Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲƲ NAKƲ

Ɛzɩ “kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ“ taa ɖɩwɛ toovenim na?

Ɛzɩ “kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ“ taa ɖɩwɛ toovenim na?
  • Lakasɩ nzɩ tɔm Bibl kaayɔɔdaa nɛ sɩlakɩ sɔnɔ?

  • Ɛsɔtɔm yɔɔdaa se ɛbɛ pɩkaɣ wɛʋ ‘kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa’?

  • Bibl kaayɔɔdaa se lakasɩ kɩbanzɩ nzɩ kaɣ labʋ ‘kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa’?

1. Le ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ cee wayɩ yɔ?

WIÐIYI ŋkemsi raadiyoo yaa ŋcɔnɩ teelee taa nabʋyʋ nɛ ŋpɔzɩ ña-tɩ se: ‘Ɛzɩ le ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖiwoki?’ Kʋñɔŋ lakasɩ nzɩ ɛyʋ ɛɛmaɣzɩɣ sɩ-yɔɔ yɔ, nzɩ tuduuni-ɖʋ; pʋyɔɔ lɛ ɛyʋ ɛɛsɩŋ mbʋ pɩkaɣ labʋ cee yɔ. (Yakubu 4:14) Ɛlɛ Yehowa ñasɩm mbʋ pɩkaɣ labʋ cee wayɩ yɔ. (Izaayii 46:10) Ðooo lɔŋ Ɛsɔ kaayɔɔdɩ Bibl taa lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ sɩlakɩ sɔnɔ yɔ nɛ lakasɩ kɩbanzɩ nzɩ sɩkaɣ labʋ cee wayɩ yɔ, sɩ-tɔm.

2, 3. Suwe Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa pɔzɩ-ɩ? Nɛ suwe ecosaa?

2 Yesu Krɩstʋ yɔɔdɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ ŋga kakaɣ labʋ se kɩdɛkɛdɩm ɛsɩɩ tɩnaɣ nɛ paradisuu kɔɔ tɛtʋ yɔɔ yɔ, kɔ-tɔm. (Luka 4:43) Ɛyaa sɔɔlaa se patɩlɩ se ɛzɩmtaa Ɛsɔ Kewiyaɣ kaɣ kɔm. Pɩ-yɔɔ Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa pɔzɩ-ɩ se: “Ñɔ-kɔmtʋ nɛ ɛjaɖɛ tɛm wiye kawɩlaɣ kɛ we?” (Maatiyee 24:3) Yesu cosi-wɛ nɛ eheyi-wɛ se Yehowa Ɛsɔ yeke sɩmnɩ kɩyakʋ ŋgʋ ɖeyi ɖeyi ɛjaɖɛ tɛŋ yɔ. (Maatiyee 24:36) Yesu tiheyi-wɛ kɩyakʋ ŋgʋ keekee ɛjaɖɛ kaɣ tɛm yɔ. Ɛlɛ eheyi-wɛ mbʋ pɩkaɣ labʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa pɩkazɩɣ pazɩ se Ɛsɔ Kewiyaɣ ɛkɔnɩ laŋhɛzɩyɛ nɛ pɛɛyɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ. Tɔm ndʋ eeheyi-wɛ yɔ, tiɖiɣni labʋ sɔnɔ.

3 Pʋcɔ nɛ ɖɩtazɩ mbʋ pɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛ “ɛjaɖɛ tɛm” alɩwaatʋ taa yɔ lɛ, ɖɩyɔɔdɩ you nakʋyʋ tɔm. Ɛyʋ nɔɔyʋ tɩpɩzɩ nɛ ɛna-kʋ. Kɩlabɩ ɛsɔdaa na ɛlɛ, mbʋ pɩlɩ kɩ-taa yɔ, putukuuni-ɖʋ.

YOU NAKƲYƲ LABƖ ƐSƆDAA

4, 5. (a) Yesu tɩɩpɩsɩ Wiyaʋ ɛsɔdaa lɛ, ɛbɛ laba? (b) Ɛzɩ Natʋ 12:12 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ lɩ you ŋgʋ kɩlabɩ ɛsɔdaa yɔ, kɩ-taa?

4 Takayaɣ kanɛ ka-ñʋʋ ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ, kɩwɩlɩ-ɖʋ se Yesu paɣzɩ kewiyitu tɔɔʋ ɛsɔdaa pɩnaɣ 1914 taa. (Kalɩ Danɩyɛɛlɩ 7:13, 14) Yesu tɩɩpɩsɩ Wiyaʋ lɛ, ɛpaɣzɩ ɛ-tʋmɩyɛ. Bibl tɔŋ se: “Ðɩnɛ ɛlɛ you sɔsɔʋ nakʋyʋ lɩɩ ɛsɔdaa: Mikayɛɛlɩ [Yesu hɩɖɛ lɛɛɖɛ lɛ] nɛ e-tiyiyaa pala you nɛ Ðʋmanʋʋ [Sataŋ, Yiliyu], ɛlɛ tiyiyaa kɩdɛkɛdaa sɩnɩ Ðʋmanʋʋ lʋbʋ.” * Pawa Sataŋ nɛ e-tiyiyaa kɩdɛkɛdaa yaa aleewaa nɛ pɔɖɔɔnɩ-wɛ nɛ pɛpɛɖɩ-wɛ tataa. Pɩlabɩ Ɛsɔ tiyiyaa kɩbama leleŋ se pɔɖɔɔnɩ Sataŋ nɛ ɛ-aleewaa. Ɛlɛ, pɩɩkaɣ labʋ ɛyaa leleŋ mbʋ. Halɩ Bibl tɔŋ se: “Pɩtɔɔ-[ŋ] tɛtʋ . . . mbʋ pʋyɔɔ yɔ Eleeu [Yiliyu] tiba . . . nɛ pana nɛ ɛsɩm mbʋ se pakalɩ ɛ-kɩyakɩŋ.”—Natʋ 12:7, 9, 12.

5 Cɔnɩ mbʋ pɩkaɣ lɩʋ ɛsɔdaa you ŋgʋ kɩ-taa yɔ. Sataŋ pana kpawa, pɩ-yɔɔ ɛkɔŋnɩ kʋñɔŋ mba pɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɔ-yɔɔ. Ɛzɩ ɖɩkɔŋʋʋ naʋ nɛ ɛzɩdaa yɔ, ɖɩwɛ kʋñɔŋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa na lɛɛlɛɛyɔ. Ɛlɛ, pɩkazɩ alɩwaatʋ pazɩ yem na, “pakalɩ [Sataŋ] kɩyakɩŋ.” Sataŋ maɣmaɣ na mbʋ. Bibl yaɣ alɩwaatʋ ndʋ se “kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ.” (2 Timootee 3:1, ABT) Pɩlakɩ-ɖʋ leleŋ pɩdɩɩfɛyɩ se pɩkazɩ pazɩ lɛ, Ɛsɔ kaɣ ɖezuu Sataŋ nɛ mbʋ mbʋ ɛlabɩ ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ! Ðɩna lɛɛlɛɛyɔ lakasɩ nzɩ Bibl yɔɔdaa se sɩkaɣ wɛʋ ɖa-alɩwaatʋ taa yɔ, sɩ-taa nasɩyɩ. Sɩwɩlɩɣ se kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa ɖɩwɛɛ. Sɩwɩlɩɣ ɖɔɖɔ se pɩkazɩ pazɩ, Ɛsɔ Kewiyaɣ kaɣ kɔnʋʋ wazasɩ nzɩ sɩwɛɣ tam yɔ mba pɔsɔɔlɩ Yehowa yɔ. Kajalaɣ lɛ, yele ɖɩtazɩ yʋsaɣ ŋga Yesu kaatɔm se kakaɣ labʋ ɖa-alɩwaatʋ taa yɔ, ka-taa lakasɩ naanza taa.

LAKASƖ SƆSƆSƖ NZƖ SƖKAƔ LABƲ KƐDƐZAƔ KƖYAKƖŊ TAA YƆ

6, 7. Ɛzɩma tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ yoŋ nɛ ñɔɔsɩ pɔ-yɔɔ yɔ, tɩkɔm pɩ-taa?

6 “Ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ kaɣ kʋyʋʋ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ yɔɔ, nɛ kewiyaɣ lɛɛka kaɣ kʋyʋʋ kewiyaɣ lɛɛka yɔɔ.” (Maatiyee 24:7) Pakʋ ɛyaa miiliyɔɔwaa yoŋ weyi ɩlabɩ pɩnzɩ mɩnʋʋ ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ, kɩ-taa. Angletɛɛrɩ caanaʋ taa tɔm taa tazɩyʋ nɔɔyʋ mawa se: “Kpaɣnɩ ɖooo caanaʋ taa, pɩnzɩ 1900 kɛdɛzaɣ alɩwaatʋ taa pakɩlɩ kʋʋ ɛyaa. . . . Pɩnzɩ nzɩ sɩ-taa pɛwɛ yoŋ labʋ yɔɔ. Nɛ alɩwaatʋ pazɩ pazɩ yem taa ɛyʋ taanɩɣ you taŋ.” Ɛgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se Worldwatch Institute yɔ, ɖɩma takayaɣ nakɛyɛ nɛ kɔtɔŋ se: “Ɛyaa mba pasɩbɩ yoŋ taa pɩnzɩ 1900 kɛdɛzaɣ alɩwaatʋ taa yɔ, pɔɖɔwa pɩkɩlɩ mba pasɩbɩ yoŋ taa kpaɣnɩ ɖooo pɩnzɩ mɩnʋʋ kajalaɣ ñɩŋgʋ taa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ pɩnaɣ 1899 yɔ tam naadozo.” Ɛyaa mba pasɩbɩ yoŋ taa kpaɣnɩ pɩnaɣ 1914 yɔ, pɛcɛzɩ miiliyɔɔwaa 100. Ye wiɖiyi ɖɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ ɛsɩbɩ you taa nɛ ɖɩnɩɩ siziŋ yɔ, pʋbʋ lɛ ɖɩpɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩlɩ se siziŋ nɛ wɩzasɩ nzɩ ɛyaa miiliyɔɔwaa mba pɛ-ɛyaa kʋsɔɔlaa sɩbɩ yoŋ taa yɔ, panɩɣ yɔ pɩfɛyɩ yɔɔdʋʋ.

7 “Ñɔɔsɩ kaɣ lɩʋ.” (Maatiyee 24:7) Ñɩnɩyaa tɔm se ɛyaa hayɩ tɔɔnasɩ sakɩyɛ pɩnzɩ 30 nzɩ sɩɖɛwa yɔ, sɩ-taa. Ɛlɛ, paa mbʋ ñɔɔsɩ wɛɛ nɛ sɩkʋʋ ɛyaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, sakɩyɛ fɛyɩnɩ liidiye se paya tɔɔnaɣ yaa tɛtʋ nɛ pahayɩ tɔɔnasɩ. Tanɩm ajɛɛ taa ɛyaa miiliyɔɔwaa sakɩyɛ lakɩ liidiye kʋñɔŋ. Nɛ pa-taa sakɩyɛ sɩkɩ ñɔɔsɩ paa ɖooye. Ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ tɔnʋʋ taa alaafɩya ɛgbɛyɛ ñɩnaa nɛ ɖɩna se ñɔɔsɩ kʋʋ piya nzɩ nɛ sɩsɩkɩ paa pɩnaɣ ŋga yɔ, sɩcɛzɩ miiliyɔɔwaa kagbanzɩ.

8, 9. Ɛbɛ wɩlɩɣ se tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ tɛtʋ ñamsʋʋ nɛ kʋdɔmɩŋ yɔɔ yɔ, tɩkɔm pɩ-taa?

8 “Tɛtʋ kaɣ ñamsʋʋ pɩŋŋ.” (Luka 21:11) Ɛgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se U.S. Geological Survey yɔ, ɖɩtɔm se paa pɩnaɣ ŋga lɛ, tɛtʋ pɩzɩɣ nɛ tɩñamsɩ ɖoŋ ɛzɩ tam 19 mbʋ yɔ, nɛ pɩwɛɛkɩɣ kuduyuŋ nɛ tɛtʋ ñɔhɔʋ pɔɔyɛɛ. Nɛ paa pɩnaɣ ŋga lɛ, tɛtʋ ñamsɩɣ ɖoŋ siŋŋ tam kʋyʋmam mbʋ yɔ nɛ pɩyɔkʋʋ kuduyuŋ cɩɖɩ cɩɖɩ. Akɔntawaa nabɛyɛ wɩlɩɣ se kpaɣnɩ pɩnaɣ 1900 tɛtʋ ñamsʋʋ lɩzɩ ɛyaa miiliyɔɔwaa naalɛ wezuu. Takayaɣ nakɛyɛ ɖɔɖɔ ñɔtɔm se: “Nɛ paa ɛyaa lɛɣtʋ ɛsɩnɩ-wɛ yɔ, pɩtɩtʋʋ ɛyaa mba pasɩkɩ yɔ pɩɖɔɔ.”

9 “Kʋdɔmɩŋ . . . kaɣ lɩʋ.” (Luka 21:11) Paa ɖɔkɔtɔnaa ɩñakɩ pana pɩdɩɩfɛyɩ yɔ, kʋdɔmɩŋ kɩfaŋ nɛ kɩbɩŋ ɖiɣni cɛyʋʋ ɛyaa. Tɔm kɛdʋʋ takayaɣ nakɛyɛ tɔm se kʋdɔmɩŋ weyi pasɩmɩ-ɩ camɩyɛ; ɛzɩ kpeziwɩlaɣ, pɔtʋ kʋdɔŋ nɛ koleeraa yɔ, pɔtɔyɩ wayɩ wayɩ pɩnzɩ sɩnɛ sɩ-taa. Nɛ kʋdɔmɩŋ ɛnɩ ɩ-taa nɩɩyɩ waʋ wɛ kaɖɛ pɩdɩɩfɛyɩ. Kʋdɔmɩŋ kɩfaŋ weyi ɩlɩwa yɔ, ɩcɛzɩ 30. Nɛ ɩ-taa nɩɩyɩ fɛyɩ kɔyɛ, ŋgʋ ɩkʋʋ ɛyaa.

KƐDƐZAƔ KƖYAKƖŊ TAA ƐYAA WƐTƲ

10. Wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ pɔyɔɔdɩ tɩ-tɔm 2 Timootee 3:1-5 taa yɔ, tɩ-taa ndʋ ŋnaɣ ɛyaa cɔlɔ sɔnɔ?

10 Pɩtasɩnɩ mbʋ mbʋ pɩɖɔŋ ɛjaɖɛ yɔɔ lɛ, Bibl kaayɔɔdɩ ɖɔɖɔ se kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa ɛyaa wɛtʋ kaɣ lɛɣzʋʋ kamaɣ fɛyɩ. Apostoloo Pɔɔlɩ kaakɛdɩ ɛzɩma ɛyaa sakɩyɛ kaɣ wɛʋ yɔ. Ðɩkalɩɣ 2 Timootee 3:1-5 taa se: “Wayɩ wayɩ wɛɛ [kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ] taa lɛ, pɩkaɣ wɛʋ kaɖɛ pɩŋŋ.” Pɔɔlɩ tɛ ɛtɔ se ɛyaa:

  • kaɣ nɩnʋʋ pa-tɩ yeke

  • kaɣ wɛʋ liidiye lazaɣ sɔsɔɔ

  • ɩɩkaɣ pa-ñɩma ñam

  • kaɣ wɛɛkʋʋ wondu kiɖeɖetu

  • ɩɩkaɣ wɛnʋʋ laŋɩyɛ

  • ɩɩkaɣ pɛm pa-tɩ pʋyʋ

  • ɩɩkaɣ tisuu se papaɣ-wɛ

  • kaɣ kɛʋ leleŋ ɛgbaɣdɩnaa pɩkɩlɩ Ɛsɔ mba

  • kaɣ naʋ ɛzɩdaa yem se pɛwɛnɩ Ɛsɔ sɔɔlɩm kpeyitaɣ, ɛlɛ pekiziɣ mbʋ pɩkɛ pi-ɖoŋ yɔ

11. Ɛzɩ pamaʋ Keɣa 91:8 taa yɔ, ɛbɛ kaɣ talʋʋ ɛyaa kɩdɛkɛdaa?

11 Ɛyaa wɛ mbʋ sɔnɔ ñe-egeetiye taa yaa we? Ɛɛɛ, pɛwɛ mbʋ kpem. Paa le ɛyaa kɩdɛkɛdaa tɔyɩ yem. Pɩwɩlɩɣ se pɩkazɩ pazɩ Ɛsɔ kʋyʋʋ kɩdɛkɛdɩm yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Bibl tɔm se: “Paa ye kɩdɛkɛdaa ɩkpaɣ fɛlɛ fɛlɛ ɛzɩ maayʋʋ kɔyɔ nɛ kañasɩ yɛzɩɣ hɛtʋ yɔ, pamʋkɩ lɛzɛ lɛzɛ pɩtɩlabɩta nabʋyʋ.”—Keɣa 91:8.

LAKASƖ KƖBANZƖ!

12, 13. Ɛzɩma “lɔŋ sɩmtʋ” pɩzaa nɛ pɩɖɔɔ “kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ” ɛnɛ ɩ-taa?

12 Toovenim kɩdɛkɛdɩm ɖɔ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa ɛzɩ Bibl kaayɔɔdʋʋ yɔ. Ɛlɛ, paa pɩsa miŋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ yɔ, panaɣ lakasɩ kɩbanzɩ nasɩyɩ Yehowa sɛyaa hɛkʋ taa.

13 “Lɔŋ sɩmtʋ kaɣ tɔyʋʋ.” Natʋ tɔm tʋnɛ, tɩwɛ Bibl takayaɣ ŋga payaɣ se Danɩyɛɛlɩ yɔ, ka-taa na. Dooye pɩkaɣ labʋ mbʋ? “Wɩyɛ tɛma [kɛdɛzaɣ alɩwaatʋ taa].” (Danɩyɛɛlɩ 12:4) Kpaɣnɩ pɩnaɣ 1914, Yehowa paɣzɩ sɩnʋʋ mba pañɩnɩɣ siŋŋ se pɛsɛɛ-ɩ yɔ se papɩzɩ nɛ panɩɩ ndʋ Bibl wɩlɩɣ yɔ, tɩ-taa camɩyɛ. Ɛsɩnɩ-wɛ nɛ patɩlɩ Ɛsɔ hɩɖɛ, ɛ-ɖʋtʋ, Yesu Krɩstʋ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ, mbʋ pɩtɛŋnɩ sɩɖaa yɔ nɛ sɩɖaa fezuu tɔm taa. Pɩtasɩ lɛ, Yehowa sɛyaa kpɛlɩkɩ ɛzɩma pacaɣ wezuu nɛ pɩwazɩ pa-maɣmaɣ nɛ pɩɖʋ Ɛsɔ hɩɖɛ yɔ. Papɩzaa nɛ panɩɩ ɖɔɖɔ tʋmɩyɛ nɖɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ lakɩ nɛ ɛzɩma Kewiyaɣ ŋga kakaɣ ñɔɔzʋʋ wondu tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩ-taa. Ɛbɛ palakɩnɩ mbʋ pɛkpɛlɩkɩ Bibl taa yɔ? Tɔm pɔzʋʋ pʋnɛ pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩyɔɔdɩ natʋ lɛɛtʋ tɔm. Natʋ ndʋ tiɖiɣni kɔm pɩ-taa kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɛnɛ ɩ-taa.

“Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ tʋnɛ yɔ, pakaɣ-tʋ susuu ɛjaɖɛ kpeekpe taa.”—Maatiyee 24:14

14. Sɔnɔ posusi Kewiyaɣ tɔm nɛ pɩtalɩ ɖooo le? Mba susuu-tʋ?

14 “Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ tʋnɛ, pakaɣ-tʋ susuu ɛjaɖɛ kpeekpe taa.” Yesu Krɩstʋ kaayɔɔdaɣ “ɛjaɖɛ tɛm” yʋsaɣ tɔm lɛ, ɛɛyɔɔdɩ tɔm tʋnɛ. (Kalɩ Maatiyee 24:3, 14.) Kedeŋa kpeekpe yɔɔ, peɖiɣni susuu Kewiyaɣ Laŋhɛzɩyɛ Tɔm (mbʋ Kewiyaɣ kɛnaa yɔ, mbʋ kakaɣ labʋ yɔ nɛ mbʋ pʋpɔzʋʋ se ɖɩla nɛ kawazɩ-ɖʋ yɔ). Posusuu tɔm ndʋ ajɛɛ wena a-taa yɔ, acɛzɩ 230. Posusuu-tʋ kʋnʋmɩŋ weyi ɩ-taa yɔ, ɩcɛzɩ 400. Yehowa Aseɣɖe tɩnaa miiliyɔɔwaa susuuni Kewiyaɣ Lanhɛzɩyɛ Tɔm ndʋ nɛ kpekpeka. Palɩnɩ “ajɛɛ kpeekpe nɛ waŋ kpeekpe nɛ ɛyaa kpeekpe, yɔɔdasɩ kpeekpe taa.” (Natʋ 7:9) Yehowa Aseɣɖe tɩnaa woki ɛyaa miiliyɔɔwaa mba pɔsɔɔlaa se patɩlɩ mbʋ Bibl wɩlɩɣ yɔ pɛ-tɛ nɛ pɛkpɛlɩkɩɣ-wɛ Bibl tɔm falaa. Yesu kaaheyi Krɩstʋ mba siɣsiɣ mba ɖɔɖɔ se: “Pe-kpeekpe paakaɣ-mɩ naʋ nɛ ɛzɩyɛ.” Pʋyɔɔ lɛ, posusuu tɔm sɔnɔ ɛzɩ Yesu kaayɔɔdʋʋ yɔ, pɩkɛ maamaaci tɔm.—Luka 21:17.

ƐBƐ PƖWƐƐ SE ŊLA?

15. (a) Ŋtisiɣ se ɖɩwɛ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa toovenim na? Ɛbɛ yɔɔ? (b) Mba pakaɖɩɣnɩ Yehowa yɔ, ɛbɛ pɩtɛŋnɩ-wɛ “ɛjaɖɛ tɛm” wiye? Nɛ ɛbɛ pɩtɛŋnɩ mba poluzuu pa-tɩ Ɛsɔ kewiyaɣ tɛɛ yɔ?

15 Bibl natʋ tɔm ndʋ tiɖiɣni kɔm pɩ-taa sɔnɔ yɔ tɩ-yɔɔ lɛ, pɩfɛyɩ se ɖitisi se ɖɩwɛ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa yaa we? Pɩtʋʋ fɛyɩ se posusuu laŋhɛzɩyɛ tɔm nɛ pɩtalɩ ɖenɖe Yehowa maɣmaɣ sɔɔlaa lɛ, “ɛjaɖɛ tɛm” talɩɣ. (Maatiyee 24:14) Alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ kaɣ lɩzʋʋ kɩdɛkɛdɩm ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ payaɣ se “ɛjaɖɛ tɛm.” Yehowa tɩŋɩɣnɩ Yesu nɛ Ɛsɔ tiyiyaa mba pɛwɛ ɖoŋ pɩdɩɩfɛyɩ yɔ pɔ-yɔɔ nɛ eɖezi mba pakʋyʋʋ ɛ-yɔɔ yɔ. (2 Tesalooniki 1:6-9) Pɩtasɩ lɛ, Sataŋ nɛ e-aleewaa paatasɩɣ ɛyaa peɣzuu. Pɩlakɩ mbʋ nɛ pɩtɛ lɛ, Ɛsɔ Kewiyaɣ wazɩɣ ɛyaa mba petisaa nɛ poluzi pa-tɩ kɛ-tɛɛ yɔ.—Natʋ 20:1-3; 21:3-5.

16. Ɛbɛ pɩwɛ ɖeu se ŋla?

16 Sataŋ nɛ ɛ-ɛjaɖɛ pɛ-tɛm ñɔtaa kpem, pɩ-yɔɔ pʋpɔzʋʋ se ɖa-taa paa weyi lɛ ɛpɔzɩ ɛ-tɩ se: ‘Ɛbɛ pɩwɛɛ se mala?’ Pɩwɛɣ ɖeu se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ nɛ ɖɩtɩlɩ Yehowa nɛ mbʋ mbʋ ɛpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ, pɩ-tɔm nɛ pɩɖɔɔ. (Yohanɛɛsɩ 17:3) Pʋpɔzʋʋ se ŋkɛ Bibl kpɛlɩkɩyʋ kɩbanʋ. Ñaɣ pana ɖɔɖɔ nɛ ŋwoki kediɣzisi ɖoŋ ɖoŋ. Peeɖe ŋkatɩɣ mba pañakɩ pana se pala Yehowa sɔɔlɩm ɛzɩ ña yɔ. (Kalɩ Ebree 10:24, 25.) Yehowa yebi nɛ tɩlɩtʋ kɩbandʋ tɔyɩ ɛjaɖɛ yɔɔ se ɛyaa sakɩyɛ ɛwɛɛnɩ-tʋ. Ñaɣ pana nɛ ŋwɛɛnɩ-tʋ nɛ ŋcaɣ wezuu ɛzɩ Ɛsɔ sɔɔlʋʋ yɔ.—Yakubu 4:8.

17. Ɛbɛ yɔɔ ɛyaa kɩdɛkɛdaa ɖezuu kaɣ tuduu ɛyaa sakɩyɛ?

17 Yesu kaatɔm se paa pɩnaɣ kaɣlaa se ɖɩwɛ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa yɔ, ɛyaa sakɩyɛ ɩɩkaɣ-tʋ tisuu. Pʋyɔɔ lɛ, ɛyaa kɩdɛkɛdaa ɖezuu kaɣ-wɛ tuduu tuda alɩwaatʋ ndʋ paamaɣzɩɣ yɔ, tɩ-taa. Pɩkaɣ tuduu ɛyaa sakɩyɛ ɛzɩ mɩlʋ kɔŋʋʋ ɖoo taa yɔ. (Kalɩ 1 Tesalooniki 5:2) Yesu sazɩ-ɖʋ se: “Ɛyʋ Pɩyalʋ kɔmtʋ kaɣ labʋ ɛzɩ mbʋ pɩɩlabɩ Noa wɛɛ taa yɔ. Pʋbʋ taa lɛ, pʋcɔ nɛ lɩm sɔsɔm wadɩ ɛjaɖɛ yɔɔ lɛ, pɔtɔkaɣ, pɔñɔʋ, pakpakɩɣ halaa pɩkɔɔ pɩtalɩ kɩyakʋ ŋgʋ Noa sʋ mɛlɛ taa yɔ. Ɛyaa tike natʋyʋ, pɩkɔɔ pɩtalɩ lɩm sɔsɔm wadɩ pɔ-yɔɔ. Ɛyʋ pɩyalʋ kɔmtʋ kaɣ labʋ mbʋ na.”—Maatiyee 24:37-39.

18. Yesu tɔm ndʋ pʋpɔzʋʋ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ?

18 Pʋyɔɔ Yesu kaaheyi ɛ-tɔm welisiyaa se: “Ɩɖaŋ mɩ-tɩ nɛ mɩ-laŋɩyɛ ɛtaafɛdɩ acɛyɛ taa, sʋlʋm ñɔtʋ taa nɛ ɛjaɖɛ yɔɔ ɛhʋyɛ taa nɛ kɩyakʋ ŋgʋ kitaatudi mɩ-yɔɔ. Ɛzɩ piyuu taa yɔ, tataa ɛyaa kpeekpe kaɣ ɖʋʋ kɩyakʋ ŋgʋ kɩ-taa, mbʋ lɛ ɩcaɣnɩ mɩ-ɛza nɛ ɩtɩmɩɣ tam, nɛ ihiɣ ɖoŋ nɛ ɩlɩɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ yɔ, pɩ-taa, nɛ ɩlɩɩ ɩsɩŋ kaalɛyɩtʋ Ɛyʋ Pɩyalʋ ɛzɩdaa.” (Luka 21:34-36) Pɩkɛnɩ kɩjɛyʋʋ se ɖɩkpaɣ Yesu tɔm tʋnɛ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ mba pɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa Ɛsɔ nɛ “Ɛyʋ Pɩyalʋ” Yesu Krɩstʋ yɔ, pakaɣ pa-ñʋʋ yabʋ alɩwaatʋ ndʋ peɖeziɣ Sataŋ ɛjaɖɛ yɔ. Pakaɣ ɖɔɖɔ caɣʋ wezuu maatɛŋ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa. Nɛ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ nɖɩ ɖɩñɔtɩ kpam.—Yohanɛɛsɩ 3:16; 2 Pɩyɛɛrɩ 3:13.

^ tay. 4 Yesu Krɩstʋ payaɣ ɖɔɖɔ se Mikayɛɛlɩ. Ye ŋsɔɔlaa se ŋnɩɩ tɔm ndʋ tɩ-taa pɩkɩlɩ yɔ, cɔnɩ Tɔm Kɩsɔzɩtʋ, hɔɔlɩŋ 218-219 yɔɔ.