قالاي يسانىڭ قۇرباندىعى «كوپتەگەن ادامدار ٷشىن تولەم» بولدى؟
كيەلى كىتاپتىڭ جاۋابى
يسانىڭ قۇرباندىعىنىڭ ارقاسىندا اللا تاعالا ادامزاتتى كۇنا مەن ولىمنەن ازات ەتەدى. كيەلى جازبالاردا يسانىڭ توگىلگەن قانى كۇنانى وتەيتىنى تۋرالى ايتىلعان (ەفەستىكتەرگە 1:7؛ پەتىردىڭ 1-حاتى 1:18، 19). سول سەبەپتى يسا «كوپتەگەن ادامدار ٷشىن جانىن تولەم رەتىندە بەرۋگە كەلگەنىن» ايتقان (ماتاي 20:28).
نەلىكتەن «كوپتەگەن ادامدار ٷشىن تولەم» قاجەت بولدى؟
ادام اتا و باستا كەمەلدى، ياكي كۇناسىز بولىپ جاراتىلعان. ونىڭ ماڭگى ٶمىر سۇرۋگە مۇمكىندىگى بولعان ەدى. ٴبىراق ول قۇدايدىڭ ٴتىلىن الماي، بۇل مۇمكىندىكتەن ايىرىلىپ قالدى (مۇسانىڭ 1-جازباسى 3:17—19). ول ٶز بالالارىنا كۇنانى مۇرا ەتىپ قالدىردى (ريمدىكتەرگە 5:12). سول سەبەپتى كيەلى جازبالاردا ادام اتا ٶزىن جانە ۇرپاقتارىن كۇنا مەن ٶلىمنىڭ قۇلدىعىنا «ساتىپ» جىبەردى دەلىنگەن (ريمدىكتەرگە 7:14). كۇناكار پەندە بولعاندىقتان، ەشكىم ادام اتا جوعالتقان كەمەلدى ٶمىردى قايتارا المايدى (ٴزابۇر 49:7، 8).
ادام بالاسىنىڭ شاراسىز كۇيىنە قاراپ، اللا تاعالانىڭ ولارعا جانى اشىدى (جوحان 3:16). الايدا قۇدايدىڭ ادىلەتتىلىگى كۇناعا كوز جۇما سالۋىنا نە ونى ەش نەگىزسىز كەشىرۋىنە جول بەرمەس ەدى (ٴزابۇر 89:14؛ ريمدىكتەرگە 3:23—26). ادامزاتتى جاقسى كورگەندىكتەن، قۇداي ادامداردىڭ كۇنالارى كەشىرىلىپ، مۇلدەم ويعا الىنباۋ ٷشىن زاڭدى نەگىز قالادى، ياعني تولەمنىڭ بەرىلۋىنە جاعداي جاسادى (ريمدىكتەرگە 5:6—8).
تولەم قانداي يگىلىكتەر اكەلەدى؟
كيەلى جازبالاردا «تولەمنىڭ» ٷش قىرى ايتىلعان:
ساتىپ الۋ (مۇسانىڭ 4-جازباسى 3:46، 47).
ازات ەتۋ، ياكي بوساتۋ (مۇسانىڭ 2-جازباسى 21:30).
پارا-پار كەلۋ نە قۇنىن تولىقتاي وتەۋ. a
يسانىڭ تولەم قۇرباندىعىنىڭ وسى قىرلارىن قاراستىرايىق.
ساتىپ الۋ. كيەلى جازبالاردا قۇدايدىڭ شىنايى قىزمەتشىلەرىنىڭ «قىمبات باعاعا ساتىپ الىنعاندارى» ايتىلعان (قورىنتتىقتارعا 1-حات 6:20؛ 7:23). وسى «قىمبات باعا»، ياعني ٶزىنىڭ قانى ارقىلى يسا «ٵربىر رۋدان، تىلدەن، حالىقتان جانە ۇلتتان شىققان ادامداردى... ساتىپ الىپ، قۇدايدىڭ مەنشىگى» ەتتى (ايان 5:8، 9).
ازات ەتۋ. يسانىڭ تولەم قۇرباندىعى كۇنادان «ازات ەتەدى» (قورىنتتىقتارعا 1-حات 1:30؛ قولوستىقتارعا 1:14؛ ەۆرەيلەرگە 9:15).
پارا-پار كەلۋ. يسانىڭ تولەم قۇرباندىعى ادام اتا جوعالتقان كەمەلدى ٶمىردىڭ قۇنىنا سايما-ساي كەلەدى (قورىنتتىقتارعا 1-حات 15:21، 22، 45، 46). كيەلى جازبادا بىلاي دەلىنگەن: «ٴبىر كىسىنىڭ [ادام اتانىڭ] مويىنسۇنباۋى كوپ ادامدى كۇناكار ەتسە، ٴدال سولاي، ٴبىر كىسىنىڭ [يسانىڭ] مويىنسۇنۋى كوپ ادامدى ٵدىل قىلادى» (ريمدىكتەرگە 5:19). بۇدان ٴبىر ادامنىڭ ٶلىمى كوپتەگەن كۇناكارلاردىڭ قۇنىن قالاي وتەي الاتىنىن كورۋگە بولادى. يسانىڭ تولەم قۇرباندىعى ونىڭ يگىلىگىن كورۋ ٷشىن ناقتى قادامدار جاسايتىن ادامداردىڭ ٴبارىن كۇنادان بوساتادى (تىموتەگە 1-حات 2:5، 6).
a كيەلى جازبالاردا «تولەم» دەپ اۋدارىلعان ٴسوز ٴتۇپنۇسقا تىلىندە ٴبىر زاتتىڭ باعاسىن نەمەسە تولەم رەتىندە بەرىلەتىن قۇندى زاتتى بىلدىرەدى. مىسالى، ەۆرەي تىلىندەگى «كافار» ەتىستىگىنىڭ نەگىزگى ماعىناسى «جابۋ» دەگەندى بىلدىرەدى. بۇل ەتىستىك ٴجيى كۇنانى جابۋ ياكي ونى كەشىرۋ ماعىناسىندا قولدانىلادى (ٴزابۇر 65:3). ال ونىمەن ماعىنالاس «كوفەر» زات ەسىمى الدەنەنى وتەۋ نە بوساتۋ ٷشىن تولەنەتىن قۇنعا نۇسقايدى (مۇسانىڭ 2-جازباسى 21:30). سول سياقتى گرەكتىڭ «ليترون» ٴسوزى ادەتتە «تولەم» دەپ اۋدارىلادى (ماتاي 20:28). گرەك جازۋشىلارى بۇل ٴسوزدى سوعىس تۇتقىندارىن نە قۇلداردى بوساتۋ ٷشىن بەرىلگەن تولەمگە قاتىستى قولدانعان.