Przejdź do zawartości

Przejdź do spisu treści

Cytryna — ile ma zastosowań?

Cytryna — ile ma zastosowań?

CYTRYNA jest dostępna na całym świecie i stosunkowo niedroga, a na dodatek ładnie wygląda. Bywa używana jako lekarstwo, środek czyszczący i odkażający oraz kosmetyk. Otrzymuje się z niej też sok i olejek eteryczny. Pewnie dobrze znasz jej smak i masz ją pod ręką w swojej kuchni.

Ojczyzną cytryn jest podobno Azja Południowo-Wschodnia. Stamtąd stopniowo wędrowały one na zachód, do krajów śródziemnomorskich. Drzewa cytrynowe lubią łagodny klimat, dlatego świetnie udają się w Argentynie, Hiszpanii, Meksyku, Włoszech, a także w niektórych rejonach Afryki i Azji. Dorosłe drzewo — w zależności od odmiany i miejsca uprawy — może rodzić od 200 aż do 1500 owoców rocznie. Rozmaite odmiany kwitną w różnych okresach, dzięki czemu owoce zbiera się przez cały rok.

Cytryna zadomawia się we Włoszech

Specjaliści nie są zgodni co do tego, czy cytryny były uprawiane przez starożytnych Rzymian. Istnieją dowody, że Rzymianie znali owoc cytrusowy o nazwie cytron, z wyglądu bardzo przypominający dużą cytrynę. Właśnie o nim wspomina rzymski historyk Pliniusz Starszy w dziele Historia naturalna. Jednak znawcy tematu uważają, że Rzymianie hodowali również cytryny. Co na to wskazuje? Najwyraźniej to one, a nie cytrony, można zobaczyć na wielu starych malowidłach ściennych i mozaikach. Na przykład w jednej z willi odkopanych w Pompejach odnaleziono freski przedstawiające różne rośliny, między innymi właśnie drzewo cytrynowe. W tamtych czasach prawdopodobnie uznawano tę roślinę za egzotyczną i wykorzystywano jedynie do celów leczniczych. Trudno powiedzieć, czy łatwo się ją uprawiało i jak bardzo była rozpowszechniona.

Głównym producentem cytrusów, w tym cytryn, stała się Sycylia, gdzie lata są długie i ciepłe, a zimy łagodne. Ale cytryny wysokiej jakości rosną również w innych rejonach Włoch, zwłaszcza na wybrzeżu.

Do tych rejonów należą okolice pięknego miasta Sorrento, położonego  na południe od Neapolu, oraz 40-kilometrowy pas malowniczego Wybrzeża Amalfitańskiego. W zatokach tego wybrzeża wzniesiono pełne uroku miasta, jak chociażby Amalfi, Positano i Vietri sul Mare. Cytrynom z regionu Sorrento i Wybrzeża Amalfitańskiego przyznano tak zwane chronione oznaczenie geograficzne. Stanowi ono gwarancję, że dany owoc został wyhodowany właśnie na tym obszarze. Miejscowa ludność bardzo dba o swoje drzewa cytrynowe, które rosną na tarasach na nasłonecznionych zboczach górskich i rodzą soczyste i wyjątkowo aromatyczne owoce.

Aby wyhodować własne drzewo cytrynowe, nie potrzeba dużo miejsca. Niezwykle dekoracyjne karłowate odmiany można uprawiać w doniczkach. Cytryny lubią stanowiska słoneczne, z dala od przeciągów. W ciepłych miesiącach mogą stać na balkonie, najlepiej przy ścianie, ale w chłodniejszej porze roku należy zabrać je do domu.

Wszechstronne zastosowanie

Jak często sięgasz po cytrynę? Czy wrzucasz jej plasterek do herbaty? Niewykluczone, że robisz z tych owoców jakiś orzeźwiający napój albo dodajesz do ciasta kilka kropel soku lub startą skórkę. Kucharze na całym świecie wręcz nie wyobrażają sobie pracy bez cytryn. A czy stosowałeś kiedyś sok z tego owocu jako środek odkażający lub odplamiacz?

Niektórzy przecierają połówką cytryny deski do krojenia, by je wyczyścić i zdezynfekować. Inni zamiast chemicznych środków do usuwania plam czy mycia zlewu używają soku cytrynowego zmieszanego z sodą spożywczą. Jeszcze inni umieszczają przekrojoną cytrynę w lodówce lub zmywarce, by pozbyć się nieprzyjemnych zapachów.

Cytryny są źródłem kwasu cytrynowego, który jest naturalnym konserwantem i znanym dodatkiem do potraw i napojów. W miąższu i skórce znajduje się pektyna, wykorzystywana w przemyśle spożywczym jako zagęszczacz czy emulgator. Olej pozyskiwany ze skórki cytryny używany jest w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym. Trudno zliczyć, ile zastosowań ma cytryna. To naprawdę niesamowity owoc!