Czy jestem uzależniony od mediów elektronicznych?
ROZDZIAŁ 36
Czy jestem uzależniony od mediów elektronicznych?
„Kocham, kocham, kocham SMS-y! To najwspanialszy wynalazek. Zupełnie zawładnęły moim życiem” (Alan).
KIEDY twoi rodzice byli nastolatkami, media elektroniczne znajdowały się jeszcze w powijakach — przeciętny człowiek miał dostęp jedynie do radia i telewizji. Telefony były po prostu telefonami — służyły tylko do przekazu głosowego i musiały być podłączone do gniazdka. Brzmi beznadziejnie archaicznie? Tak właśnie pomyślałaby Anna, która mówi: „Moi rodzice dorastali w technologicznym średniowieczu. Dopiero teraz poznają niektóre funkcje swoich telefonów!”.
Obecnie za pomocą jednego urządzenia, które mieści się w kieszeni, możesz do kogoś zadzwonić, posłuchać muzyki, obejrzeć filmik, wysłać mejla do przyjaciela, zrobić zdjęcie czy przejrzeć strony internetowe. Ponieważ od dziecka jesteś obeznany z komputerami, telefonami komórkowymi, telewizją i Internetem, korzystasz z nich non stop i nie widzisz w tym problemu. Ale twoi rodzice mogą uważać, że jesteś uzależniony. Jeśli o tym mówią, nie zakładaj z góry, że są oderwani od rzeczywistości. Mądry król Salomon zauważył: „Gdy ktoś odpowiada w jakiejś sprawie, zanim jej wysłucha, jest to jego głupota” (Zastanawiasz się, czemu rodzice mieliby się martwić? Poniżej znajdziesz informacje, które pomogą ci ustalić, czy nie masz objawów uzależnienia od jakiegoś elektronicznego sprzętu.
„Czy rzeczywiście jestem uzależniony?”
Jedna z encyklopedii definiuje uzależnienie jako „notoryczny brak umiaru w pewnych zachowaniach, których dana osoba nie może lub nie chce zaprzestać pomimo negatywnych konsekwencji”. Rozłóżmy tę definicję na czynniki pierwsze. Czytając zamieszczone wypowiedzi, zastanów się, czy i ty nie mówisz lub nie robisz podobnie. Następnie odpowiedz na postawione pytania.
Brak umiaru. „Godzinami grałem w gry elektroniczne. Robiłem to kosztem snu i nie potrafiłem rozmawiać o niczym innym. Odizolowałem się od rodziny i zatraciłem w wyimaginowanych światach moich gier” (Andrew).
Jaka jest twoim zdaniem rozsądna ilość czasu, którą można
poświęcić dziennie na korzystanie z mediów elektronicznych? ․․․․․Jakie jest w tej sprawie zdanie twoich rodziców? ․․․․․
Jaka w rzeczywistości jest ilość czasu, którą każdego dnia przeznaczasz łącznie na esemesowanie, oglądanie telewizji, umieszczanie w Internecie zdjęć i wpisów, granie w gry elektroniczne i tym podobne zajęcia? ․․․․․
Czy patrząc na swoje odpowiedzi, stwierdzasz, że w korzystaniu z mediów elektronicznych brakuje ci umiaru?
□ tak □ nie
Brak chęci lub niezdolność do dokonania zmian. „Rodzice mają wrażenie, że ciągle esemesuję, i mówią, że przesadzam. Szkoda, że nie widzą moich kolegów — ja przy nich wypadam blado. Oczywiście w porównaniu z rodzicami esemesuję dużo. Ale to tak, jakby porównywać jabłka z pomarańczami — rodzice mają 40 lat, a ja 15” (Alan).
Czy rodzice lub przyjaciele mówią ci, że poświęcasz zbyt dużo czasu na korzystanie z jakiegoś elektronicznego sprzętu?
□ tak □ nie
Czy nie chcesz lub nie potrafisz tego kontrolować?
□ tak □ nie
Negatywne konsekwencje. „Koledzy esemesują bez przerwy — nawet gdy prowadzą samochód. A to przecież takie niebezpieczne!” (Julie).
„Kiedy dostałam pierwszą komórkę, w kółko z kimś rozmawiałam lub esemesowałam. Pochłaniało mnie to bez reszty. Ucierpiały na tym moje relacje z rodziną, a nawet z częścią przyjaciół. Teraz kiedy jestem gdzieś w towarzystwie, widzę, że niektórzy co chwila przerywają rozmowę i mówią: ‚Poczekaj. Muszę odpisać na SMS-a’. Między innymi dlatego nie jestem z nimi w bliższych stosunkach” (Shirley).
Czy zdarza ci się czytać lub wysyłać SMS-y podczas prowadzenia samochodu, na lekcjach albo podczas chrześcijańskich zebrań?
□ tak □ nie
Czy masz w zwyczaju przerywać rozmowę z kimś z rodziny lub przyjacielem, żeby odebrać telefon, odpowiedzieć na mejla albo SMS-a?
□ tak □ nie
Czy media elektroniczne ograbiają cię z czasu przeznaczonego na sen lub przeszkadzają ci w nauce?
□ tak □ nie
Czy dostrzegasz potrzebę dokonania jakichś zmian? Jeżeli tak, weź pod uwagę kilka wskazówek.
Jak zachować równowagę
Jeśli korzystasz z komputera, telefonu komórkowego lub innego urządzenia elektronicznego, zadaj sobie cztery poniższe pytania. Wprowadzając w czyn zasady biblijne i kilka prostych sugestii, ustrzeżesz się zagrożeń i zachowasz równowagę.
● Jaka jest treść przekazu? „Myślcie o sprawach dobrych i godnych pochwały, o tym, co prawdziwe, szlachetne, słuszne, czyste, miłe i nienaganne” (Filipian 4:8, Współczesny przekład).
Przysłów 25:25; Efezjan 4:29).
✔ Co robić. Bądź w kontakcie z rodziną i przyjaciółmi. Dziel się z nimi budującymi informacjami i spostrzeżeniami (X Czego nie robić. Nie rozpowszechniaj szkodliwych plotek, nieprzyzwoitych SMS-ów ani zdjęć; nie oglądaj niemoralnych teledysków ani programów (Kolosan 3:5; 1 Piotra 4:15).
● Kiedy korzystam z tego urządzenia? „Na wszystko jest wyznaczony czas” (Kaznodziei 3:1).
✔ Co robić. Ustal, ile czasu maksymalnie możesz poświęcić na rozmowy telefoniczne, SMS-y, gry i oglądanie telewizji.
X Czego nie robić. Nie pozwól, żeby korzystanie ze sprzętu elektronicznego zabierało ci czas przeznaczony dla przyjaciół i rodziny, na naukę lub na sprawy duchowe (Efezjan 5:15-17; Filipian 2:4).
● Z jakim towarzystwem mam kontakt? „Nie dajcie się wprowadzić w błąd. Złe towarzystwo psuje pożyteczne zwyczaje” (✔ Co robić. Wykorzystuj elektroniczne środki łączności do zacieśniania więzi z osobami, które mają na ciebie dobry wpływ (Przysłów 22:17).
X Czego nie robić. Nie próbuj oszukiwać samego siebie — nie unikniesz przyswojenia sobie zasad, języka oraz sposobu myślenia osób, z którymi masz kontakt za pośrednictwem mejlów, SMS-ów, telewizji, filmów czy Internetu (Przysłów 13:20).
● Ile czasu mi to zajmuje? ‛Upewniajcie się co do rzeczy ważniejszych’ (Filipian 1:10).
✔ Co robić. Kontroluj, ile czasu przeznaczasz na korzystanie z mediów elektronicznych.
X Czego nie robić. Gdy przyjaciele i rodzice zwracają ci uwagę, że korzystanie z jakiegoś sprzętu za bardzo angażuje cię czasowo, nie bagatelizuj tego (Przysłów 26:12).
Kwestię zachowywania pod tym względem równowagi trafnie podsumowują słowa cytowanego wcześniej Andrew: „Sprzęt elektroniczny zapewnia dobrą zabawę, ale tylko na krótką metę. Teraz już nie pozwalam, żeby był murem odgradzającym mnie od rodziny i przyjaciół”.
WIĘCEJ NA TEN TEMAT PRZECZYTASZ W TOMIE 2, ROZDZIALE 30
Jak możesz przekonać rodziców, żeby od czasu do czasu pozwolili ci się zabawić?
WERSET
„Nie stawaj się mądry we własnych oczach. Bój się Jehowy i odwracaj się od złego” (Przysłów 3:7).
WSKAZÓWKA
Żeby nie stracić kontroli nad korzystaniem z telefonu, wyjaśnij znajomym, że nie zawsze będziesz od razu odpowiadać na ich SMS-y, mejle i telefony.
CZY WIESZ, ŻE...?
Wszystkie zdjęcia i komentarze, które teraz zamieszczasz w Internecie, mogą jeszcze po latach być dostępne dla twoich potencjalnych pracodawców lub innych osób.
PLAN DZIAŁANIA!
Jeżeli zacznę tracić kontrolę nad korzystaniem z ․․․․․, ograniczę poświęcany na to czas do ․․․․․ w tygodniu.
Sprawy, o które zapytam rodziców: ․․․․․
ZASTANÓW SIĘ
● Dlaczego mógłbyś nie zauważyć, że się uzależniłeś od jakiegoś elektronicznego sprzętu?
● Co mogłoby się stać, gdyby korzystanie z mediów elektronicznych wymknęło ci się spod kontroli?
[Napis na stronie 262]
„W pokonaniu uzależnienia od telewizji pomogło mi kilka rzeczy. Narzuciłam sobie dyscyplinę i ograniczyłam ilość czasu spędzanego przed telewizorem. Często rozmawiałam o swoim problemie z mamą. Dużo się też modliłam” (Kathleen).
[Ilustracja na stronie 263]
Czy masz kontrolę nad sprzętem elektronicznym, czy może on ma kontrolę nad tobą?