Langulukila bidi pa kipwano kibwanya kwikala na bantu​—kimfwa kya bana ba mapasa beifwene potō kadi ba ngitu imo. Bekalanga mu kipwano kya pa bula. Nancy Segal, mwimaniji wa Masomo a Bwifundi bwa Bana ba Mapasa kadi aye mwine nandi wa mapasa unena’mba, Ba mapasa bamo “badi pamo’nka bwa bantu besamba mu lumfwabe, ino beivwana biyampe.” Mwana-mukaji umo ushintulula kipwano kyobapwene na wa dipasa nandi amba: “Twilombolanga’nka ne tufyame.”

Le i bika bibalengejanga bekale mu kino kipwano kya pa bula? Bwifundi bulombola’mba nansha kifuko kobatamīne ne bambutwile byobabwanya kwikala na lupusa pobadi, inoko tuseke twabo twa kibutwila twa muswelo umo ye tudi na lupusa kutabuka.

LANGULUKA’PO BIDI: Mupangi wa bintu byonso byaāpangile tuno tuseke twa kibutwila tutulumukwa, nanshi uyukile ne pa mfulo kipangila kya muntu ne muntu. O mwanda, mulembi wa mitōto wānenene amba: “Wadi unkinga munda mwa mama. Mikupa yami keyakufīlwepo kitatyi kyonalongelwe kufula. . . . Meso obe aumwene enka ne ponadi kabale; bipindi byako byonso byalembelwe mu mukanda obe.” (Ñimbo ya Mitōto 139:13, 15, 16) Leza bunka bwandi ye uyukile kadi ubwanya kwivwanija ne pa mfulo, ke enkapo kipangila kyetu kete, ino i ne myanda yonso itutana mu būmi mine. Leza wituyukile mu muswelo wa pa bula kadi kipangila kyetu kitukulupija’mba wivwanijanga senene kamwanda ne kamwanda ketutala.

Davida wālombēle amba: “A Yehova, ubamandaula, kadi ubandyuka. Uyukile kitatyi kyonshikata ne kitatyi kyoñimana. Ujingulwilanga milangwe yami kulampe. Pa ludimi lwami i patupu kinenwa, ino tala! a Yehova, uyukile’kyo kala biyampe.” (Ñimbo ya Mitōto 139:1, 2, 4) Kadi, Yehova uyukile ne milangwe yetu ya mu mutyima mine ne kadi “ujingululanga kulēmenene milangwe yonso.” (1 Bilongwa 28:9; 1 Samwele 16:6, 7) Le ano mavese alombola bika padi Leza?

Nansha shi ketubwenyepo kulombola milangwe ne mwiivwanino wetu mu binenwa potulombela, inoko Mupangi wetu katalengapo’tu’nka byotulonga, ino wivwanijanga ne kine kyotulongela’byo. Kadi, ujingululanga ne bintu biyampe byotwabila kulonga, nansha mikalo yetu byoitulengejanga tukomenwe kufikila’po. Bine, Leza byatūdile buswe mu mityima yetu pa kifuko kibajinji, usakanga​—kadi udi na kipyupyu​—kya kumona ne kujingulula milangwe yetu ya buswe ne kukanina kwetu kwa mutyima.​—1 Yoano 4:7-10.

 Bisonekwa bitupa kikulupiji

• “Meso a Yehova adi pa boloke, matwi andi nao evwananga kuzenza kwabo.”​—1 PETELO 3:12.

• Leza ulaile amba: “Nkakupanga bujinguludi ne kukufundija dishinda dyofwaninwe kunanga’mo. Nkakupanga madingi ne diso dyami podi.”​—ÑIMBO YA MITŌTO 32:8.

Le kuyuka’mba Leza wivwanije ngikadilo yotudi’mo ne mwiivwanino wetu kubwanya kwitukwasha tūminine makambakano etu? Tala byatene Anna, wa mu Nijeria. Ushintulula’mba, “Nadi neipangula shi būmi budi na mvubu pa mwanda wa makambakano auntene. Nadi wa kishala koku nkwatakanya wami mwana mwana-mukaji mu lupitalo wadi ubela misongo ya kuvula kwa mema mu bongolo, pobaunkwete dyaya ku dibele, kadi byadi binomba kupasulwa, kundapwa na lawa ya mupungilwa ponka (chimiotérapie), ne kupimwa ku radiyo. Byadi bikomo bininge kutwela mu lupitalo koku kadi na wami mwana ubela monka mu lupitalo’mwa.”

Le i bika byakweshe Anna ōminine? Unena’mba, “Nalangulukīle pa bisonekwa, kimfwa Fidipai 4:6, 7, mwine unena’mba ‘ndoe ya Leza itabukile ñeni yonso ikalama mityima yenu ne mifwatakanyo yenu.’ Ponso ponadi mvuluka kino kisonekwa, nadi neivwana bu ngidi pabwipi bininge na Yehova ne kuyuka’mba wivwanije senene ngikadilo yondi’mo kumpita ne ami mwine. Kadi nakankamikilwe bininge na batutu ne bakaka bami baswe ba mu kipwilo kya bwine Kidishitu.

“Nansha byonakikonda na makambakano a bukomo bwa ngitu, ami ne wami mwana twaivwene biyampe. Byotudi na Yehova ku wetu mutamba, twi befunde amba ketufwaninwepo kulēmenenwa na milangwe mibi potulwa na makambakano. Yakoba 5:11 witukulupija’mba: ‘Tumonanga boba bōminina bu ba nsangaji. Mwaivwene kūminina kwa Yoba, mwamona ne kwafudije’byo Yehova, amba Yehova i muyule kisanso kya ku mutyima [nansha’mba, “i wa lusalusa,” kunshi kwa dyani] kadi i wa lusa.’” Yehova byawāivwanije senene ngikadilo yādi’mo Yoba, netu tubwanya kukulupila’mba uyukile makambakano o-onso otwikonda nao.