Diżastru Jolqot il-Gżejjer Solomon
Diżastru Jolqot il-Gżejjer Solomon
Nhar it-Tnejn, 2 t’April, 2007, terremot taʼ skala 8.1 heżżeż partijiet mill-Gżejjer Solomon, arċipelagu tropikali lejn il-grigal taʼ l-Awstralja. Fi ftit minuti, mewġ enormi taʼ ilma, xi ftit minnu jingħad li kien għoli 10 metri, ħabat mal-gżejjer fil-Provinċja tal-Punent, qatel 52 ruħ, u ħalla 6,000 bla saqaf fuq rashom.
Fost l-iktar li ntlaqtu kienet Gizo, belt mal-kosta, li fiha madwar 7,000 abitant, fuq il-Gżira taʼ Ghizo, xi 45 kilometru ’l bogħod mill-epiċentru tat-terremot. Kongregazzjoni żgħira tax-Xhieda taʼ Ġeħova f’Gizo kienet qed tħares ’il quddiem biex dik il-lejla tosserva t-Tifkira annwali tal-mewt taʼ Ġesù. (1 Korintin 11:23–26) Bħas-soltu, il-jum beda bi tlugħ ix-xemx mill-isbaħ u b’baħar kalm. Imbagħad fis-7:39 a.m. skond il-ħin lokali, seħħ it-terremot.
Terremot!
Ron Parkinson, anzjan tal-kongregazzjoni, u martu, Dorothy, kienu qed iħejju l-kolazzjon meta seħħ it-terremot. “Id-dar antika tagħna bdiet titbandal bħal palma tal-ġewż taʼ l-Indji, imma ma waqgħetx,” jgħid Ron. “Il-ħoss kien tassew qawwi. L-armarji, l-għamara, il-platti u d-dixxijiet, il-pjanu, u oġġetti oħrajn li jiċċaqalqu tfarrku maʼ l-art. Ħriġna ’l barra bi sforz kbir. Dorothy, li kienet ħafja, qatgħet saqajha bil-ħġieġ imkisser.”
Il-missjunarji Tony u Christine Shaw, li jgħixu fil-qrib, ukoll ħarġu jiġru ’l barra. “L-art tant theżżet li waqajt maʼ l-art u ma stajtx inqum,” tgħid Christine. “’Il barra fil-baħar, kien hemm id-djar jifflowtjaw fl-ilma. Mewġa enormi kienet qalgħethom mill-pedamenti tagħhom. In-nies fil-kenuri bdew jaqdfu b’mod iddisprat qalb it-tifrik hekk kif bdew ifittxu lil dawk li kienu għadhom ħajjin. Imbagħad seħħ terremot enormi ieħor—u mbagħad ieħor. It-theżżiż taʼ wara baqaʼ sejjer għal ħamest ijiem. Kien verament tal-biżaʼ!”
Imbagħad Ġie t-Tsunami
Patson Baea kien fuq il-gżira Sepo Hite fejn kien joqgħod, xi sitt kilometri ’l bogħod minn Gizo, meta seħħ it-terremot. Patson u l-familja tiegħu xi ġralhom matul dan id-diżastru?
Patson jiftakar fl-esperjenza kerha: “Jien ġrejt tul ix-xatt lejn marti, Naomi, u l-erbat itfal tagħna. It-terremot kien tefagħhom maʼ l-art imma ma ġralhom xejn. It-tfal bdew jirtogħdu, u xi wħud minnhom bdew jibku. Jien u Naomi serraħnielhom rashom malajr.
“Innotajt li l-baħar ma bediex jiċċaqlaq bħas-soltu. Kien jidher ċar li ġej tsunami. X’aktarx li l-gżira ċkejkna tagħna kienet se tiġi mgħarrqa. Ommi, Evalyn, li kienet tgħix fuq gżira żgħira fil-qrib, kienet fil-periklu wkoll. Mill-ewwel ordnajt lill-familja biex titlaʼ fil-kenura tagħna li taħdem b’mutur u tlaqna biex insalvawha.
“Wara li vvjaġġajna distanza qasira, mewġa enormi għaddiet minn taħt il-kenura tagħna. Il-baħar beda jogħla u jitbaxxa. Meta wasalna ħdejn ommi, hi kienet mifxula u mħawda u mwerwra wisq biex tidħol fl-ilma. Naomi u Jeremy, it-tifel tagħna taʼ 15-il sena, qabżu fil-kurrent qawwi u għenuha tgħum sal-kenura. Imbagħad, bil-veloċità kollha tal-magna, irħejnielha ’l barra lejn il-baħar.
“S’issa l-baħar kien ħareġ ’il barra iktar minn qatt qabel u nkixfu sikek tal-qroll madwar il-gżejjer. F’daqqa waħda daħlet mewġa enormi u għarrqet iż-żewġ gżejjer. Id-dar li kellna maʼ xatt il-baħar għall-viżitaturi nqalgħet mill-pedament u tfarrket biċċiet. L-ilma għarraq id-dar tal-familja tagħna u rrovina ħafna minn dak li kellna. Meta l-livell tal-baħar ġie għan-normal, aħna salvajna Bibbji u kotba taʼ l-għanjiet mid-dar rovinata tagħna u tlaqna lejn Gizo.”
Tul il-kosta kien hemm qerda sħiħa u kienu mietu ħafna nies. In-naħa tal-punent tal-Gżira taʼ Ghizo ġarrbet l-iktar ħsara. Mewġa enormi li jingħad li kienet għolja 5 metri kinset għalkollox mill-inqas 13-il raħal!
Dik il-lejla nġabru 22 ruħ fis-Sala tas-Saltna tax-Xhieda taʼ Ġeħova f’Gizo biex josservaw it-Tifkira tal-mewt taʼ Ġesù. B’ferħ, ħadd minnhom ma weġġaʼ serjament fid-diżastru. “Ma kellniex dawl, u l-lampi tal-pitrolju tagħna kienu nkisru,” jgħid Ron, li ġie kwotat qabel. “Għalhekk, Ħuna Shaw uża d-dawl tat-torċ biex jagħti t-taħdita. Fid-dlam, kantajna għanjiet taʼ radd il-ħajr lil Ġeħova b’vuċijiet qawwijin u tonalitajiet differenti.”
Għajnuna
Meta l-aħbar tad-diżastru waslet Honiara, il-belt kapitali nazzjonali, l-uffiċċju tal-fergħa lokali tax-Xhieda taʼ Ġeħova aġixxa bil-ħeffa biex jipprovdi l-għajnuna għall-emerġenza. Malajr ġie konfermat permezz tat-telefon li l-biċċa l-kbira mix-Xhieda fl-inħawi effettwati kienu fis-sigurtà. Individwi taʼ min jafdahom intbagħtu biex isibu Xhud li kienet tgħix fl-imwarrab ħafna fuq il-Gżira taʼ Choiseul. Eventwalment sabuha qawwija u sħiħa. Intbagħtu wkoll xi fondi lejn Gizo biex jinxtraw provvisti għall-emerġenza.
Ir-rappreżentanti tal-fergħa waslu Gizo nhar il-Ħamis fuq l-ewwel titjira disponibbli. “Ġarrejna magħna diversi kaxxi taʼ provvisti għall-għajnuna,” jgħid Craig Tucker, membru tal-Kumitat tal-Fergħa. “Passiġġieri oħrajn kellhom iħallu xi affarijiet warajhom minħabba restrizzjonijiet fil-piż tal-bagalji, imma konna grati li l-kaxxi kollha tagħna waslu qawwijin u sħaħ. Dawn kienu fost l-ewwel provvisti għall-għajnuna li waslu fl-inħawi tad-diżastru. Tagħmir ieħor wasal jumejn wara bid-dgħajsa.”
Sadanittant, Tony Shaw u Patson Baea, flimkien maʼ Xhieda oħrajn minn Gizo, ivvjaġġaw sagħtejn bil-kenura biex jgħinu lil Xhieda li jgħixu fl-imwarrab fuq il-gżira taʼ Ranongga. Il-qawwa tat-terremot kienet għolliet lil din il-gżira, li hi twila 32 kilometru u wiesgħa 8 kilometri, iktar minn 2 metri ’l fuq mill-baħar! B’mod evidenti, iċ-ċaqliqa f’daqqa waħda taʼ l-ilma madwar il-gżira pproduċiet it-tsunami li laqat il-gżejjer taʼ madwarha.
Tony jgħid: “Il-membri tal-kongregazzjoni tgħidx kemm ferħu meta rawna! Huma kienu qawwijin u sħaħ u kienu qed jgħixu barra minħabba l-biżaʼ mit-theżżiż taʼ wara. Id-dgħajsa tagħna kienet l-ewwel waħda li ġabet il-provvisti għall-għajnuna. Qabel tlaqna, ngħaqadna flimkien biex ngħidu talba mill-qalb taʼ radd il-ħajr lil Ġeħova.”
Patson jgħid: “Diversi ġranet wara morna lura Ranongga biex nieħdu iktar provvisti u nfittxu familja taʼ Xhieda li kienu jgħixu f’parti mbiegħda tal-gżira. Fl-aħħar irnexxielna nsibu lil Matthew Itu u l-familja tiegħu kkampjati ’l ġewwa fil-ġungla. Bdew jibku bil-ferħ meta indunaw li ma konniex insejniehom! It-terremot kien qered id-dar tagħhom flimkien mal-biċċa l-kbira mill-bini fir-raħal tagħhom. Madankollu, l-iktar li kien jinteressahom kien li jiksbu Bibbji ġodda għal kull membru tal-familja tagħhom minħabba li fid-diżastru kienu tilfuhom.”
Tifħir mill-Osservaturi
Din l-imħabba Kristjana ġiet notata mill-oħrajn. “Ġurnalist li kkritika l-għajnuna ġenerali li ngħatat baqaʼ sorpriż u impressjonat meta sar jaf li x-Xhieda taʼ Ġeħova kienu fornew lill-membri tagħhom b’ikel, inċirati, u affarijiet essenzjali oħrajn fi ftit jiem wara li seħħ it-terremot,” jgħid Craig Tucker. “In-nies taʼ Ranongga tkellmu favur l-għajnuna tagħna li ngħatat bil-ħeffa u lmentaw dwar in-nuqqas t’appoġġ minn dawk tar-reliġjon tagħhom stess,” iżid Patson. Waħda mara esklamat, “L-organizzazzjoni tagħkom aġixxiet tassew malajr!”
Ix-Xhieda għenu wkoll lill-ġirien tagħhom. “Waqt li żorna l-isptar temporanju f’Gizo, rajna koppja miżżewġa li konna ltqajna magħhom dan l-aħħar,” tirrakkonta Christine Shaw. “It-tnejn li huma kienu feruti u tassew trawmatizzati. It-tsunami kien ħataf minn idejn il-mara lin-neputi tagħha, u dan għereq. Aħna morna lura d-dar malajr biex niħdulhom l-ikel u l-ħwejjeġ li kellhom bżonn. Tgħidx kemm kienu grati!”
Tabilħaqq, il-vittmi taʼ diżastri naturali għandhom bżonn iktar minn sempliċi għajnuna materjali. B’mod speċjali għandhom bżonn il-faraġ li l-Kelma t’Alla, il-Bibbja, biss tistaʼ tipprovdi. “Xi ministri reliġjużi kienu qed jgħidu li Alla kien qed jikkastiga lin-nies għal dnubiethom,” jgħid Ron. “Imma aħna wrejniehom mill-Bibbja li Alla qatt ma jkun is-sors tal-ħażen. Ħafna rringrazzjawna talli qsamna magħhom dan il-faraġ spiritwali.”—2 Korintin 1:3, 4; Ġakbu 1:13. *
[Nota taʼ taħt]
^ par. 24 Ara l-artiklu “‘Why?’—Answering the Hardest of Questions” (“Għala?”—Inwieġbu l-Iktar Mistoqsija Diffiċli) fil-ħarġa taʼ l-Awake! taʼ Novembru 2006, paġni 3-9. Mijiet taʼ kopji taʼ din il-ħarġa tqassmu f’Gizo wara d-diżastru.
[Dijagramma/Mapep f’paġna 13]
(Għall-formazzjoni sħiħa tat-test, ara l-pubblikazzjoni)
Choiseul
Ghizo
Gizo
Ranongga
HONIARA
AWSTRALJA
[Stampa f’paġna 15]
Il-familja Baea fil-kenura tagħhom li għandha mutur
[Stampa f’paġna 15]
Ħsara li saret mit-tsunami f’Gizo
[Stampa f’paġna 15]
Din is-Sala tas-Saltna kienet l-uniku bini li ma waqax f’Lale fuq il-Gżira taʼ Ranongga