DEBORA ne ng’iyo jolweny ma ne ochokore e got miluongo ni Tabor. Ne omor ahinya neno jolwenygo. Ne en seche mag okinyi ka chieng’ wuok, nonyalo paro kuom chir ma jolwenygo ne nigo, kendo kaka jatendgi ma Barak ne nigi yie motegno. Kata obedo ni ne gin jolweny 10,000 ma roteke, ne idhi tem yie margi kod chir ma ne gin-go e odiechiengno. Ne gidhi kedo gi jowasigu mager ma kwan-gi nohingo margi, kendo ma nomanre maber gi gige lweny. Kata kamano, Debora ne ojiwo jolwenygo, kendo mano nomiyo gichokore e godno.

Tem ane paro ka Debora gi Barak ochung’ kamoro e God Tabor ka yamo kwadho law Debora, sama ging’iyo alworano. Godno ne rabora kendo wiye nopie. Borne ne en mita madirom 400, kendo ng’ato mochung’ e wiye mopieno ne neno maber pap miluongo ni Esdraelon, ma ne ni yor milambo. Aora miluongo ni Kishon ne kalo e pawno kod e tie got miluongo ni Karmel kotero pige e Nam Maduong’. Nyalo bedo ni pige aorano noyudo oduono, kata kamano ne nitie gimoro ma ne nyilni ahinya e pawno. Jolweny mag Sisera ne medo sudo machiegni, kendo nenore ni gige lweny maggi ne nyilni ahinya, to mano ne miyo jolweny mag Israel kirni. Sisera ne oyiero geche faras 900 mabeyo moloyo, ma ne oket pelni mag keyo kuomgi. Notimo kamano nikech nochano mar nego jolweny mag Israel mang’eny kaka nyalore kendo piyo piyo, mana kaka ne gitimoga sama gikayo shayiri!

Debora nong’eyo ni jolweny mag Israel kaachiel gi jatendgi ma Barak ne rito wach moa e dhoge. Be nyalo bedo ni en kende e ma ne en ng’ama dhako ma ne ni kanyo? Iparo ni nowinjo nade kuom ting’ maduong’ ma ne en-go kuom wachni? Dibed ni nowuoro gima notimo kanyo? Ok en kamano kata matin! Jehova Nyasache nosenyise ni otug lwenyno, kendo Nyasaye bende nosefwenyone ni nodhi tiyo gi dhako e tieko lwenyno. (Jobura 4:9) En ang’o ma wanyalo puonjore kuom yie ma Debora kaachiel gi jolwenygo ne nigo?

Muma chako wuoyo kuom Debora ka luonge ni “janabi madhako.” Nyingno nyiso ni Debora ne nigi migawo ma mon matin ahinya ne nigo. * Debora ne nigi migawo machielo. Ne onyiso ji wach moa kuom Jehova e wi chandruok moro amora ma nosieko.—Jobura 4:4, 5.

Debora nodak e alwora mar Efraim ma ne otimo gode, e kind dala mar Bethel kod Rama. Ne ojabedo e tiend yiend othith moro kendo ji ne biro ire mondo onyisgi weche moa kuom Jehova. Migawono ne ok yot, kata kamano Debora ne ok oluor time. Ne dwarore ahinya ni onyis ji wach moa kuom Jehova. Bang’e, en bende ne okonyo e loso wer moro ma bende wuoyo kuom Jo-Israel ma ne ok luw chike Nyasaye. Wendno wacho niya: “Ne giyiero nyiseche manyien; eka ne nitie lweny e dhorangeye.” (Jobura 5:8) Nikech Jo-Israel noweyo tiyo ne Jehova ma gichako lamo nyiseche mamoko, Jehova noketogi e lwet wasikgi. Ruodh Jo-Kanaan ma niluongo ni Jabin nolocho e wigi kotiyo gi jal miluongo ni Sisera, ma ne en jatend jolwenyne.

Winjo awinja nying Sisera kende ne miyo Jo-Israel bedo maluor ahinya. Din mar Jo-Kanaan kod  timbegi nopong’ gi gero, kaka chiwo nyithindgi obed misango kod timbe mag terruok e hekalu maggi. Iparo ni ngima Jo-Israel ne chal nade ka ne Sisera kod jolweny ma Jo-Kanaan locho e wigi? Wer ma Debora ne oloso nyiso kaka wuoth ne tek, kendo ni onge ng’at ma ne odak gweng’. (Jobura 5:6, 7) Tem ane paro kaka ji ne pondo e bunge kod gode, kendo kaka ne giluor pur kata dak e gwengegi ma ne ok ochiel gi ohinga. E wi mano, ne giluor wuotho e nderni nikech ninyalo monjgi ma magi nyithindgi, kendo mondegi bende ninyalo nindgo gi thuon. *

Jo-Israel nodak gi luoro kamano kuom higni 20, nyaka Jehova noneno ni joge ma wigi ne tek koro ne oyie lokore, mana kaka inyiso e wer ma Debora kod Barak nowero ni, “Nyaka an Debora nawuok, nawuok mabedo kaka miyo e Israel.” Muma ok wachnwa kapo ni Debora ma chwore niluongo ni Lappidoth ne nigi nyithindo ma sie, kata kamano, ndikono to ne wuoyo e wiye e yor ranyisi. E yo machielo, en ni Jehova noketo Debora e migawono mondo omi Jo-Israel rit makende kaka miyo ma rito nyathine. Jehova ne ochike oluong Barak, jal ma ne nigi yie motegno, kendo mondo onyise ni ne odhi kedo gi Sisera.—Jobura 4:3, 6, 7; 5:7.

Jehova nochiko Debora mondo onyis Barak niya: “Dhiyo, kendo ichik yor god Tabor.” Ne ochik Barak mondo ochok chwo 10,000 moa e dhoudi ariyo mag Israel. Debora ne onyiso Barak singo ma Nyasaye nosesingore ni ne gidhi loyo Sisera kod joidh farese 900 mag lweny! Nyaka bed ni singono ne omako dho Barak ahinya. Jo-Israel ne onge gi jolweny motieg, kendo ne gitin gi gige lweny. Kata kamano, Barak noyie dhi e lweny, to mana ka Debora bende ne dhi yie dhi kodgi nyaka e got miluongo ni Tabor.—Jobura 4:6-8; 5:6-8.

Jomoko paroga ni Barak ne onge yie nikech ne okwayo mondo Debora otere e lweny, kata kamano ne en gi yie motegno. Ne ok okwayo mondo Nyasaye omiye gige lweny momedore. Kar mano, Barak nokwayo mondo odhi gi ng’at ma ne wuoyo e lo Jehova, nikech ng’at ma kamano ne dhi jiwe kod joge. (Jo-Hibrania 11:32, 33) Jehova noyie gi kwayono. Ne oyie mondo Debora odhi kode. Kata kamano, Jehova bende nokoro kokalo kuom Debora ni dhako e ma ne dhi yudo pak e lwenyno to ok dichwo. (Jobura 4:9) Nyasaye noseng’ado ni dhako e ma ne dhi nego Sisera!

E ndalowagi, dhano ohero timo timbe ma ok kare kaka mag gero ne joma mon. Kinde mang’eny  ok timnegi gik moko e yo ma Nyasaye dwaro. Kata kamano, Nyasaye to ohero chwo gi mon e yo machalre. (Jo-Rumi 2:11; Jo-Galatia 3:28) Ranyisi mar Debora konyowa ng’eyo ni Nyasaye nyalo miyo joma mon migepe, to mano en ranyisi ni ogenogi ahinya. Dwarore ni wakwed paro ma ok owinjore ma pinyni nigo e wi joma mon.

Barak nodhi mochako iko joge. Ne ochoko chwo 10,000 ma jochir, kendo ma ne ok oluor dhi kedo gi jolwenj Sisera. Sama Barak gi joge ne dhi e God Tabor, ne omor ni ne gin gi ng’at machielo ma ne dhi konyogi kedo gi chir. Muma wacho kama: “Debora bende noidho kode.” (Jobura 4:10) Temie paro kaka jolwenygo ne mor ka ne gineno ka dhako ma jachir, kendo ma noyie chiwo ngimane nikech yie mare motegno kuom Jehova dhi kodgi e lweny!

Sisera ne okawo okang’ mapiyo ahinya ka ne ofwenyo ni Jo-Israel nosechokore mondo giked kode. Ruodhi mamoko ma ne locho e pinje mag Kanaan noriwore gi Ruoth Jabin ma nenore ni ema ne nigi teko moloyogi duto. Geche farese mag Sisera ne ng’eny ahinya, kendo ng’ato ne nyalo winjo koko mar gechego sama ne gichanore mar kedo gi Jo-Israel. Jo-Kanaan ne nigi adiera chuth ni ne gidhi loyo Jo-Israel e lwenyno.—Jobura 4:12, 13; 5:19.

Barak gi Debora ne dhi timo ang’o kaka jo wasigu ne medo sudo? Ka ne ginyalo dong’ e wi God Tabor, ne ginyalo kedo maber gi Jo-Kanaan nikech geche faras ma ne Jo-Kanaan kedogo ne nyalo mana kedo maber kama opie. Kata kamano, Barak ne dhi kedo mana kaka Jehova ne dhi chike, kuom mano norito wach moa kuom Debora. Gikone, Jehova nonyisogi gima nonego gitim. Debora nowacho kama: “Wuogi; nikech ma e ndalono ma Jehova ochiwo Sisera e lueti: Jehova ok osetelo nyimi koso?” Kae to “Barak nolor oa e god Tabor, kod ji gana apar bang’e.”—Jobura 4:14. *

Jolweny mag Israel nolor e got ka gichomo jowasikgi ma ne omanore maber. Be Jehova ne otelo e nyimgi kaka Debora ne owacho? Muma miyowa dwoko niya: ‘Piny noyiengni, kendo polo noliero.’ Jehova nochocho jolwenj Sisera ma ne nigi sunga. Kae to koth nochue. Kodhno ne ng’eny ma kuom dakika matin kende, pi nopong’o piny. Mapiyo nono, jolweny ma ne omanore mabergo ne ok nyal kedo. Ne gichako moko e chuodho.—Jobura 4:14, 15; 5:4.

Kodhno ne ok ochando Barak gi joge. Ne ging’eyo ni ng’ano ma ne okelo kodhno. Kuom mano ne giringo ka gichomo jolweny mag Jo-Kanaan. Jo-Israel ne onego jolwenj Sisera duto. Aora Kishon ma koro nopong’ notero ringre jogo duto nyaka e Nam Maduong’.—Jobura 4:16; 5:21.

E kindegi, Jehova ok ti gi jotichne e kedo e lweny ma sie. Kata kamano, onyisogi ni giked matek e wach Nyasaye. (Mathayo 26:52; 2 Jo-Korintho 10:4) Sama waluwo chike Nyasaye e piny marachni, wanyiso ni wakedo e lwenyno. Dwarore ni wabed gi chir nikech joma ochung’ kor Nyasaye nyalo yudo akwede mager. Kata kamano, Jehova pok olokore. Pod okedo ne jogo ma keto yie kuome, mana kaka Debora, Barak, kod jolwenj Jo-Israel notimo.

Achiel kuom jolwenj Jo-Kanaan noringo, to en e ma norachie moloyo! Ne en Sisera, jal ma ne sando jo Nyasaye, kendo nowuok ng’wech. Noringo moweyo kinego joge, mopusore e kind jolweny mag Jo-Israel nyaka ochopo kama ne onge chuodho, modhi nyaka kama noparo ni onyalo yudoe kony. Nomedo ringo kong’ado pap, komanyo kama dopondie ne jolweny mag Jo-Israel. Nochopo e hema mar jal moro ma nyinge Heber. Ne en Ja-Keni ma noseweyo anyuolane ma ne gin jopith, modhi dak kamachielo, kendo noyudo osetimo singruok moro gi Ruoth Jabin.—Jobura 4:11, 17.

Sisera nochopo e hemb Heber kool ahinya. Ne oyudo ka Heber ne onge. To jaode ma Jael e ma ne nitiere. Nyaka bed ni Sisera ne paro ni Jael ne  dhi timone maber nikech singruok ma Heber nosetimo gi Ruoth Jabin. Nyalo bedo ni Sisera ne ok par kata matin ni chi Heber ne nyalo timo gima opogore gi chwore. Nenore maler ni Sisera ne ok ong’eyo Jael maber! Kuom adier, Jael noseneno kaka Jo-Kanaan ne sando Jo-Israel, kendo nyalo bedo ni nong’eyo ni koro to nyaka otim yiero moro. Jael ne nyalo yiero konyo jal marachno, kata nonyalo yiero mar chung’ kor Jehova kuom nego jasik jo Nyasayeno. Ang’o ma ne odhi yiero? Ere kaka ng’at ma dhako ne nyalo kedo ma olo jalweny molonyno?

Ne dwarore ni Jael okaw okang’ mapiyo. Ne omiyo Sisera kar yueyo e hembe. Sisera nochike ni kik onyis ng’ato ang’ata ni en kanyo. Ne oume kama nonindoe, kendo ka ne Sisera okwaye pi modho, nomiye chak mopuo. Mapiyo nono, nindo matut notero Sisera. Kae to Jael nokawo loch kod gi migurego ma gin gik ma mon ma ne dak e hema nolony e tiyogo. Ne ogwom but wi Sisera, kendo Jehova notiyo kode e nego Sisera. Dine odigni kata dakika matin, dine oromo gi mak olwer. Dibed ni noparo kuom jo Nyasaye kod kaka Sisera nosebedo ka sandogi kuom higni mathoth? Koso nyalo bedo ni noparo kuom migawo maduong’ ma ne koro en-go mar chung’ kor Jehova? Muma ok nyiswa gima ne nie pache. Kata kamano, gima wang’eyo en ni notimo gima nonego otim. Nonego Sisera!—Jobura 4:18-21; 5:24-27.

Bang’e, Barak nobiro manyo Sisera. Ka ne Jael osiemone ringre Sisera ma noyudo oseguro wiye e lo gi loch, Barak nong’eyo ni weche ma Debora nokoro nochopo kare. Dhako e ma nonego Sisera ma ne en jatend jolweny! Jo akwede kaachiel gi joma keto kiawa kuom weche Muma, osetiyo gi weche maricho sama giwuoyo kuom Jael, kata kamano, Barak kod Debora to nopako gima Jael notimono. E wer ma ne giloso, roho maler notelonegi e pako Jael ni en dhako ‘moguedh moloyo mon’ duto, nikech chir ma nonyiso. (Jobura 4:22; 5:24) Debora ne en dhako ma chunye ler. Iye ne ok lit kata matin ka ne opako Jael, kar mano, gima ne duong’ne ahinya en ni wach Jehova nochopo kare.

Bang’ ka Sisera nosetho, koro Ruoth Jabin ne onge gi loch e wi Jo-Israel. Gik maricho ma Jo-Kanaan ne timo ne Jo-Israel koro noserumo. Jo-Israel nodak gi kuwe kuom higni 40. (Jobura 4:24; 5:31) To mano kaka Jehova Nyasaye noguedho Debora, Barak, kod Jael nikech ne giketo yie kuome! Ka waluwo yie mar Debora kuom chung’ motegno kor Jehova kendo kuom jiwo jomamoko mondo otim kamano, Jehova biro konyowa kedo maber, kendo obiro miyowa kuwe mosiko.