Achiel kuom buge Injili wacho niya e wi nek mar Yesu kaachiel gi jomahundu ariyo ma ne ogur e yadh sand: “Jo Yahudi nokwayo Pilato mondo otur tiendgi, kendo ogolgi.”—Johana 19:31.

Chik mar Jo-Yahudi ne wacho ni ka oneg jamahundu e yadh sand, “kik we kitundune e yath kanyo otieno duto.” (Rapar mar Chik 21:22, 23) Nenore ni Jo-Yahudi ne tiyo gi chikno bende kuom joma ne iguro gi Jo-Rumi. To kuom Yesu gi jomahundu ariyoka, turo tiendegi ne dhi miyo githo mapiyo kendo omi ji thuolo mar yikogi kapok wang’ chieng’ opodho mi Sabato chakre.

Kinde mang’eny, kane inego ng’ato e yo ma kamano, ne iguro tiendene gi lwetene e yath gi musmal. Kane ichungo yadhno, ng’at ma ne ogurno ne winjo rem maok wachre nikech musmal ne yiecho ringrene. Mondo ng’atno ogam yweyo, ne nyaka oywa dende duto moriwo nyaka tiendene. To mano ne ok nyalre ka otur tiendene. Kendo mano ne miyo othung’ nyaka otho—to ka ok kamano, rem malit ma ne owinjo kituro tiendene ne nege mapiyo piyo.

Daudi ne otiyo gi orujre e nego Goliath ma ne en jal marabet ahinya. Nenore ni Daudi ne opuonjore tiyo gi orujre kinde ma ne okwayo rombe ka en rawera.—1 Samuel 17:40-50.

Nitie ranyisi mag orujre e goro mag Jo-Misri gi Jo-Asuria e kinde ma ne indikoe Muma. Orujre ne en ofuko moro mokunyore matin molos gi pien kata gi law ma bethene nigi tonde ariyo. Ja ba kidi ne keto kidi madit mapoth e ofukono. Kidino ne nyalo bedo kind sentimita 5 nyaka 7.5 kendo pekne ne nyalo bedo gram 250. Ne orundo orujreno matek kae to bang’e ne oweyo tol achiel, to mano ne miyo kidino odhi matek kendo ogo gima ne odwaro goyono.

Joma kunyo gik machon e piny Middle East oseyudo kite mang’eny ma ne ibayo gi orujre e lwenje machon. Jolweny molony ne nyalo bayo kite e ng’wech mar kilomita 160 nyaka 240 e sa achiel. Josomo moko ok oyie ni orujre ne nyalo bayo kidi ma dhi mabor kaka asere, kata kamano, orujre ne nyalo neko mana kaka asere.—Jobura 20:16.