Ne onyuola e taon mar Tiranë, ma en taon maduong’ e piny Albania, kendo joodwa ne gin joma odhier. Wuonwa ne en jaratiro, kendo notiyoga kuom seche mang’eny mondo opidhwa. Kata kamano, ngima ne ok yot. Ka ne pod atin, nawinjoga malit ahinya ka naneno kaka ne wachandore. Thothne ne aongega wuoche, kendo kinde mang’eny ne waongega chiemo moromo.

 Nachako kwelo ka ne pod atin ahinya. Naparo ni timo kamano ne ok rach nikech gik ma nakwalogo napidhogago joodwa. Kata kamano, polise nomaka. Omiyo, e higa mar 1988, ka ne ajahigni 14 wuonwa notera e skul ma ne irieyoe nyithindo mobalo. Nabedo kuno kuom higni ariyo, kendo napuonjora tij welding. Ka ne awuok e skundno, nagombo ni ati tich maber. Kata kamano, ne ok ayudo tich. Yudo tich e piny Albania ne ok yot nikech tungni mag siasa. Chunya nojok mi achako makora gi osiepena machon, to mano nomiyo adok e kuo. Gikone, an gi osiepena ne omakwa motuewa e jela kuom higni adek.

 Bang’ ka nosegonya mi awuok e jela, nadhi nyime gi timbe mahundu. Ngima ne tek ahinya e piny Albania nikech tungni ne ng’eny. E kinde mag tungnigo, ne aloso pesa mang’eny kuom timbena mag mahundu. Chieng’ moro ka ne wadhi kwelo kamoro ne omak jowetena ariyo. Omiyo, ne adar mi awuok Albania mondo kik tueya e jela kuom higni mang’eny. Gie kindeno, noyudo asekendo Julinda, kendo ne wan gi nyathi ma wuoyi.

 Ne waringo mi wadhi e piny England. Ne agombo ahinya ni wachak ngima manyien, an gi jaoda gi wuodwa. Kata kamano, ne ok yotna weyo timbena machon. Mapiyo nono nadok e timbe mag mibadhi, wang’ni to nachako uso yedhe ma mero ji, kendo nalosoga pesa mang’eny ahinya.

 Julinda to ne neno nade tija mar uso yedhe ma mero ji? We mondo olernu: “Ka ne an Albania, nagombo ahinya wuok e ngima mar dhier. Naikora timo gimoro amora mondo ngimana obed maber. Naparo ni pesa e ma ne nyalo miyo ngimawa obed maber. Omiyo, nariwo Artan lwedo e timbene ma notimo kaka riambo, kwelo, kod uso yedhe mamero ji. Nayie timo gimoro amora mondo wayud pesa.”

 Kae to e higa mar 2002, ngimawa nolokore, kendo chenro ma ne wan-go mar dak e ngima maber nolal nono. Nomaka ka nating’o yedhe mang’eny ma mero ji mochak otueya e jela kendo.

 Muma nochako loko ngimana kata ka pok nafwenyo. E chak higa mar 2000, Julinda noromo gi Joneno mag Jehova mochako puonjore Muma kodgi. Ne ok ahero puonjruok mar Muma nikech ne ok omitna. Julinda to nohero puonjruok ahinya. Owacho kama: “Ne apon e ot ma ji nohero weche din, omiyo, nahero Muma kendo namiyo Muma luor. Bende, nagombo ng’eyo gik ma Muma puonjo, kuom mano, namor ahinya ka ne apuonjora Muma gi Joneno mag Jehova. Thoth weche ma ne gipuonja ne donjona maber. Gik ma napuonjora nokonya timo lokruoge moko e ngimana. Kata kamano, paro ma ne an-go e wi pesa ne ok olokore nyaka ka ne Artan omaki. Wachno nomiyo aloko pacha. Ne afwenyo ni gima Muma wacho e wi pesa en adier. Ne wasetimo duto mwanyalo mondo wabed gi pesa mang’eny, to pod ne ok wamor. Ne afwenyo ni ne dwarore ni aluw chike mag Nyasaye duto.”

 E higa mar 2004, ne ogonya e jela, kendo ne atemo dok e tija mar uso yedhe ma mero ji. Kata kamano, Julinda to noseloko pache, kendo gima nowachona nomiyo aparo matut. Nowacho niya: “Ok adwar pesani kendo. Adwaro jaoda kendo wuon nyithinda mondo obed kodwa kae.” Wechenego nobuoga, to ne en kare. Kuom higni mang’eny ne asebedo mabor ahinya gi jooda, kendo naparo kuom lit ma naseyudo nikech manyo pesa e yor mibadhi. Omiyo, nang’ado ni nadhi loko timbena kendo weyo osiepena machon.

 Ngimana nolokore chuth chieng’ ma nadhi e chokruok moro mar Joneno mag Jehova gi jaoda kod yawuota ariyo. Namor ahinya gi kaka norwaka e yo maber. Nachako puonjora Muma.

 Napuonjora e Muma ni ‘hero pesa en achiel kuom chakruok mar gik moko duto ma kelo hinyruok, kendo kuom bedo gi hera ma kamano, jomoko osechwowore giwegi kuonde duto gi lit mang’eny.’ (1 Timotheo 6:9, 10) Gik ma nosetimore e ngimana nomiyo aneno adiera mar wechego. Awinjoga malit sama aparo ngimana machon, kod lit ma ne akelo kuoma kod ne jooda. (Jo-Galatia 6:7) Ka ne apuonjora e wi hera ma Jehova kod Wuode Yesu Kristo osenyisowa, ne achako loko timbena, ne achako paro kaka anyalo konyo jomamoko. To mano noriwo bedo kanyachiel gi jooda kuom thuolo mang’eny.

 Aseyudo ber kuom luwo puonj ma Muma chiwo niya: “Kik ubed jo mohero pesa, to ubed jo ma gik ma un-go sani romou.” (Jo-Hibrania 13:5) Sani an gi paro mokue kod chuny ma ok ng’adna bura. Mano osekelona mor ma pok nabedogago nyaka nene. Kendna tinde dhi maber, kendo waherore gadier.

 Ne aparoga ni ka wan gi pesa mang’eny to ne wadhi bedo mamor. Sani koro anyalo neno kaka timbe mahundu kod hero pesa nokelona lit mang’eny. Kata obedo ni sani waonge gi pesa mang’eny, waseyudo gimoro maduong’ moloyo e ngimawa, ma en winjruok maber gi Nyasaye. Lamo Nyasaye kaka joot miyowa mor madier.