Сӕйраг ӕрмӕгмӕ рахиз

Библийы дӕсӕм хайы тыххӕй цы фыст ис?

Библийы дӕсӕм хайы тыххӕй цы фыст ис?

Дзуапп Библийӕ

 Рагон израилӕгтӕн Хуыцау бафӕдзӕхста, цӕмӕй сӕ афӕдзы ӕфтиагӕн йӕ дӕсӕм хай лӕвӕрдтаиккой кувынимӕ баст хъуыддӕгтӕн. Хуыцау сын загъта: «Алы аз дӕр уӕ зӕххӕй цы тыллӕг исат, уымӕй, чи уӕм ӕрзайа, уыцы хорӕй, хъуамӕ ӕнӕмӕнгӕй дӕттат дӕсӕм хай» (Дыккаг закъон 14:22).

 Дӕсӕм хай дӕттын хъуыди Моисейы закъонмӕ гӕсгӕ (Моисейы закъон у, Хуыцау рагон израилӕгтӕн кӕй радта, уыцы закъӕтты хыгъд). Чырыстӕтты Моисейы закъон ӕххӕст кӕнын нӕ хъӕуы, уымӕ гӕсгӕ сӕ дӕсӕм хай дӕттын дӕр нӕ хъӕуы (Колоссӕгтӕм 2:13, 14). Мысайнаг дӕтгӕйӕ алы чырыстон дӕр хъуамӕ архайа ацы уагӕвӕрдмӕ гӕсгӕ: «Уӕдӕ алчидӕр кӕнӕд, йӕхицӕн куыд загъта, афтӕ – мацы кӕнӕд ӕвӕндонӕй кӕнӕ тыххӕй кӕнӕгау, уымӕн ӕмӕ Хуыцау, зӕрдиагӕй чи дӕтты, уый уарзы» (2 Коринфӕгтӕм 9:7).

 Дӕсӕм хайы тыххӕй Рагон Фӕдзӕхсты цы фыст ис?

 Рагон Фӕдзӕхст кӕй хонынц, уым дӕсӕм хайы кой ӕмбӕлы цалдӕр хатты. Фылдӕр йӕ кой цӕуы, Хуыцау израилӕгтӕн Моисейы уылты закъон куы радта (Моисейы закъон), уый фӕстӕ. Фӕлӕ дыууӕ хатты йӕ кой ис, Моисейы закъон куы нӕма уыд, уый размӕ дӕр.

Моисейы закъоны размӕ

 Библийы куыд фыст ис, афтӕмӕй дӕсӕм хай фыццаг радта Аврам (Авраам) (Райдиан 14:18–20; Дзуттӕгтӕм 7:4). Уыцы лӕвар Авраам, ӕвӕццӕгӕн, скодта ӕрмӕстдӕр иу хатт Салимы паддзах ӕмӕ сауджынӕн. Библийы нӕй фыст, уый фӕстӕ ма Авраам кӕнӕ йӕ сывӕллӕттӕ искуы искӕмӕн дӕсӕм хай кӕй радтой.

 Дӕсӕм хай чи радта, уыдонӕй дыккаг уыд Авраамы фырты фырт Иаков. Иаков Хуыцауӕн дзырд радта, зӕгъгӕ, мын куы раарфӕ кӕнай, уӕд мын «цыдӕриддӕр раттай, уыдонӕй алцӕмӕй дӕр дӕсӕм хай ратдзынӕн дӕуӕн» (Райдиан 28:20–22). Библииртасджытӕй иуӕй-иуты хъуыдымӕ гӕсгӕ, Иаков дӕсӕм хайӕн радта фосы нывӕндтӕ. Кӕд Иаков расомы кодта, дӕсӕм хай кӕй ратдзӕн, уӕддӕр ахӕм дзырд нӕ радта, ӕмӕ йӕ бинонтӕ дӕр хъуамӕ дӕсӕм хай лӕвӕрдтаиккой.

Моисейы закъоны дӕлбар

 Рагон израилӕгтӕ хъуамӕ дӕсӕм хай лӕвӕрдтаиккой Хуыцауӕн кувынимӕ баст хъуыддӕгтӕн.

  •   Дӕсӕм хай лӕвӕрдтой левиттӕн, уыимӕ сауджынтӕн дӕр. Уыдон сӕ рӕстӕг иууылдӕр Хуыцауӕн лӕггад кӕнынӕн лӕвӕрдтой ӕмӕ сын сӕхи зӕххытӕ нӕ уыди (Нымӕцтӕ 18:20, 21). Левиттӕй сауджынтӕ чи нӕ уыди, уыдонӕн-иу адӕм лӕвӕрдтой дӕсӕм хӕйттӕ. Ӕмӕ левиттӕ та, ӕппӕты хуыздӕрӕй-иу дзы цы уыд, уымӕн йӕ дӕсӕм хай радтой сауджынтӕн (Нымӕцтӕ 18:26–29).

  •   Ӕвӕццӕгӕн ма израилӕгтӕ алы аз дӕр лӕвӕрдтой дыккаг дӕсӕм хай дӕр. Уый пайда уыд левиттӕн дӕр ӕмӕ иннӕ израилӕгтӕн дӕр (Дыккаг закъон 14:22, 23). Уыцы дӕсӕм хай-иу бинонтӕ схардз кодтой, бӕрӕгбӕттӕн-иу сӕ цы хъуыди, уыдӕттыл. Кӕцыдӕр азты та-иу дӕсӕм хай радтой, тынг мӕгуыр чи уыд, уыдонӕн (Дыккаг закъон 14:28, 29; 26:12).

 Дӕсӕм хай куыд нымадтой? Израилӕгтӕ-иу хъуамӕ алы аз дӕр сӕ тыллӕгӕн йӕ дӕсӕм хай радтаиккой (Левит 27:30). Уыцы хай ӕхцайӕ бафидын кӕй фӕндыд, уый ма-иу ын йӕ аргъмӕ хъуамӕ бафтыдтаид йӕ фӕндзӕм хай (Левит 27:31). Дӕсӕм хай ма дӕттын хъуыд «стуртӕй ӕмӕ лыстӕг фосӕй» дӕр (Левит 27:32).

 Израилӕгтӕ-иу фосӕй дӕсӕм хай нымадтой афтӕ: фос-иу фосдонӕй ӕддӕмӕ куы хызтысты, уӕд-иу дзы алы дӕсӕм дӕр фӕхицӕн кодтой. Закъонмӕ гӕсгӕ, хъуамӕ ма кастаиккой, уыцы фос хорз у ӕви ӕвзӕр, ӕмӕ-иу ӕй ивгӕ дӕр ма бакодтаиккой. Стӕй-иу фосы дӕсӕм хай ӕхцайыл ивӕн дӕр нӕ уыд (Левит 27:32, 33). Фӕлӕ-иу ӕрвылазон бӕрӕгбӕттӕн цы дыккаг дӕсӕм хай рахицӕн кодтой, уый сӕ бон уыд ӕхцайыл ивын. Уый фӕрцы, бӕрӕгбонмӕ дард цӕуын кӕй хъуыд, уыцы израилӕгтӕн фӕндагыл ӕнцондӕр уыд (Дыккаг закъон 14:25, 26).

 Израилӕгтӕ-иу дӕсӕм хай кӕд лӕвӕрдтой? Израилӕгтӕ дӕсӕм хай лӕвӕрдтой алы аз дӕр (Дыккаг закъон 14:22). Ӕрмӕст ӕй алы ӕвдӕм аз нӕ лӕвӕрдтой. Уыцы аз-иу уыди сабат, кӕнӕ улӕфты аз, ӕмӕ-иу израилӕгтӕ сӕ хуымтӕ нӕ байдыдтой (Левит 25:4, 5). Уымӕ гӕсгӕ-иу сӕ уыцы аз дӕсӕм хай дӕттын нӕ хъуыд. Алы авд азӕн дӕр йе ’ртыккаг ӕмӕ йе ’хсӕзӕм аз дыккаг дӕсӕм хай лӕвӕрдтой мӕгуыртӕн ӕмӕ левиттӕн (Дыккаг закъон 14:28, 29).

 Дӕсӕм хай-иу чи нӕ бафыста, уыцы адӕймаджы-иу бафхӕрдтой? Моисейы закъоны фыст нӕ уыд, дӕсӕм хай чи нӕ радта, уый бафхӕрын кӕй хъӕуы. Израилӕгтӕ дӕсӕм хай лӕвӕрдтой, куы сӕ бафхӕрой, уый тӕссӕй нӕ, фӕлӕ уый раст кӕй уыд, уый тыххӕй. Хъуамӕ-иу Хуыцауы раз загътаиккой, дӕсӕм хай кӕй радтой, ӕмӕ-иу дзы уӕд сӕ бон уыд арфӕдзинӕдтӕ ракурын (Дыккаг закъон 26:12–15). Исчи-иу дӕсӕм хай куы нӕ радта, уӕд-иу уый Хуыцау афтӕ нымадта, цыма дзы адӕймаг давгӕ акодта (Малахи 3:8, 9).

 Дӕсӕм хай дӕттын уӕззау уаргъ уыд? Нӕ. Хуыцау израилӕгтӕн зӕрдӕ бавӕрдта, дӕсӕм хай куы дӕттой, уӕд сыл арфӕдзинӕдтӕ кӕй ӕруадздзӕн ӕмӕ цух кӕй ницӕмӕй ӕййафдзысты (Малахи 3:10). Фӕлӕ-иу дӕсӕм хай куы нӕ радтой, уӕд-иу зындзинӕдтӕ ӕййӕфтой. Стӕй-иу Хуыцауы арфӕдзинӕдтӕй ӕнӕхай фесты. Сауджынты ӕмӕ-иу левитты та кусын бахъуыд, ӕмӕ-иу сӕ бон нӕ уыд израилӕгтӕн Хуыцауӕн лӕггад кӕнынӕн ӕххуыс кӕнын (Нееми 13:10; Малахи 3:7).

 Дӕсӕм хайы тыххӕй Ног Фӕдзӕхсты цы фыст ис?

 Йесо зӕххыл куы уыд, уӕд Хуыцауы лӕггадгӕнджытӕ нырма дӕсӕм хай лӕвӕрдтой. Фӕлӕ Чырыстийы мӕлӕты фӕстӕ хабар фӕивта – дӕттын ӕй нал хъуыд.

Йесойы рӕстӕг

 Ног Фӕдзӕхст кӕй хонынц, уыцы хайӕ базонӕн ис, Йесо зӕххыл куы уыд, уӕд израилӕгтӕ дӕсӕм хай кӕй лӕвӕрдтой. Йесо афтӕ нӕ дзырдта, ӕмӕ дӕсӕм хай дӕттын нӕ хъӕуы. Фӕлӕ уӕддӕр дины разамонджытӕн бауайдзӕф кодта, уымӕн ӕмӕ уыдон дӕсӕм хай лӕвӕрдтой, «Закъоны сӕйрагдӕр хъуыддӕгтӕ та – рӕстдзинад, фӕлмӕнзӕрдӕдзинад ӕмӕ иузӕрдиондзинад» – ницӕмӕ дардтой (Матфейы 23:23).

Йесойы мӕлӕты фӕстӕ

 Йесойы мӕлӕты фӕстӕ дӕсӕм хай дӕттын нал хъуыд, уымӕн ӕмӕ Моисейы закъон йӕ тыхы нал уыд, уыимӕ дӕсӕм хайы тыххӕй фӕдзӕхст дӕр (Дзуттӕгтӕм 7:5, 18; Ефесӕгтӕм 2:13–15; Колоссӕгтӕм 2:13, 14).