Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Eie ua Kijidile?

Eie ua Kijidile?

Kiebhi kiexile o muenhu ua abhika ku kibatu kioso kia Loma?

Musanga ua Abhika ku Loma

Mu utuminu ua Loma, athu avulu a kitukile abhika mukonda a a tambuile o jixi jâ mu ita. O athu akexile mu a ambata, akexile mu a sumbisa. Ka kexile dingi mu vutuka ku jixi jâ.

Saí abhika akexile mua jijidika ku kanda makungu phala ku sanga madiiamande, ulu, phalata ni ngóndo, maji o idimakaji ka kexile mu bhanga o kikalakalu kiki. Akexile mu jijidika o abhika ku zuata musanga ua felu ni isoneku ilondekesa kuila se muéne u lenga, uoso u mu sanga ni ku mu bheka dingi kua ngana iê, u tambula kitadi kiavulu. O ió akexile ni kifua kia ku lenga a mu ta kidimbu ku dibhômo ni kijimbuete, F mu kulombolola kuila mukua ku lenga.

O divulu dia Filimone di zuela kuila o poxolo Phaulu ua vutukisa o mubhika a mu i xana Onézimo kua ngana iê, Filimone. Né muene ni ungana ua kexile nau Filimone ua ku kaxtikala Onézimo, Phaulu ua bhingi kua Filemone phala ‘ku mu tambulula kiambote’ ni henda ni ukamba uoso.—Filimone 10, 11, 15-18.

Mukonda diahi o kibatu kia Fenisia kia betele ku kala ni fuma mu ku kala ni pulúpula?

Fenisia, lelu a i ijiia kala Libano, ia betele ku kala ni fuma mukonda dia ku kala ni pulúpula ia Tilo, mukonda ia tundile mu mbanza ia Tilo. Solomá, Sobha ia Izalaiele m’ukulu, ua fuamesa o tembulu iê ni “pulúpula” ia bhangele muthu, hete mukua Tilo. (2 Malunda 2:13, 14)

Mu thembu ioio, o pulúpula ia Tilo ia betele kota, mukonda ia bhingile kikalakalu kia dikota phala ku i bhanga. Kia dianga, o athambi a jimbiji akexile mu tamba ni ku bhongolola ima iavulu mu menha a kalunga kala o mabanga, ni ji hala. * Phala ku bhanga kizuatu kimoxi kua bhingile 12.000 dia mabanga mba ji hala. Kia kaiiadi, akexile mu katula o kikonda kia mabanga mba kia ji hala phala ku katula-mu o tinda. O athu akexile mu funga o tinda ni móngua ni ku i ta bhu kanga n’a kuate kitembu ni muanha mu izuua itatu. Ia akexile mu i ta mu ímbia io bateke ni ku i fulula ni menha a kalunga mu izuua iavulu dingi.

Mu mivu iavulu, bhu kaxi ka uenji uâ ni ku tumina kuâ, o akua Fenisia akexile hanji ni itanda phala ku sumbisa-mu o pulúpula ia Tilo ni ku i bhanga. O tinda iâ a i sange ku Kalunga ka Meditelânio ni ku mbanza ia Cádiz, ku ixi ia Xipânha.

^ kax. 8 O ibalabala iâ iala ni 5-8 ia ji centimetulu mu ku koma.