ENN Dimans gramatin, dan koumansman bann lane 1520, bann abitan Meaux, enn ti lavil pre ar Paris, ti gagn enn bon sirpriz kan zot ti al legliz. Zot ti ekout lektir bann Levanzil dan zot lang maternel, setadir an Franse olie an Latin!

Tradikter Labib ki ti fer sa travay-la se Jacques Lefèvre d’Étaples (an Latin, Jacobus Faber Stapulensis). Plitar li ti ekrir enn so bann bon kamarad pou dir li ki Bondie pe ed boukou dimounn pou konpran So Parol.

Sa lepok-la, Legliz Katolik ek bann ki ti pe etidie larelizion dan Paris, ti interdi bann dimounn servi bann tradiksion Labib ki ti dan lang lepep. Me ki finn pous Lefèvre pou tradir Labib an Franse? Ek ki li’nn fer pou ed bann dimounn konpran Parol Bondie?

Avan ki li vinn enn tradikter Labib, Lefèvre ti pas laplipar so letan travay lor bann liv filozofik ek relizie. Li ti koriz bann erer tradiksion ki ti ena dan sa bann liv-la ek ti retourn zot kouma zot ti ete a-lorizinn. Li ti remarke ki souvan sa bann ansien text-la pa ti exakt parski pandan plizir siek ti mal tradir zot ouswa ti les bann erer ladan. Letan li ti pe rod vre sinifikasion bann ansien text, li’nn koumans etidie an profonder La Vulgate, Labib an Latin ki Legliz Katolik ti pe servi.

Li ti etidie bann Lekritir avek serye ek sa ti fer li tir sa konklizion-la: “Zis etidie bann verite ki sorti kot Bondie, sa fer nou gagn . . . pli gran boner ki ena.” Alor, Lefèvre ti aret etidie bann liv filozofik ek ti depans tou so lenerzi pou tradir Labib.

An 1509, Lefèvre ti pibliye enn letid kot li ti konpar sink diferan tradiksion Psom * an Latin, parmi ti ena enn tradiksion La Vulgate kot li ti fer bann koreksion. Lefèvre pa ti kouma bann spesialis relizie dan so lepok. Li, li ti fer tou pou transmet bann Lekritir dan enn fason sinp ek natirel. Metod ki li ti servi pou interpret bann Lekritir ti ena enn gran linflians lor lezot Biblis ek lor bann ki ti fer reform.​—Get lankadre “ Kouma Lefèvre Inn Inflians Martin Luther?”

Lefèvre, ki ti ne Katolik, ti panse ki ti pou kapav ena enn reform dan legliz akondision ki ansegn lepep bann Lekritir kouma bizin. Me sa lepok-la, bann Lekritir sakre ti sirtou an Latin. Alor, kouma lepep ti pou kapav aprann bann Lekritir?

Lefèvre ti ena enn gran lamour pou Parol Bondie ek li ti anvi ki mazorite dimounn kapav lir sa liv-la. Pou reisi fer sa, an Zin 1523, li ti pibliye de volim bann Levanzil an Franse. Toule-de volim ti an ti forma ek zot ti kout lamwatie pri enn Labib forma standar. Ek li ti pli fasil pou bann dimounn ki ena enn ti mwayin gagn Labib.

 Lepep deswit ti reazir ek zot ti bien kontan. Ki li misie ki li madam, zot tou ti bien anvi lir bann parol Zezi dan zot lang. Ti pibliye 1,200 kopi sa bann Levanzil-la, ek tou ti fini dan zis de-trwa mwa.

Dan lintrodiksion bann Levanzil, Lefèvre explike ki li’nn tradir sa bann Levanzil-la an Franse pou ki “bann sinp manb” dan legliz “kapav ena mem konfians dan bann verite ki ena dan levanzil parey kouma bann ki ena li an latin.” Me kifer Lefèvre ti bien anvi ki lepep re-examinn seki Labib ansegne?

Lefèvre ti konn bien ki bann lansegnman imin ek bann filozofi ti’nn ena enn move linflians lor Legliz Katolik. (Mark 7:7; Kolosien 2:8) Dapre li, ti’nn ariv ler pou proklam bann Levanzil “dan enn fason exakt partou lor later, pou ki bann dimounn pa les zot deroute par bann lansegnman etranz ki bann dimounn ansegne.”

Lefèvre ti osi fer tou pou devwal fos rezonnman bann ki pa ti dakor ki tradir Labib an Franse. Li ti kondann zot pou zot lipokrizi ek ti dir: “Kouma zot pou ansegn [lepep] pou obeir tou bann komannman Zezi Kris, si zotmem zot pa anvi ki bann sinp dimounn trouv ek lir bann Levanzil dan zot prop lang?”​—Romin 10:14.

 Alor sa pa etonn nou ki zis apre sa, bann spesialis relizie dan Sorbonne, enn liniversite dan Paris, ti esey fer Lefèvre res trankil. An Out 1523, zot ti interdi ki tradir Labib dan lang lepep ek ki fer bann komanter lor Labib. Dapre zot, sa ti pou “fer ditor Legliz.” Si lerwa la France, François I^e, pa ti intervenir, zot ti pou kondann Lefèvre kouma enn eretik.

Mem si sertin ti pe fer bann polemik lor so travay, Lefèvre pa’nn les sa anpes li kontign tradir Labib. An 1524, apre ki li ti fini tradir Bann Lekritir Grek (seki boukou dimounn apel Nouvo Testaman), li ti pibliye bann liv Psom an Franse pou ki bann krwayan kapav priye “avek bann santiman pli profon ek enn pli gran devouman.”

Bann spesialis dan Sorbonne pa’nn tarde pou pas travay Lefèvre dan pengn fin. Enn tigit letan apre, zot ti demande ki bril so tradiksion Lekritir Grek an piblik. Zot ti kritik sertin so bann travay ek ti dir ki sa ti pe “favoriz bann lansegnman Luther ki ti enn eretik.” Kan bann spesialis Labib ti apel li pou ki li donn enn lexplikasion, Lefèvre ti prefer “res trankil” ek ti sove ti al Strasbourg. Laba, an sekre li ti kontign tradir Labib. Sertin ti panse ki li ti mank kouraz kan li ti azir koumsa. Me pou Lefèvre, sa ti pli bon fason pou reponn bann ki pena okenn rekonesans pou bann “perl” ki ena dan Labib.​—Matie 7:6.

Anviron enn an apre ki Lefèvre ti al Strasbourg, Lerwa François I^e ti swazir li pou ansegn so ti garson kat-r-an, ki apel Charles. Gras-a sa travay-la, Lefèvre ti gagn plis letan pou fini so tradiksion Labib. An 1530, li ti pibliye enn tradiksion Labib konple an deor la France, dan Antwerp, Belgique. Ek li ti gagn lakor Lanperer Charles V pou fer sa. *

Toutlong so lavi, Lefèvre ti espere ki legliz rezet bann tradision imin ek retourn ver bann verite ki ena dan bann Lekritir. Pou li, “sak Kretien ti ena drwa ek devwar pou lir ek aprann Labib personelman.” Se akoz sa ki li ti fer bann gran zefor pou ki tou dimounn kapav lir Labib. Lefèvre ti anvi ki legliz fer sertin sanzman me sa pa’nn arive. Selman, pena dout ki Lefèvre li, li’nn les enn zoli leritaz. Li’nn ed lepep pou konn Parol Bondie.