ٴسىز بىلگەنسىز بە؟
ەجەلدە يسرايلدىكتەر قالىڭمالدى نە ٷشىن بەرگەن؟
ەرتە زاماندا قىز بەن جىگىت اتاستىرىلعاندا، جىگىتتىڭ وتباسى قىزدىڭ وتباسىنا قالىڭمال بەرەتىن بولعان. قالىڭمالعا مال، اقشا نەمەسە باسقا دا قۇندى زات بەرىلەتىن. كەيدە قالىڭمال ەڭبەكپەن وتەلەتىن. مىسالى، جاقىپ راحيلانى ايەلدىككە الۋ ٷشىن ونىڭ اكەسىنە جەتى جىل قىزمەت ەتكەن (مۇس. 1-ج. 29:17، 18، 20). بۇنداي سالت ەجەلدە نە ٷشىن بولعان؟
كيەلى كىتاپتى زەرتتەيتىن عالىم كارل مايەرس بىلاي دەپ جازعان: «جەر وڭدەپ، كۇن كورىپ وتىرعان وتباسى ٷشىن ۇيدەن ٴبىر ادامنىڭ كەتۋى وڭاي تيمەگەن. سوندىقتان قالىڭمال قىزدىڭ ەڭبەگى ٷشىن وتەماقى رەتىندە بەرىلسە كەرەك». سونداي-اق قالىڭمال بەرۋ سالتى ەكى جاقتىڭ وتباسىلارىنىڭ اراسىن جاقىنداتسا كەرەك. وسىنداي جاقىن دا جىلى قارىم-قاتىناستىڭ ارقاسىندا ەكى جاقتىڭ ادامدارى قيىن شاقتا ٴبىر-بىرىنە كومەككە كەلەتىن. بۇعان قوسا، قالىڭمال قىزدىڭ اتاستىرىلعانىنا دالەل بولعان جانە قىز ەندى اكەسىنىڭ قاناتىنىڭ استىنان كۇيەۋىنىڭ قامقورلىعىنا وتەتىنىن بىلدىرگەن.
قالىڭمال بەرۋ قىزدىڭ ساتىلاتىنىن بىلدىرمەگەن. ەجەلدەگى يسرايلدىكتەردىڭ ٶمىرى جايلى ٴبىر كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «جىگىت قالىڭدىعىنىڭ وتباسىنا اقشالاي نە باسقا دا قۇندى زاتتارمەن قالىڭمال بەرگەندە، سىرت كوزگە ونى ساتىپ الىپ جاتقانداي كورىنەتىن شىعار. ٴبىراق قالىڭمال قىزدىڭ قۇنى ەمەس، اتا-اناسىنا بەرىلگەن وتەماقى (كومپەنساسيا) بولسا كەرەك» («Ancient Israel—Its Life and Institutions»).
كەي ەلدەردە قالىڭمال بەرۋ سالتى ٵلى دە ساقتالعان. ٴماسىحشى اتا-انا قالىڭمال سۇراعاندا، «ەستى ەكەندەرى» بارىنە كورىنىپ تۇرۋ كەرەك (ٴفىلىپ. 4:5؛ قور. 1-ح. 10:32، 33). ولار اقشاقۇمارلىق يا اشكوزدىك تانىتىپ، قالىڭمالعا تىم كوپ اقشا سۇرامايدى (ٴتىم. 2-ح. 3:2). سوندا بولاشاق كۇيەۋبالا قالتاسى كوتەرمەيتىن قالىڭمالدى تابامىن دەپ، تويدى كەيىنگە ىسىرۋعا نەمەسە ٸزاشارلىعىن تاستاپ، تولىق ۋاقىت جۇمىس ىستەۋگە ٴماجبۇر بولمايدى.
تاعى ٴبىر ەلدەردە قالىڭمالدىڭ قۇنى زاڭ بويىنشا بەلگىلەنەدى. ونداي جاعدايدا ٴماسىحشى اتا-انالار زاڭعا باعىنادى. ويتكەنى قۇداي سوزىندە «بيلىك باسىنداعىلارعا» جانە قۇدايدىڭ زاڭدارىنا قايشى كەلمەيتىن ۇكىمەت زاڭدارىنا باعىنۋىمىز كەرەكتىگى ايتىلعان (ريم. 13:1؛ ەل. ٸس. 5:29).
