ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် နာ်ဝဲလၢ တၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ်ဒီး တၢ်မၤလိာ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် မၤစၢၤပှၤသ့လၢ ပကဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အဘၣ်ယွၤအသး ဒီးကဲဘျုးလၢပဂီၢ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၄၈:၁၇, ၁၈) ပတထုးထီၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ် ဒီးတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်အံၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပမၤထွဲဒ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ် အိၣ်ဝဲအသိးလီၤ. ပကဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢလာ်တဖၣ်အံၤ လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပာ်တၢ်အဲၣ်တီ အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. a

•   တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤဝဲ ထီဘိလီၤ. (မးသဲ ၁၉:၆) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ထံၣ်ဝဲတၢ်ပာ်တၢ်အဲၣ်တီန့ၣ် မ့ၢ်ခီၣ်ခါတခါလၢ ပှၤခံဂၤကကတဲာ် ကတီၤအသးလၢ ကဖျီအသးအဂီၢ်လီၤ. တၢ်အံၤပထံၣ်အီၤဒ် တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်တခါလီၤ.

•   တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် မ့ၢ်ထဲဒၣ်ပှၤလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလၢအပာ်တၢ်အဲၣ်တီန့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ ‘အယူာ်အထံးတလၢကွံာ်’ လံ. တၢ်အံၤအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ဖဲတၢ်သးကတၢ အသဟီၣ်ဆူၣ် တလၢပူၤကွံာ် အခါန့ၣ်လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၇:၃၆.

•   ပှၤလၢအပာ်တၢ်အဲၣ်တီန့ၣ် ကြၢးမ့ၢ်ပှၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သဘျ့လၢ ကဖျီအသးအဂီၢ်လီၤ. ပှၤတနီၤ မၤလီၤဖးအသးလၢ ပဒိၣ်အမဲာ်ညါဝံၤ ဘၣ်ဆၣ် မ့တမ့ၢ်လၢ တၢ်မၤကမၣ်မုာ်ကမၣ်ခွါ အဃိန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဖျီအသးဒီး ပှၤလၢအသီတဂၤဘၣ်.—မးသဲ ၁၉:၉.

•   ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ အဲၣ်ဒိးဖျီအသးန့ၣ် ကြၢးဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤလိာ်လၢ ကဘၣ်ဃုထၢထဲဒၣ် ပှၤလၢအစူၢ်တၢ်နာ်တၢ် ဒ်သိးသိးဒီးအီၤလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၇:၃၉) ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် နၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ တၢ်မၤလိာ်အံၤ တအဲၣ်ဒိးစံးဝဲထဲ ပှၤလၢအယူးယီၣ်ပာ်ကဲ ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဘၣ်. ကဘၣ်မ့ၢ် ပှၤလၢအဘျၢထံဝံၤ ဒ်ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအသိး ဒီးမၤထွဲဝဲဒ် ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် အိၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၄) လၢပျၢၤလံၤလံၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤနဲၣ်လိဝဲ ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ တဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဖျီအသးဒီး ပှၤလၢအတၢ်နာ် တမံၤဃီလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၂၄:၃; မၤလကံ ၂:၁၁) ပှၤဃုသ့ၣ်ညါတၢ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤတဖၣ် ထံၣ်ဝဲလၢ တၢ်မၤလိာ်အံၤန့ၣ် အဘျုးအိၣ်ဝဲလီၤ. b

•   ဖိသ့ၣ်တဖၣ် ကြၢးဒိကနၣ်မိၢ်ပၢ် အကလုၢ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၁:၈; ကလီးစဲ ၃:၂၀) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖိတဖၣ်လၢအိၣ်လၢ မိၢ်ပၢ်အဟံၣ်ပူၤန့ၣ် ကဘၣ်ဒိကနၣ်မိၢ်ပၢ် အတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပာ်တၢ်အဲၣ်တီန့ၣ်လီၤ. အဒိ ဖိမုၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ဖိခွါမ့ၢ်ဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ် ပာ်တၢ်အဲၣ်တီသ့လၢ အသးအနံၣ်ထဲလဲၣ် ဒီးဖဲပာ်တၢ်အဲၣ်တီအခါ အဝဲသ့ၣ် ကြၢးအိၣ်ဒ်လဲၣ်ဒီး ကဘၣ်ပလီၢ်အသး ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ဒိကနၣ် အမိၢ်အပၢ် အကလုၢ်လီၤ.

•   ပဝဲယဟိဝၤ ပှၤအုၣ်အသးတဂၤစုာ်စုာ် ပကပာ်တၢ်အဲၣ်တီဧါ, တပာ်တၢ်အဲၣ်တီဧါ ဒီးပကပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီး မတၤတဂၤလဲၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဆၢတဲာ်လီၤ ပသးဒၣ်ပဝဲဒ် လံာ်စီဆှံနဲၣ်လိပှၤ အသိးလီၤ. တၢ်အံၤလီၤပလိာ်လိာ်အသးဒီး လံာ်စီဆှံ တၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ်လၢ “ပှၤဘၣ်ဝံအတၢ်ဝံဒၣ်ဝဲ, ကိးဂၤဒဲးလီၤ” (ကလၤတံ ၆:၅) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအပာ်တၢ်အဲၣ်တီအခါ အဝဲသ့ၣ်အါဂၤ ဃ့တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤလၢ အသးအိၣ်မၤစၢၤပှၤဂၤ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.—ကတိၤဒိ ၁:၅.

•   ဖဲပာ်တၢ်အဲၣ်တီအခါ ပှၤအါဂၤမၤဘၣ်ဝဲ တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်လီၤ. အဒိ, လံာ်စီဆှံမၤလိာ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်ဟးဆှဲးတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါလီၤ. တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤ အခီပညီတမ့ၢ်ထဲလၢ တၢ်မံဃုာ်လိာ်အသးတခါဘၣ်. ပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး သကဲာ်ပဝးဘၣ်အၢဘၣ်သီလၢ ပှၤခံဂၤလၢ တဖျီဘၣ်အသးဒံးမၤဝဲ, ဒ်သိးဒီး တၢ်ဖူးလဲး ပှၤအဂၤတဂၤအမုၣ်ခွါက့ၢ်ဂီၤလၢ တၢ်သးကတၢအပူၤ, တၢ်မံဃုာ်လိာ်အသးလၢ အကိာ်ပူၤ မ့တမ့ၢ် လၢအခံပူၤလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၆:၉-၁၁) တကးဒံးဘၣ် ပှၤခံဂၤလၢ တဖျီဘၣ်အသးဒံးဘၣ် မ့ၢ်တမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ ဘၣ်ဆၣ်မၤဝဲလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးဘၣ်အၢဘၣ်သီလၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သးကတၢန့ၣ် ကစၢ်ယွၤတဘၣ်အသးဘၣ် ဒီးမ့ၢ်တၢ် “တကဆှီ” ဘၣ်လၢအမဲာ်ညါလီၤ. (ကလၤတံ ၅:၁၉-၂၁, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ဒီးတၢ်တဲသကိး “တၢ်ကတိၤမဲာ်ဆှး” လၢဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါအဂ့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢလံာ်စီဆှံတြီဝဲလီၤ.—ကလီးစဲ ၃:၈.

•   တၢ်လၢသးန့ၣ် လီန့ၢ်တၢ်သ့လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၁၇:၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါ တၢ်လၢအတဂ့ၤ ဘၣ်ဆၣ်ပသးန့ၣ် ကလီန့ၢ်ပှၤလၢ ပကမၤကမၣ်တၢ်လီၤ. ဒ်သိးအသုတမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်တဂ့ၤအဂီၢ် ပှၤလၢအပာ်တၢ်အဲၣ်တီန့ၣ် တကြၢးအိၣ်ထဲခံဂၤလၢ တၢ်အိၣ်အသးလၢ အကကဲထီၣ်တၢ်လ့ပစီ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟးတပူၤလၢ်လၢ်အခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကအဲၣ်ဒိးလဲၤသကိးဒီးအတံၤသကိးဒီဒူၣ် မ့တမ့ၢ် ကိးဃုာ်ဒီး အတံၤသကိးလၢအကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲတဂၤလၢ ကပိာ်အခံန့ၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၂၈:၂၆) ခရံာ်ဖိလၢအအိၣ်သဘျ့တဖၣ် မ့ၢ်ဃုအသးသမူတံၤသကိးလၢ online အပူၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲလီၤ. လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢ online အဖီခိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ရ့လိာ်သးဒီးပှၤလၢ အတသ့ၣ်ညါဝဲဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၆:၄.