مازمۇنعا ٶتۋ

قالاي يسانىڭ قۇ‌رباندىعى «كوپتە‌گە‌ن ادامدار ٷشىن تولە‌م» بولدى؟‏

قالاي يسانىڭ قۇ‌رباندىعى «كوپتە‌گە‌ن ادامدار ٷشىن تولە‌م» بولدى؟‏

كيە‌لى كىتاپتىڭ جاۋابى

 يسانىڭ قۇ‌رباندىعىنىڭ ارقاسىندا اللا تاعالا ادامزاتتى كۇ‌نا مە‌ن ولىمنە‌ن ازات ە‌تە‌دى.‏ كيە‌لى جازبالاردا يسانىڭ توگىلگە‌ن قانى كۇ‌نانى وتە‌يتىنى تۋرالى ايتىلعان (‏ە‌فە‌ستىكتە‌رگە 1:‏7؛‏ پە‌تىردىڭ 1-‏حاتى 1:‏18،‏ 19‏)‏.‏ سول سە‌بە‌پتى يسا «كوپتە‌گە‌ن ادامدار ٷشىن جانىن تولە‌م رە‌تىندە بە‌رۋگە كە‌لگە‌نىن» ايتقان (‏ماتاي 20:‏28‏)‏.‏

نە‌لىكتە‌ن «كوپتە‌گە‌ن ادامدار ٷشىن تولە‌م» قاجە‌ت بولدى؟‏

 ادام اتا و باستا كە‌مە‌لدى،‏ ياكي كۇ‌ناسىز بولىپ جاراتىلعان.‏ ونىڭ ماڭگى ٶمىر سۇ‌رۋگە مۇ‌مكىندىگى بولعان ە‌دى.‏ ٴ‌بىراق ول قۇ‌دايدىڭ ٴ‌تىلىن الماي،‏ بۇ‌ل مۇ‌مكىندىكتە‌ن ايىرىلىپ قالدى (‏مۇ‌سانىڭ 1-‏جازباسى 3:‏17—‏19‏)‏.‏ ول ٶز بالالارىنا كۇ‌نانى مۇ‌را ە‌تىپ قالدىردى (‏ريمدىكتە‌رگە 5:‏12‏)‏.‏ سول سە‌بە‌پتى كيە‌لى جازبالاردا ادام اتا ٶزىن جانە ۇ‌رپاقتارىن كۇ‌نا مە‌ن ٶلىمنىڭ قۇ‌لدىعىنا «ساتىپ» جىبە‌ردى دە‌لىنگە‌ن (‏ريمدىكتە‌رگە 7:‏14‏)‏.‏ كۇ‌ناكار پە‌ندە بولعاندىقتان،‏ ە‌شكىم ادام اتا جوعالتقان كە‌مە‌لدى ٶمىردى قايتارا المايدى (‏ٴ‌زابۇ‌ر 49:‏7،‏ 8‏)‏.‏

 ادام بالاسىنىڭ شاراسىز كۇ‌يىنە قاراپ،‏ اللا تاعالانىڭ ولارعا جانى اشىدى (‏جوحان 3:‏16‏)‏.‏ الايدا قۇ‌دايدىڭ ادىلە‌تتىلىگى كۇ‌ناعا كوز جۇ‌ما سالۋىنا نە ونى ە‌ش نە‌گىزسىز كە‌شىرۋىنە جول بە‌رمە‌س ە‌دى (‏ٴ‌زابۇ‌ر 89:‏14؛‏ ريمدىكتە‌رگە 3:‏23—‏26‏)‏.‏ ادامزاتتى جاقسى كورگە‌ندىكتە‌ن،‏ قۇ‌داي ادامداردىڭ كۇ‌نالارى كە‌شىرىلىپ،‏ مۇ‌لدە‌م ويعا الىنباۋ ٷشىن زاڭدى نە‌گىز قالادى،‏ ياعني تولە‌منىڭ بە‌رىلۋىنە جاعداي جاسادى (‏ريمدىكتە‌رگە 5:‏6—‏8‏)‏.‏

تولە‌م قانداي يگىلىكتە‌ر اكە‌لە‌دى؟‏

 كيە‌لى جازبالاردا «تولە‌منىڭ» ٷش قىرى ايتىلعان:‏

  1.   ساتىپ الۋ (‏مۇ‌سانىڭ 4-‏جازباسى 3:‏46،‏ 47‏)‏.‏

  2.   ازات ە‌تۋ‏،‏ ياكي بوساتۋ (‏مۇ‌سانىڭ 2-‏جازباسى 21:‏30‏)‏.‏

  3.   پارا-‏پار كە‌لۋ نە قۇ‌نىن تولىقتاي وتە‌ۋ.‏ a

 يسانىڭ تولە‌م قۇ‌رباندىعىنىڭ وسى قىرلارىن قاراستىرايىق.‏

  1.   ساتىپ الۋ.‏ كيە‌لى جازبالاردا قۇ‌دايدىڭ شىنايى قىزمە‌تشىلە‌رىنىڭ «قىمبات باعاعا ساتىپ الىنعاندارى» ايتىلعان (‏قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 6:‏20؛‏ 7:‏23‏)‏.‏ وسى «قىمبات باعا»،‏ ياعني ٶزىنىڭ قانى ارقىلى يسا «ٵربىر رۋدان،‏ تىلدە‌ن،‏ حالىقتان جانە ۇ‌لتتان شىققان ادامداردى.‏.‏.‏ ساتىپ الىپ،‏ قۇ‌دايدىڭ مە‌نشىگى» ە‌تتى (‏ايان 5:‏8،‏ 9‏)‏.‏

  2.   ازات ە‌تۋ.‏ يسانىڭ تولە‌م قۇ‌رباندىعى كۇ‌نادان «ازات ە‌تە‌دى» (‏قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 1:‏30؛‏ قولوستىقتارعا 1:‏14؛‏ ە‌ۆرە‌يلە‌رگە 9:‏15‏)‏.‏

  3.   پارا-‏پار كە‌لۋ.‏ يسانىڭ تولە‌م قۇ‌رباندىعى ادام اتا جوعالتقان كە‌مە‌لدى ٶمىردىڭ قۇ‌نىنا سايما-‏ساي كە‌لە‌دى (‏قورىنتتىقتارعا 1-‏حات 15:‏21،‏ 22،‏ 45،‏ 46‏)‏.‏ كيە‌لى جازبادا بىلاي دە‌لىنگە‌ن:‏ «ٴ‌بىر كىسىنىڭ [ادام اتانىڭ] مويىنسۇ‌نباۋى كوپ ادامدى كۇ‌ناكار ە‌تسە،‏ ٴ‌دال سولاي،‏ ٴ‌بىر كىسىنىڭ [يسانىڭ] مويىنسۇ‌نۋى كوپ ادامدى ٵدىل قىلادى» (‏ريمدىكتە‌رگە 5:‏19‏)‏.‏ بۇ‌دان ٴ‌بىر ادامنىڭ ٶلىمى كوپتە‌گە‌ن كۇ‌ناكارلاردىڭ قۇ‌نىن قالاي وتە‌ي الاتىنىن كورۋگە بولادى.‏ يسانىڭ تولە‌م قۇ‌رباندىعى ونىڭ يگىلىگىن كورۋ ٷشىن ناقتى قادامدار جاسايتىن ادامداردىڭ ٴ‌بارىن كۇ‌نادان بوساتادى (‏تىموتە‌گە 1-‏حات 2:‏5،‏ 6‏)‏.‏

a كيە‌لى جازبالاردا «تولە‌م» دە‌پ اۋدارىلعان ٴ‌سوز ٴ‌تۇ‌پنۇ‌سقا تىلىندە ٴ‌بىر زاتتىڭ باعاسىن نە‌مە‌سە تولە‌م رە‌تىندە بە‌رىلە‌تىن قۇ‌ندى زاتتى بىلدىرە‌دى.‏ مىسالى،‏ ە‌ۆرە‌ي تىلىندە‌گى «كافار» ە‌تىستىگىنىڭ نە‌گىزگى ماعىناسى «جابۋ» دە‌گە‌ندى بىلدىرە‌دى.‏ بۇ‌ل ە‌تىستىك ٴ‌جيى كۇ‌نانى جابۋ ياكي ونى كە‌شىرۋ ماعىناسىندا قولدانىلادى (‏ٴ‌زابۇ‌ر 65:‏3‏)‏.‏ ال ونىمە‌ن ماعىنالاس «كوفە‌ر» زات ە‌سىمى الدە‌نە‌نى وتە‌ۋ نە بوساتۋ ٷشىن تولە‌نە‌تىن قۇ‌نعا نۇ‌سقايدى (‏مۇ‌سانىڭ 2-‏جازباسى 21:‏30‏)‏.‏ سول سياقتى گرە‌كتىڭ «ليترون» ٴ‌سوزى ادە‌تتە «تولە‌م» دە‌پ اۋدارىلادى (‏ماتاي 20:‏28‏)‏.‏ گرە‌ك جازۋشىلارى بۇ‌ل ٴ‌سوزدى سوعىس تۇ‌تقىندارىن نە قۇ‌لداردى بوساتۋ ٷشىن بە‌رىلگە‌ن تولە‌مگە قاتىستى قولدانعان.‏