er eitthvað í okkur sem lifir eftir að líkaminn deyr? Margir halda því fram. Þeir telja að hluti af okkur – sem kallaður er sál – sé ódauðlegur. Það myndi þýða að Guð hefði logið að Adam. Af hverju segjum við það? Vegna þess að ef eitthvað innra með okkur héldi áfram að lifa á öðru tilverusviði eftir að við erum dáin væri dauðinn ekki refsing fyrir syndina eins og Guð hélt fram. Biblían segir: „Það er óhugsandi að Guð fari með lygi.“ (Hebreabréfið 6:18) Það var í raun Satan sem laug þegar hann sagði við Evu: „Sannið til, þið munuð ekki deyja.“ – 1. Mósebók 3:4.

Ef kenningin um ódauðlega sál er byggð á lygi, hvað verður þá um okkur þegar við deyjum?

BIBLÍAN SKÝRIR MYNDINA

Í sköpunarsögu Biblíunnar segir: „Þá mótaði Drottinn Guð manninn af moldu jarðar og blés lífsanda í nasir hans. Þannig varð maðurinn lifandi vera.“ Orðalagið „lifandi vera“ er þýðing á hebreska orðinu nefes, * sem merkir bókstaflega „vera sem andar“. – 1. Mósebók 2:7.

Biblían segir að maðurinn sé greinilega ekki skapaður með ódauðlega sál heldur að hver og einn maður „lifandi vera“. Þess vegna er orðalagið „ódauðleg sál“ ekki að finna í neinum biblíutexta.

Hvers vegna kenna mörg trúarbrögð að sálin sé ódauðleg þótt Biblían tali hvergi um það? Til að finna svarið við því þurfum við að leita í sögunni allt aftur til Egyptalands til forna.

HEIÐIN KENNING BREIÐIST ÚT

Heródótos, grískur sagnfræðingur sem var uppi á fimmtu öld f.Kr., sagði að Egyptar hefðu verið „fyrstir manna til að rökstyðja þá kenningu að sálin sé ódauðleg“. Önnur fornþjóð, Babýloníumenn, gældu líka við hugmyndina um ódauðlega sál. Þegar Alexander mikli sigraði Mið-Austurlönd árið 332 f.Kr. höfðu grískir heimspekingar gert kenninguna vinsæla og hún breiddist fljótt út um allt gríska heimsveldið.

Orðalagið „ódauðleg sál“ er ekki að finna í neinum biblíutexta.

Á fyrstu öld voru essenar og farísear, tveir áberandi sértrúarflokkar Gyðinga, farnir að kenna að sálin lifi áfram eftir líkamsdauðann. The Jewish Encyclopedia segir: „Gyðingar kynntust kenningunni um ódauðleika sálarinnar í gegnum grískar hugmyndir, einkum heimspeki Platóns.“ Jósefus, sagnfræðingur Gyðinga á fyrstu öld, bendir líka á að kenningin sé ekki frá Biblíunni heldur eigi hún rætur að rekja til „trúar afkomenda Grikkja“, en hann leit á trú þeirra sem samansafn goðsagna.

Eftir því sem grísk menning breiddist út fóru þeir sem kölluðu sig kristna að tileinka sér þessa heiðnu kenningu. Sagnfræðingurinn Jona Lendering segir: „Kenning Platóns um að sálir okkar hafi áður verið á betri stað en dvelji nú í föllnum heimi auðveldaði mönnum að sameina kristna trú og heimspeki Platóns.“ Þar með var heiðin kenning um ódauðlega sál tekin inn í kristnina og hún varð síðan ein af grundvallarkenningum hennar.

„SANNLEIKURINN MUN GERA YÐUR FRJÁLSA“

Á fyrstu öld gaf Páll postuli þessa viðvörun: „Andinn segir berlega að á síðustu tímum muni sumir ganga af trúnni og gefa sig að villuöndum og lærdómum illra anda.“ (1. Tímóteusarbréf 4:1) Þetta hefur svo sannarlega ræst. Kenningin um ódauðleika sálarinnar er aðeins einn af „lærdómum illra anda“ og á rætur sínar að rekja til heiðinna trúarbragða og heimspeki – ekki Biblíunnar.

Jesús sagði: „[Þér] munuð þekkja sannleikann, og sannleikurinn mun gera yður frjálsa.“ (Jóhannes 8:32) Með því að afla okkur nákvæmrar þekkingar á Biblíunni getum við verið frjáls undan trúarkenningum og siðum margra trúarbragða sem smána Guð. Við erum líka laus úr fjötrum erfðavenja og hjátrúar um það hvað gerist við dauðann. – Sjá rammann „ Hvar eru hinir dánu?

Við vorum ekki sköpuð til þess að lifa bara í sjötíu eða áttatíu ár á jörðinni og fara svo á annað tilverusvið til að lifa þar að eilífu. Upprunaleg fyrirætlun skapara okkar með mannkynið var sú að menn áttu að lifa að eilífu hér á jörð sem hlýðin börn hans. Þessi stórfenglega fyrirætlun skaparans með mannkynið lýsir kærleikanum sem hann ber til okkar og ekkert mun hindra hann í að sýna þann kærleika. (Malakí 3:6) Þessi innblásnu orð í Sálmunum eru uppörvandi: „Réttlátir fá landið til eignar og búa þar ævinlega.“ – Sálmur 37:29.

 

^ gr. 9 Sumar biblíuþýðingar, eins og íslenska biblían frá 1981, þýða orðið nefes „lifandi sál“. Það sama er að segja um King James Version og hina kaþólsku Douay Version.