Bai na kontenido

LOKE HÓBEN SA PUNTRA

Kiko Mi Mester Sa di Agreshon Seksual—Parti 1: Loke Bo Por Hasi

Kiko Mi Mester Sa di Agreshon Seksual—Parti 1: Loke Bo Por Hasi

 Kiko ta agreshon seksual?

 Aunke for di un punto di bista legal e definishon di “agreshon seksual” ta varia di un lugá pa otro, e ekspreshon akí por referí na kontakto seksual no-deseá ku sa bai akompañá ku uso di forsa brutu. E por inkluí abusu seksual di mucha òf tiner, insesto, violashon i abusu seksual kometé pa un profeshonal ku supuestamente mester ta un hende di konfiansa, manera un dòkter, un maestro òf miembro di iglesia. Algun víktima di agreshon seksual, sea ku nan a keda intimidá òf maltratá físikamente, ta ser menasá tambe ku nan lo sufri mas daño si nan duna keho kontra nan.

 Segun un enkuesta, tur aña na Merka so mas ku 250.000 persona ta bisa ku nan a bira víktima di agreshon seksual. Kasi mitar di nan ta entre 12 pa 18 aña di edat.

 Loke bo mester sa

  •   Beibel ta kondená agreshon seksual. Beibel ta papia di un insidente ku a tuma lugá un 4.000 aña pasá na e stat Sódoma. Un grupo di hende ku tabata opseshoná ku sèks tabatin intenshon di violá dos hende hòmber ku a bishitá e stat. E insidente akí a mustra bon kla dikon Yehova a destruí e stat ei mas despues. (Génesis 19:4-13) Ademas, e Lei ku Dios a duna Moises un 3.500 aña pasá ta prohibí insesto, loke ta enserá tambe agreshon seksual di un miembro di famia.​—Levítiko 18:6.

  •   Den mayoria di kaso ta un konosí. E buki Talking Sex With Your Kids ta bisa: “Den dos di kada tres kaso di violashon seksual, e víktima konosé e agresor. No ta trata di un hende straño ku diripiente a bula sali for di mondi.”

  •    Tantu hòmber komo muhé por ta víktima. Na Merka, mas o ménos 10 porshento di víktima ta hende hòmber. Segun un organisashon merikano kontra agreshon seksual (RAINN), víktima maskulino “por sinti e miedu ku e agreshon akí lo pone ku nan lo bira homoseksual” òf ku “nan ta ménos hòmber.”

  •   E echo ku tin mas agreshon seksual no mester sorprendé nos. Beibel a bisa di antemano ku den e “último dianan” hopi hende lo ta “sin kariño,” “feros” i “sin dominio propio.” (2 Timoteo 3:1-3) Hende ku ta purba di abusá seksualmente di otronan ta manifestá e karakterístikanan akí.

  •   No ta e víktima su falta. Niun hende no tin derecho di abusá di un otro seksualmente, i e úniko persona responsabel pa e akto ta e agresor. Sinembargo, tin medida ku bo por tuma pa evitá di bira víktima mas tantu posibel.

 Loke bo por hasi

  •   Bo mester ta prepará. Sa adelantá kiko lo bo hasi si un hende​—asta si ta e persona ku bo ta ‘date’ òf un famia di bo​—ta purba di preshoná bo pa tin kontakto seksual kuné. Un mucha muhé ku yama Erin ta rekomendá pa imaginá vários situashon ku bo por haña bo aden den kua bo por bira víktima di un agreshon, anto pensa riba kon lo bo por reakshoná. E ta bisa: “E por parse ko’i loko, pero e ehersisio akí por yuda bo evitá di bira víktima den un situashon real.”

     Beibel ta bisa: “Mira bon kon boso ta kana, no manera hende bobo, ma manera hende sabí, . . . pasobra e dianan ta malu.”—Efesionan 5:15, 16, Beibel Santu.

     Puntra bo mes: ‘Kiko mi mester hasi si un hende mishi ku mi na un manera ku ta laga mi sinti inkómodo?’

  •   Traha un plan di eskape. E organisashon RAINN ta rekomendá pa bo “palabrá ku bo famia- i amigunan ku ora bo ta sinti bo inkómodo den kompania di un persona, lo bo usa sierto palabra komo señal esei. E ora ei nan por bin buska bo òf inventá un èksküs pa bo bai for di einan.” Bo por spar bo mes hopi tristesa si bo kuminsá na evitá situashonnan riskante.

     Beibel ta bisa: “Un hende prudente ta mira maldat i ta skonde, ma e simpelnan ta sigui bai, i ta haña kastigu pa esei.”—Proverbionan 22:3, Beibel Santu.

     Puntra bo mes: ‘Kiko ta mi plan di eskape?’

    Semper traha un plan di eskape

  •   Pone límite i pega na nan. Por ehèmpel, si bo ta ‘date’ un persona, boso mester papia riba ki tipo di kondukta ta apropiá i kua nò. Si e ta pensa ku ponementu di límite ta ko’i loko, e persona ei no ta kumbiní bo. Bo mester di un hende ku ta respetá bo norma- i balornan.

     Beibel ta bisa: “Amor . . . no ta komport’é indesentemente; e no ta buska su mes interes.”—1 Korintionan 13:4, 5.

     Puntra bo mes: Kiko ta mi norma- i balornan? Ki tipo di kondukta ta inapropiá?