1-3. Ke dipotšišo dife tšeo batho ba di botšišago mabapi le lehu, gomme ke dikarabo dife tšeo madumedi a sa swanego a di neago?

TŠE ke dipotšišo tšeo batho ba ilego ba nagana ka tšona ka nywaga e dikete. Ke dipotšišo tše bohlokwa. Go sa šetšwe gore re bomang goba re dula kae, dikarabo tša tšona di kgoma yo mongwe le yo mongwe wa rena.

² Kgaolong e fetilego, re ahla-ahlile kamoo sehlabelo sa topollo sa Jesu Kriste se butšego tsela e išago bophelong bjo bo sa felego. E bile re ithutile gore Beibele e bolela e sa le pele ka nako yeo “lehu le ka se [hlwego] le sa ba gona.” (Kutollo 21:4) Ge re sa letile seo, ka moka ga rena re a hwa. Kgoši Salomo yo bohlale o itše: “Ba ba phelaxo ba tseba xore ba tlo hwa.” (Mmoledi 9:5) Re leka go phela nako e telele kamoo go ka kgonegago. Lega go le bjalo, re ipotšiša gore go tla direga eng go rena ge re e-hwa.

³ Re a lla ge bao re ba ratago ba e-hwa. Le gona re ka botšiša gore: ‘Go diregile’ng ka bona? Na ba a tlaišega? Na ba re hlokometše? Na re ka ba thuša? Na re tla ka ra ba bona gape?’ Madumedi a lefase a nea dikarabo tše di sa swanego tša dipotšišo tše. A mangwe a ruta gore ge e ba o phela bophelo bjo bo lokilego, o tlo ya legodimong, eupša ge e ba o phela bophelo bjo bo sa lokago o tlo fsela lefelong la tlhokofatšo. Madumedi a mangwe a ruta gore lehung batho ba fetela lefelong la moya e le gore ba be le bagologolo ba bona. Madumedi a mangwe  a ruta gore bahu ba ya lefaseng la ka tlase gore ba yo ahlolwa gomme ba tswalwe lefsa goba ba tswalwe gape ka mmele o mongwe.

4. Ke kgopolo efe ya motheo yeo madumedi a mantši a nago le yona mabapi le lehu?

⁴ Dithuto tše bjalo tša bodumedi ka moka di na le kgopolo e tee ya motheo—gore karolo e nngwe ya rena e phologa lehu la mmele wa nama. Go ya ka mo e ka bago bodumedi bjo bongwe le bjo bongwe bja nakong e fetilego le bja gona bjale, re phela ka mo go sa felego ka tsela e itšego re e-na le bokgoni bja go bona, go kwa le go nagana. Lega go le bjalo, seo se ka kgonega bjang? Dikwi tša rena gaešita le dikgopolo tša rena, ka moka di kgokagantšwe le go šoma ga bjoko bja rena. Ge motho a e-hwa, bjoko bo kgaotša go šoma. Menagano ya rena, maikwelo le dikwi ga di tšwele pele di šoma di le noši ka tsela e nngwe e sa kwešišegego. Ga di sa phela ge bjoko bja rena bo se sa šoma.

5, 6. Ke’ng seo Beibele e se rutago ka boemo bja bahu?

⁵ Seo se diregago lehung ga se selo seo Jehofa yo e lego Mmopi wa bjoko a sa se tsebego. O tseba therešo, e bile ka Lentšung la gagwe e lego Beibele o hlalosa boemo bja bahu. Thuto ya yona ye e lego molaleng ke ya gore: Ge motho a e-hwa, o kgaotša go ba gona. Lehu ke selo se se fapanego le bophelo. Bahu ga ba bone goba go kwa goba go nagana. Ga go na karolo le e tee ya rena yeo e phologago lehu la mmele. Ga re na moya (soul) goba moya (spirit) o sa hwego. *

⁶ Ka morago ga gore Salomo a lemoge gore ba ba phelago ba a tseba gore ba tlo hwa, o ile a ngwala gore: “Xo bahu xa xo se se tsebyaxo.” (Mongwalo o sekamego ke wa rena.) Ke moka o ile a oketša therešong yeo ya motheo ka go bolela gore bahu  ba ka se bontšhe lerato goba lehloyo le gore “xa xo na modirô, xa xo na kxopolô, xa xo tsebô le bohlale [kua lebitleng].” (Mmoledi 9:5, 6, 10) Ka mo go swanago, Psalme 146:4 e bolela gore ge motho a e-hwa, “ké mo xo fêlaxo maanô a [gagwe].” Re batho ba hwago e bile ga re phologe lehu la mmele wa rena. Bophelo bjo re bo thabelago bo swana le kgabonyana ya kerese. Ge kgabonyana e tima, ga go na mo e yago. Ga e sa le gona.

7. Jesu o ile a hlalosa bjang gore lehu le swana le eng?

⁷ Jesu Kriste o boletše ka boemo bja bahu. O dirile bjalo mabapi le Latsaro monna yo a bego a mo tseba gabotse le yo a bego a hwile. Jesu o ile a botša barutiwa ba gagwe gore: “Latsaro mogwera wa rena o ile go khutša.” Barutiwa ba ile ba nagana gore Jesu o ra gore Latsaro o khuditše ka go robala, e le gore a fole bolwetšing. Ba be ba fošitše. Jesu o ile a hlalosa a re: “Latsaro o hwile.” (Johane 11:11-14) Ela hloko gore Jesu o ile a swantšha lehu le go khutša gotee le go robala. Latsaro o be a se legodimong goba heleng e tukago. O be a sa kopane le barongwa goba bagologolo. Latsaro o be a sa tswalwe gape e le motho yo mongwe. O be a robetše lehung, bjalo ka ge eka o borokong bjo bogolo bjo bo se nago ditoro. Mangwalo a mangwe gape a swantšha lehu le boroko. Ka mohlala, ge morutiwa Stefano a be a thungwa ka mafsika go fihlela a e-hwa, Beibele e bolela gore o ile “a robala.” (Ditiro 7:60) Ka mo go swanago, moapostola Paulo o ile a ngwala ka ba bangwe bao nakong ya gagwe ba bego “ba robetše” lehung.—1 Ba-Korinthe 15:6.

8. Re tseba bjang gore e be e se morero wa Modimo gore batho ba hwe?

⁸ Na e be e le morero wa Modimo wa mathomong gore batho ba hwe? Le gatee! Jehofa o bopile motho gore a phele ka  mo go sa felego lefaseng. Ka ge re ithutile pejana pukung ye, Modimo o ile a bea batho ba babedi ba pele paradeiseng e botse. O ile a ba šegofatša ka bophelo bjo bo phethagetšego bja mmele. Jehofa o be a nyaka gore ba hwetše dilo tše botse feela. Na go na le motswadi le ge e le ofe yo lerato yo a nyakago gore bana ba gagwe ba tlaišwe ke bohloko bja go tšofala le go hwa? Ga go bjalo le gatee! Jehofa o be a rata bana ba gagwe gomme a nyaka gore ba ipshine ka lethabo le le sa felego mo lefaseng. Ge e bolela ka batho, Beibele e re: “Bosafelego [Jehofa] o bo  beile dipelong tša bona.” (Mmoledi 3:11, PK) Modimo o re bopile re e-na le kganyogo ya go phela ka mo go sa felego. Le gona o butše tsela ya gore kganyogo yeo e kgotsofatšwe.

9. Ke thibelo efe yeo Jehofa a ilego a e bea go Adama, gomme ke ka baka la’ng go be go se thata go kwa taelo ye?

⁹ Ka gona, ke ka baka la’ng batho ba e-hwa? Gore re hwetše karabo, re swanetše go ela hloko seo se ilego sa direga nakong ya ge go be go e-na le monna o tee le mosadi o tee feela lefaseng. Beibele e hlalosa gore: “Morêna Modimo a mediša dihlare tšohle tše di kxahlišaxo xe di bônwa, tše bose xe di lewa.” (Genesi 2:9) Lega go le bjalo, go be go e-na le thibelo e tee. Jehofa o boditše Adama gore: “Dihlare ka moka tša thšemo yé O ka di ja. Fêla, sehlare sa xo tseba botse le bobe sôna O se kê wa se ja; ka xobane mohla ò tl’o xo se ja O tlo hwa lehu.” (Genesi 2:16, 17) Go be go se thata go kwa taelo ye. Go be go e-na le dihlare tše dingwe tše dintši tšeo Adama le Efa ba bego ba ka di ja. Eupša ga bjale ba be ba hweditše sebaka se se kgethegilego sa go bontšha tebogo ya bona go Yo a ba filego dilo ka moka go akaretša le bophelo bjo bo phethagetšego. Go kwa ga bona go be go tla bontšha gape gore ba be ba hlompha bolaodi bja Tatago bona wa legodimong le gore ba be ba nyaka tlhahlo ya gagwe e lerato.

10, 11. (a) Batho ba babedi ba pele ba ile ba se kwe Modimo bjang? (b) Ke ka baka la’ng go se kwe ga Adama le Efa e be e le taba e kgolo kudu?

¹⁰ Ka manyami, batho ba babedi ba pele ba ile ba kgetha go se kwe Jehofa. A bolela ka go diriša noga, Sathane o ile a botšiša Efa gore: “Afá Modimo ó boletše a re: Dihlare tšohle tša thšemo yé Le se kê la di ja?” Efa a fetola ka gore: “Dihlare tša thšemo yé dienywa tša tšôna re a di ja. Fêla, dienywa tša sehlare séla sa mo xare xa thšemo, tšôna Modimo ó itše: Le se kê la di ja, ’me Le se kê la di swara, xore Le se hwê.”—Genesi 3:1-3.

¹¹ Sathane o ile a re: “Le ka se kê la hwa lehu. Xe e le Modimo, yêna ó tseba xore mohla Lè se jaxo mahlô a lena a tlo buduloxa la ba byalo ka Modimo, la tseba botse le bobe.”  (Genesi 3:4, 5) Sathane o be a nyaka gore Efa a dumele gore o tla holega ge a ka ja seenywa se se ileditšwego. Go ya ka yena, Efa o be a ka itirela phetho mabapi le seo se lokilego le seo se fošagetšego; o be a ka dira seo a bego a se nyaka. Sathane gape o ile a latofatša Jehofa ka gore o be a boletše maaka mabapi le ditla-morago tša go ja seenywa. Efa o ile a dumela Sathane. Ka gona o ile a kga se sengwe sa dienywa gomme a ja. Ke moka a nea monna wa gagwe le yena a se ja. Ga se ba dira se ka baka la go se tsebe. Ba be ba tseba gore ba be ba dira sona seo Modimo a ba boditšego gore ba se ke ba se dira. Ka go ja seenywa, ba ile ba se kwe ka boomo taelo e bonolo le e leka-lekanego. Ba bontšhitše go nyatša Tatago bona wa legodimong le bolaodi bja gagwe. Go se hlomphe Mmopi wa bona yo lerato ka tsela ye go be go ka se lokafatšwe!

12. Ke’ng seo se tlago go re thuša go kwešiša kamoo Jehofa a ilego a ikwa ka gona ge Adama le Efa ba be ba kgetha tsela ya go mo ganetša?

 ¹² Ka mohlala: O be o tla ikwa bjang ge e ba o godišitše le go hlokomela morwa goba morwedi yoo ka morago a se sa go kwago ka tsela yeo e bontšhago gore ga a go hlomphe goba gona go go rata? Seo se be se tla go bakela manyami a magolo. Ka gona nagana gore Jehofa o swanetše go ba a ile a kwa bohloko gakaakang ge Adama le Efa ba be ba kgetha tsela ya go mo ganetša.

13. Ke’ng seo Jehofa a boletšego gore se be se tla diragalela Adama lehung, gomme seo se bolela’ng?

¹³ Jehofa o be a se na lebaka la gore a ka tlogela Adama le Efa bao ba sa kwego gore ba phele ka mo go sa felego. Ba ile ba hwa, go etša ge a ile a bolela gore ba tla hwa. Adama le Efa ba ile ba kgaotša go ba gona. Ga se ba fetela lefelong la moya. Re tseba se ka baka la seo Jehofa a ilego a se botša Adama ka morago ga go mo sekišetša go se kwe ga gagwe. Modimo o ile a re: “[O tlo] boêla mmung; ka xobane O nthšitšwe mmung; O lerole; ’me sa xaxo ké xo boêla leroleng.” (Genesi 3:19) Modimo o be a bopile Adama ka lerole la mmu. (Genesi 2:7) Pele ga moo, Adama o be a se gona. Ka gona, ge Jehofa a bolela gore Adama o tla boela leroleng, O be a bolela gore Adama o be a tla boela boemong bja go se be gona. Adama o be a ka se phele go swana le lerole leo a bopilwego ka lona.

14. Ke ka baka la’ng re e-hwa?

¹⁴ Adama le Efa nkabe ba sa phela le lehono, eupša ba ile ba hwa ka baka la ge ba kgethile go se kwe Modimo gomme ka baka leo ba dira sebe. Lebaka leo ka lona re hwago ke gore boemo bja Adama bja sebe gotee le lehu di ile tša fetela go ditlogolo tša gagwe ka moka. (Ba-Roma 5:12) Sebe seo se swana le bolwetši bjo šoro bjo bo abetšwego bjoo go se nago motho yo a ka bo tšhabelago. Mafelelo a sebe e lego lehu, ke thogako. Lehu ke lenaba, e sego mogwera. (1 Ba-Korinthe 15:26) Re ka leboga gakaakang gore Jehofa o neile topollo e le go re hlakodiša lenabeng le leo le boifišago!

15. Ke ka baka la’ng e le mo go homotšago go tseba therešo mabapi le lehu?

¹⁵ Seo Beibele e se rutago ka boemo bja bahu se a homotša. Ka ge re bone, bahu ga ba tlaišwe ke bohloko goba manyami. Ga go na lebaka la gore re ba tšhabe ka gobane ba ka se re gobatše. Ga ba nyake thušo ya rena e bile le bona ba ka se re thuše. Re ka se bolele le bona e bile ba ka se bolele le rena. Baetapele ba bantši ba bodumedi ba bolela maaka ka gore ba ka thuša bao ba hwilego, gomme batho bao ba dumelago baetapele ba bjalo ba ba nea tšhelete. Eupša go tseba therešo go re šireletša gore re se ke ra forwa ke bao ba rutago maaka a bjalo.

16. Ke mang yo a tutueditšego dithuto tša madumedi a mantši, gomme o dirile seo bjang?

¹⁶ Na bodumedi bja gago bo dumelelana le seo Beibele e se rutago ka bahu? Madumedi a mantši ga a dumelelane le seo. Ka baka la’ng? Ka gobane dithuto tša ona di be di dutše di tutuetšwa ke Sathane. O diriša bodumedi bja maaka go dira gore batho ba dumele gore ka morago ga gore mebele ya bona e hwe, ba tla tšwela pele ba phela lefelong la moya. Se ke maaka ao Sathane a a kopanyago le maaka a mangwe go dira batho gore ba furalele Jehofa Modimo. O dira seo bjang?

17. Ke ka baka la’ng thuto ya go hlokofatšwa ka mo go sa felego e hlompholla Jehofa?

¹⁷ Ka ge re bone pejana, madumedi a mangwe a ruta gore ge e ba motho a phela bophelo bjo bobe, ka morago ga lehu o tlo ya lefelong la mollo o hlokofatšago e le gore a tlaišege ka mo go sa felego. Thuto ye e hlompholla Modimo. Jehofa ke Modimo yo lerato gomme le ka mohla a ka se dire gore batho ba tlaišege ka tsela ye. (1 Johane 4:8) Na o be o tla ikwa bjang ka monna yo a otlago ngwana yo a sa kwego ka go beša diatla tša gagwe mollong? Na o be o tla hlompha monna yo bjalo? Ge e le gabotse, na o be o tla nyaka le go mo tseba? Ga go bjalo le gatee! Mohlomongwe o be o tla nagana gore ke yo sehlogo kudu. Lega go le bjalo, Sathane o nyaka gore re dumele gore Jehofa o hlokofatša batho mollong ka mo go sa felego!

18. Go rapela bahu go theilwe maakeng afe a bodumedi?

 ¹⁸ Sathane gape o diriša madumedi a mangwe go ruta gore ka morago ga lehu batho e ba meoya yeo e swanetšego go hlompšha le go godišwa ke ba ba phelago. Go ya ka thuto ye, meoya ya bahu e ka ba bagwera ba matla goba manaba a boifišago. Batho ba bantši ba dumela maaka a. Ba boifa bahu e bile ba a ba godiša le go ba rapela. Go fapana le se, Beibele e ruta gore bahu ba robetše le gore re swanetše go rapela Modimo a nnoši wa therešo, Jehofa, Mmopi le Mohlokomedi wa rena.—Kutollo 4:11.

19. Go tseba therešo mabapi le bahu go re thuša go kwešiša dithuto dife tše dingwe tša Beibele?

¹⁹ Go tseba therešo mabapi le bahu go go šireletša tabeng ya go forwa ke maaka a bodumedi. E bile go go thuša gore o kwešiše dithuto tše dingwe tša Beibele. Ka mohlala, ge o lemoga gore batho ge ba e-hwa ga ba fetele lefelong la moya, kholofetšo ya bophelo bjo bo sa felego lefaseng la paradeise e ba le seo e se bolelago kudu go wena.

20. Ke potšišo efe yeo re tlago go e ahla-ahla kgaolong e latelago?

²⁰ Nakong e fetilego, monna wa go loka Jobo o ile a botšiša potšišo ye: “A fa motho a ka re go hwa, a buša a phela?” (Jobo 14:14, PK) Na motho yo a sa phelego yo a robetšego lehung a ka bušetšwa bophelong? Seo Beibele e se rutago mabapi le se ke se se homotšago e le ruri, bjalo ka ge kgaolo e latelago e tla bontšha.