Sigui pa e contenido

Ken Ta Jehova?

Ken Ta Jehova?

E contesta cu Bijbel ta duna

 Segun Bijbel, Jehova ta e Dios berdadero, e Creador di tur cos. (Revelacion 4:11) E profetanan Abraham y Moises a adora Jehova mescos cu Hesus. (Genesis 24:27; Exodo 15:1, 2; Juan 20:17) E ta Dios di “henter mundo”, no di un pueblo so.—Salmo 47:2.

 Bijbel ta bisa cu Jehova ta e nomber unico di Dios. (Exodo 3:15; Salmo 83:18) E ta bin di un verbo Hebreo cu ta nifica “bira”, y varios experto ta sugeri cu e nomber ta nifica “E Ta Causa pa Bira.” E nificacion ey ta yuda nos compronde cu Jehova ta Esun cu a crea tur cos y ora e bisa algo, no tin ningun persona cu por strob’e. (Isaias 55:10, 11) Bijbel tambe ta yuda nos compronde ken e Persona tras di e nomber Jehova ta, specialmente su cualidad dominante cu ta amor.—Exodo 34:5-7; Lucas 6:35; 1 Juan 4:8.

 E nomber Jehova ta un traduccion na Papiamento di e nomber Hebreo pa Dios—e cuater letternan יהוה (YHWH), mihor conoci como e Tetragramaton. Ningun hende no sa precies con nan tabata pronuncia e nomber divino aki na Hebreo. Sinembargo, e forma “Jehova” tin un historia largo den e idioma Ingles, cual a aparece pa prome biaha den e traduccion di William Tyndale’s Bible di aña 1530. a

Dicon e pronunciacion di e nomber di Dios den e Hebreo di antiguedad ta desconoci?

 Nan tabata skirbi e Hebreo di antiguedad cu consonante so, sin vocal. E hendenan cu tabata por a lesa Hebreo mes por a pone e vocalnan necesario facilmente. Sinembargo, despues cu nan a caba di skirbi e Scritura Hebreo (“Testament Bieu”), algun Hudiu a sigui e creencia di supersticion cu ta malo pa pronuncia Dios su nomber personal. Ora di lesa un texto na bos halto cu ta contene e nomber di Dios, nan tabata cambia esaki pa expresionnan manera “Señor” of “Dios.” Segun cu siglonan tabata pasa, e supersticion aki a plama y cu tempo e pronunciacion antiguo a bay perdi. b

 Tin hende ta pensa cu e nomber divino tabata wordo pronuncia como “Yahweh”, mientras otronan ta sugeri otro posibilidadnan. Nan a haya un Rol di Lama Morto cu tin un pida di e buki di Levitico cu e nomber lao skirbi na Griego. Escritornan Griego di antiguedad ta sugeri e pronunciacionnan Iae, Iabe, y Iaoue, pero no tin prueba cu niun di esakinan ta e pronunciacion cu hende a uza den Hebreo di antiguedad. c

Ideanan robes tocante e nomber di Dios den Bijbel

 Idea robes: Traduccionnan cu ta uza e nomber “Jehova” a añadi e nomber aki.

 Echo: E palabra Hebreo pa e nomber di Dios den e forma di Tetragramaton ta aparece mas o menos 7.000 biaha den Bijbel. d Mayoria di traduccion sin niun base a kita e nomber di Dios y a reemplasa esaki cu un titulo manera “Señor.”

 Idea robes: Dios Todopoderoso no mester di un nomber unico.

 Echo: Dios mes a inspira escritornan di Bijbel pa uza su nomber miles di biaha y e ta manda esnan cu ta ador’e pa uza su nomber. (Isaias 42:8; Joel 2:32; Malakias 3:16; Romanonan 10:13) De echo, Dios a condena profeta falso cu a purba laga hende lubida su nomber.—Jeremias 23:27.

 Idea robes: Si nos sigui e tradicion Hudiu, e nomber di Dios mester ser kita for di Bijbel.

 Echo: Ta berdad cu cierto escribanan Hudiu a nenga di pronuncia e nomber divino. Sinembargo, nan no a kit’e for di nan copianan di Bijbel. En todo caso, Dios no kier pa nos sigui tradicionnan di hende cu ta desvia for di su mandamentonan.—Mateo 15:1-3.

 Idea robes: E nomber divino no mester ser uza den Bijbel pasobra nos no sa precies con pa pronunci’e na Hebreo.

 Echo: E rasonamento aki ta asumi cu Dios ta spera di hende cu ta papia diferente idioma pa pronuncia su nomber na e mesun manera. Pero Bijbel ta bisa cu Dios su sirbidornan di pasado cu a papia diferente idioma a pronuncia e nomber corecto na diferente manera.

 Laga nos wak un ehempel: e hues Israelita Josue. E cristiannan di prome siglo cu a papia Hebreo casi sigur a pronuncia su nomber Jehoshúaʽ, mientras cu esnan cu a papia Griego lo a bisa lesous. Den Bijbel nos ta haya e traduccion Griego di e nomber Hebreo di Josue, locual ta mustra cu cristiannan logicamente a uza e forma di nomber cu tabata comun den nan idioma.—Echonan 7:45; Hebreonan 4:8.

 E mesun principio por ser aplica ora ta traduci e nomber divino. Ta mas importante pa e nomber di Dios haya su luga corecto bek den Bijbel cu e pronunciacion exacto di e nomber ey.

a Tyndale a uza e forma “Iehouah” den su traduccion di e prome cinco bukinan di Bijbel. Cu tempo, e idioma Ingles a cambia y nan a modernisa e ortografia di e nomber divino. Por ehempel, na aña 1612 Henry Ainsworth a uza e forma “Iehovah” den henter su traduccion di e buki di Salmonan. Ora el a revisa e traduccion ey na aña 1639, el a uza e forma “Jehova.” Mescos, e traductornan di e American Standard Version di e Bijbel, publica na aña 1901, a uza e forma “Jehova” caminda e nomber di Dios ta aparece den e texto Hebreo.

b E New Catholic Encyclopedia, di dos edicion, Volumen 14, pagina 883-884, ta bisa: “Algun tempo despues di e fin di exilio, nan a cuminsa considera e nomber Yahweh cu un respet special y nan a cuminsa substitui e nomber pa e palabra ADONAI of ELOHIM.”

c Pa mas informacion, wak appendix 1, “E Nomber di Dios ( יהוה ) den e Scritura Griego (Cu 12 Fragmento Cu Ta Apoya Esey)”, den e Traduccion di Mundo Nobo di e Scritura Griego Cristian.

d Wak e Theological Lexicon of the Old Testament, Volumen 2, pagina 523-​524.