Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Boni A Baebolo Ne Ka Ye Wɔ Bolonyia Nwo A?

Boni A Baebolo Ne Ka Ye Wɔ Bolonyia Nwo A?

Baebolo ne bua kɛ

 Baebolo ne ɛnga mekɛ mɔɔ bɛwole Gyisɛse la yɛɛ ɔnga kɛ yɛli ye awolɛ kenle. McClintock and Strong Cyclopedia ka kɛ: “Bolonyia ɛnle debie mɔɔ vi Nyamenle ɛkɛ a yɛɛ ɔnle Ngyekyeleɛ Fofolɛ ne anu.”

 Emomu, yɛneɛnlea Bolonyia tetedwɛkɛ nu a yɛbanwu ye kɛ ɔvi awozonle ɛzonlenlɛ nu. Baebolo ne ka kɛ saa yɛsonle Nyamenle wɔ adenle mɔɔ ɔnlie ɔndo nu la azo a ɔka ye ɛya.​—Adendulɛ 32:5-7.

Bolonyia amaamuo nwo tetedwɛkɛ

  1.   Gyisɛse awolɛ kenle ɛlilɛ: “Alimoa Kilisienema anli [Gyisɛse] awolɛ kenle ɔluakɛ bɛnwunle ye kɛ ɔle awozonle ɛzonlenlɛ nyɛleɛ kɛ awie bali ye awolɛ kenle.”​—The World Book Encyclopedia.

  2.   December 25: Daselɛ biala ɛnle ɛkɛ mɔɔ kile kɛ bɛwole Gyisɛse wɔ zɔhane kenle ne a. Ɛzonlenlɛ nu mgbanyima kpale kenle ɛhye ɔluakɛ ɔ nee awozonle ɛzonlenlɛma ɛvoyia bie mɔɔ bɛdi ye wɔ ɛyɛlɛ mekɛ nu la le ko.

  3.   Ninyɛne ɛhyɛlɛ, ɛkponledolɛ: Encyclopedia Americana ne ka kɛ: “Anyelielɛ mɔɔ kɔ zo wɔ Bolonyia mekɛ nu la vi Saturnalia mɔɔ le Wulomuma ɛvoyia bie mɔɔ bɛdi ye wɔ December siane ne la anu. Kɛ neazo la, wɔ ɛvoyia zɔhane anu menli to ɛkponle, bɛkye ninyɛne yɛɛ bɛsosɔ kyɛnɛlɛ.” Encyclopædia Britannica ne ka kɛ “bɛnyɛ gyima biala” wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛdi Saturnalia ɛvoyia ne la.

  4.   Bolonyia ahɛnlaneɛ: Encyclopedia of Religion ne ka kɛ, wɔ Europe menli fa “kɛnlaneɛ nee mbaka mbaka” siezie bɛ sua nu wɔ ɛyɛlɛ mekɛ nu bɛfa bɛfoa sunsum evinli.

  5.   Mistletoe (Nyangondwule) nee holly baka: “Ɛsɔfoma ekpunli bie mɔ mɔɔ bɛfɛlɛ bɛ Druid la die di kɛ mistletoe baka ne lɛ magic. Bɛsonle holly baka bɛfa bɛkile kɛ ewia ne bazia ara bieko.”​—The Encyclopedia Americana.

  6.   Bolonyia baka: “Awozonle ɛzonlenlɛma mɔɔ ɛnee wɔ Europe la hɔle zo zonlenle mbaka wɔ mekɛ mɔɔ bɛrayɛle Kilisienema la.” Debie mɔɔ maanle mbaka ɛzonlenlɛ hɔle zo la a le “Yule baka mɔɔ ɛnee bɛfa bɛsie sua bie anu anzɛɛ ye anuhɔlɛ ne wɔ ɛyɛlɛ mekɛ nu ɛvoyialilɛ nu la.”​—Encyclopædia Britannica.