Xuiya kampa tlen onka ijtik

Xuiya kampa tlen kipiya

ITECH TLEN TLAJTOUA IXPAN | BIBLIA XKEMAN POPOLIUI

Biblia xopoliuj maski kinekiyaj mapopoliui

Biblia xopoliuj maski kinekiyaj mapopoliui

TLEN OKIYEJYEKO MAPOPOLIUI BIBLIA: Miyekej tlayekankej ipan tlaneltokiltin niman tekiuajkej kinekiyaj mapopoliui tlen kijtoua Biblia. Miyekpa yejuamej kuikuiyaj tlanauatijkayotl ika kichiuayaj ika tlaltikpakchanejkej maka makipiyakan Biblia, maka makinxelokan noso makitlajtolkuepakan. Matikitakan ome neskayotl tlen opanok.

  • Kanaj itech xiuitl 167 ijkuak xpeuaya xiuitl 1. Tekiuaj Antíoco Epífanes, akin okinchiualti judíos makiselikan intlaneltokil griegos, otlanauati makinpopolokan nochi amatlajkuiloltin tlen onoixkopinkej itech Tlajkuiloltin ika hebreo. Itlapaleuijkauan “okinxoxotonijkej niman okintlatijkej yejon tlajkuiloltin itech Tlanauatijli nochiuiyan kampa kinnextiayaj”, kijtoua Heinrich Graetz. Niman noijki “akin kipoujtoyaj pampa kinekiyaj yolchikauiskej niman yolseuiskej okinmiktijkej”.

  • Kanaj ikipiya 800 xiuitl. Sekimej tlayekankej itech tlaneltokiltin xkuelitayaj akin xkipiayaj se tlaneltokijli matemachtikan tlen kijtoua Biblia niman xtemachtiskej tlen temachtiaj católicos. Noijki kimitayaj ika kimapeuayaj tlen yejuamej temachtiayaj tla kinpiayaj tlajkuiloltin itech Biblia, niman san kinkauiliayaj makipiyakan tlajkuiloltin itech Salmos ika latín. Ijkuak onosentlalijkej akin kipiyaj se tlaneltokijli, otlanauatijkej ika nochimej tlakamej akin nemiyaj ipan se teopan “kuajli makintejtemokan niman miyekpa, niman yemelak makichiuakan ken okinnauatijkej, akin xkiseliayaj tlen temachtiaj católicos [...] ipan nochi kaltin niman ijtik tlajli kampa kejyeuayaj itlaj [...]. Ipan se kajli kampa kinextiayaj se akin xkiseliaj intlamachtil manopopolo”.

Tla akin kitlauelitayaj Biblia kichiuaskiaj mapopoliui, tlen ompa uajnestiuj popoliuiskia.

Biblia tlen okitlajtolkuep William Tyndale ika inglés xopopoliuj maski xkinekiyaj mamakisa, okintlatijkej Biblias niman okimiktijkej akin okitlajtolkuep ipan xiuitl 1536.

KENON XOPOPOLIUJ BIBLIA: Tekiuaj Antíoco Epífanes kachtopa kinekiya mapopoliui Biblia ipan Israel. San ika, miyekej judíos oyajkej onochantitoj ipan okseki países. Ixtlamatkej kinemiliaj ika ipan kachtopa siglo kanaj itech 100 israelitas 60 chantiyaj oksekan. Ipan sinagogas kinpiayaj tlajkuiloltin itech Biblia. Niman yejon tlajkuiloltin okintekitiltijkej ika tlayekapan, noijki akin opeujkej kichiuaj ken Cristo (Hechos 15:21).

Kanaj 800 xiuitl ika tlakuitlapan, akin kitlasojtlayaj Biblia xonoteltijkej kitlajtolkuepaskej niman kixeloskej maski nemiyaj akin kualaniyaj. Ipan xiuitl 1450 ijkuak xkichijchiuyaj tlen ika kinchijchiuaskej amatlajkuiloltin, yopeuj onkatka seki itech Biblia kanaj ipan 33 tlajtoltin. Ipan yejon tonaltin ika tlayekapan, Biblia onotlajtolkuep niman nimantsin opeuj noxeloua.

KEN OKISATO SATEPAN BIBLIA: Maski tekiuajkej akin kipiyaj kojtilistli niman teopixkej akin xkuajli temachtiaj okiyejyekojkej kipopoloskej Biblia, aman nochiuiyan yonoxelo niman yonotlajtolkuep ika miyek tlajtoltin. Itech Biblia yokikixtijkej tlanauatiltin, nasikamati ika miyek tlajtoltin niman yokinpaleui melak miyekej tlaltikpakchanejkej.