Kaun eena de Woarheit enne Schreft finjen?
Aul von jeehäa haben Menschen von veschiedne Lenda un Velkja de Schreft aus een Buak jetalt, wua werkjlich de Woarheit bennen es. Vondoag dän Dach läwen Millionende no dee äare Lieren. Un doch jeft daut soone, waut de Schreft nich fa wichtich talen ooda aus utjedocht. Waut denkjst du? Kaun eena enne Schreft de Woarheit finjen?
WUAROM DU DIE OPPE SCHREFT VELOTEN KAUST
Woo kaust du weeten, aus de Schreft to vetruen jeit? Wan een Frint die biejlikj aul joarenlank emma de Woarheit jesajcht haud, wurscht du secha sajen, daut opp am to veloten es. Haft de Schreft, soo aus een trua Frint, emma de Woarheit jesajcht? See wie mol waut Biespels.
True Schriewa
De Bibelschriewa wieren sea opprechtich; dee stunden foaken mau rajcht äare ieejne Fäla too. De Profeet Jona schreef biejlikj äwa sienen Ojjehuarsom (Jona 1:1-3). Hee schreef aum Enj von sien Bibelbuak mau rajcht opp, woo Gott am trajchtwees, oba hee sajcht nich, woo hee siene Enstalunk schlieslich endad, om nich von aundre doafäa jeloft to woaren (Jona 4:1, 4, 10-11). Daut de Bibelschriewa soo opprechtich wieren, wiest, daut dee sea om de Woarheit todoonen wieren.
Woarheit, waut gooda Rot fa daut Läwen es
Haft de Schreft emma gooden Rot fa ons Läwen? Gaunz secha. See biejlikj mol, waut de Schreft doaräwa sajcht, woo eena kaun goode Frind haben. Dee sajcht: “Wautemma see junt doonen sellen, daut doot jie an uk” (Matäus 7:12). “Eene jelinde Auntwuat stelt dän Oaja, oba een hoadet Wuat reizt toom Oaja” (Spricha 15:1). Wie seenen, daut de Rot von de Schreft vondoag dän Dach noch krakjt soo paussent es aus don, aus dee jeschräwen wort.
Woarheit äwa de Menschheitsjeschicht
Väl Jeschichtsforscha haben met de Joaren rutjefungen, daut Sachen, wua de Schreft von rät, werkjlich passieet sent, un daut et veschiedne Menschen un Städa werkjlich jejäft haft. Räd wie mol äwa eene kjliene Sach, wuafäa daut Bewies jeft. De Schreft sajcht, daut en Nehemia siene Tiet Menschen von Tierus (feenizische Menschen) no Jerusalem kjeemen, “un dee brochten Fesch un aulahaunt Woa” (Nehemia 13:16).
Jeft daut Bewies fa disen Varsch enne Schreft? Daut jeft. Jeschichtsforscha fungen en Israel biejlikj feenizische Jetta, waut doaropp handiet, daut dise beid Velkja ieeschtemma unjarenaunda Haundel dreewen. Dee haben en Jerusalem uk Äwabliefsel von Fesch väajegroft, waut vom Meddelmäa kjeemen. Forscha jleewen, daut de Vekjeepa de Fesch von wiet auf em Mäa doa hanbrochten. Aus se dit unjasocht hauden, säd een Forscha: “Doa es werkjlich opp to veloten, waut Neh[emia] 13:16 sajcht, daut Menschen von Tierus no Jerusalem kjeemen un Fesch vekoften.”
Woarheit, waut met de Forschunk tooppaust
De Schreft es hauptsechlich een Buak, waut sikj vom Gloowen un de Menschheitsjeschicht haundelt. Oba dee paust uk met daut toop, waut de Forscha rutjefungen haben. Besee wie ons mol een Biespel.
Rom 3 500 Joa trigj säd daut aul enne Schreft, daut de Ieedbaul “äwa dem Nuscht” honk (Hiob 26:7, Friesenbibel). To dee Tiet jleewden väl Menschen noch, daut de Ieed oppem Wota schwamd ooda opp eene jewaultje Schiltkjrät wia. Ojjefäa 1 100 Joa nodäm aus daut Buak Hiob jeschräwen wort, jleewden de Menschen noch emma, daut de Ieed nich eefach kunn enne Loft henjen, oba daut dee irjenteene Hool haud. Aune 1687, mau 300 Joa trigj, muak Isaac Newton bekaunt, waut hee äwa de Schwoakrauft rutjefungen haud. Hee läd ut, daut de Ieedbaul en eene Bon von eene onsechtboare Krauft jehoolen wort. Dit besondre Nies en de Forschunk bestädicht daut, waut aul mea aus 3 000 Joa enne Schreft stunt.
Woare Profezeiungen
Woo es opp de Profezeiungen to veloten? See wie mol daut Biespel von de Profezeiunk en Jesaja, daut Babel wudd enjenomen woaren.
De Profezeiunk: En de 700ja Joaren v. Chr. säd de Bibelschriewa Jesaja verut, daut Babel – waut lota de Hauptstaut von een majchtjet Rikj wort – wudd enjenomen woaren un met de Tiet onbewont sennen (Jesaja 13:17-20). Jesaja säd mau rajcht dän Nomen von dän, waut daut doonen wudd: Daut wudd Kierus sennen. Hee säd uk, woo Kierus daut doonen wudd: De Riefasch wudden opphieren “met ranen.” Dan säd hee noch, daut de Stautsdäaren wudden opjeloten woaren (Jesaja 44:27 bat 45:1).
De Erfellunk: Soo bie 200 Joa no Jesaja siene Profezeiunk kjeem een persischa Kjennich jäajen Babel. Woo heet dee? Kierus. Babel wia eene sea vesechade Staut, un doawäajen deed Kierus waut met dän Eufrat-Riefa, waut derch de Staut jinkj. Siene Mana muaken eenen Growen toom daut Wota aufleiden. Doaderch wort de Riefa romme Stautsmia soo flak, daut et mau bat bowa de Kjneeen rieekjt, un Kierus siene Soldoten kunnen doa derchgonen. Daut wia nich to jleewen, oba de Babelonia hauden de Stautsdäaren opjeloten. Kierus siene Soldoten jinjen derch de opne Däaren un neemen Babel en.
Oba erfeld sikj daut uk, daut Babel irjentwanea onbewont wia? De Menschen wonden doa noch fa een poa hundat Joa. Oba vondoag dän Dach wiest daut vekjeiwelde Babel, waut dicht bie Bagdad (Irak) es, daut dise Profezeiunk sikj krakjt erfelt haft. Soo, wan de Schreft waut verutsajcht, dan es doa werkjlich opp to veloten.
