ROZDZIAŁ 27

Co zrobić, jeśli mam skłonność do perfekcjonizmu?

Czy złościsz się, gdy nie dostaniesz z klasówki najlepszej oceny?

□ tak

□ nie

Czy każdą krytyczną uwagę odbierasz jako porażkę?

□ tak

□ nie

Czy trudno ci nawiązać i utrzymać przyjaźnie, bo masz wobec innych zbyt wysokie wymagania?

□ tak

□ nie

JEŻELI odpowiedziałeś twierdząco choćby na jedno z tych pytań, niewykluczone, że masz skłonność do perfekcjonizmu. Ale może zaoponujesz: „Chyba to nic złego, że próbuję zrobić wszystko na tip-top”. Masz rację. Przecież w Biblii pochwalono człowieka „biegłego w swej pracy” (Przysłów 22:29). Jednak perfekcjonista często popada w przesadę.

Dziewiętnastolatek imieniem Jason przyznaje: „W ostatniej klasie koniecznie chciałem mieć ze wszystkiego najlepsze  stopnie. Gram też na pianinie i wbiłem sobie do głowy, że muszę dojść do wprawy wirtuoza”.

Co gorsza, perfekcjonizm niekiedy fatalnie wpływa na usposobienie duchowe. Zobaczmy, co mogłoby się przytrafić młodemu człowiekowi, którego ciągle stawia się innym za wzór. Może się poczuć jak akrobata podczas występu przed publicznością, bacznie obserwującą każdy jego krok. Oczywiście zarówno młodsi, jak i starsi chrześcijanie odnoszą pożytek z dobrego przykładu innych członków zboru. Jednak dążenie do perfekcji może pozbawić młodą osobę radości w służbie dla Boga. Chociaż w takiej sytuacji potrzebowałaby pomocy, nie poprosi o nią, gdyż nie chce rozczarować tych, którzy mają o niej wysokie mniemanie. Niewykluczone, że ma nawet chęć zupełnie dać za wygraną, gdyż dochodzi do wniosku, iż nie warto się starać, skoro i tak nie potrafi osiągnąć ideału.

Jak przezwyciężyć skłonność do perfekcjonizmu

Perfekcjoniści wychodzą z założenia, że nigdy nie powinno się popełniać błędów. Ale to fałszywy pogląd. Biblia otwarcie mówi: „Wszyscy zgrzeszyli i brakuje im chwały Bożej” (Rzymian 3:23). Nikt z nas nie potrafi osiągnąć perfekcji w każdym calu. Spodziewanie się jej po sobie byłoby równie niedorzeczne jak twierdzenie, że można skoczyć z dachu i wzbić się  w powietrze. Nawet jeżeli mocno byś w to wierzył, i tak nie będziesz latać!

Co zrobić, żeby perfekcjonizm nie zawładnął twoim życiem? Oto kilka rad:

Zrewiduj swoje wyobrażenie o sukcesie. Czy za wszelką cenę starasz się być najlepszy? Jak wynika z Biblii, takie dążenia często okazują się „pogonią za wiatrem” (Kaznodziei 4:4). Przecież nie każdy może być najlepszy. A nawet jeśli komuś się to uda, wcześniej czy później pojawi się ktoś jeszcze lepszy. Sukces osiągasz wtedy, gdy robisz to, na co stać ciebie, a nie wtedy, gdy prześcigasz kogoś innego (Galatów 6:4).

Bądź realistą. Uwzględniaj swoje możliwości oraz ograniczenia. Stawianie sobie poprzeczki zbyt wysoko mogłoby świadczyć o braku skromności czy wręcz egocentryzmie. Mądrej rady na ten temat udzielił apostoł Paweł: „Mówię każdemu  wśród was, żeby nie myślał o sobie więcej niż należy myśleć” (Rzymian 12:3). Bądź zatem realistą i zrewiduj oczekiwania wobec własnej osoby. Wykorzystuj w pełni swój potencjał, ale nie próbuj być chodzącą doskonałością.

Nabierz dystansu! Zrób coś, na czym się nie znasz, na przykład zacznij się uczyć gry na jakimś instrumencie. Rzecz jasna nie ustrzeżesz się błędów. Ale spójrz na nie z innej perspektywy. Przecież w życiu jest także „czas śmiechu”, o czym  zresztą przypomina Biblia (Kaznodziei 3:4). Dlatego podejdź do swoich błędów z przymrużeniem oka. Pomoże ci to zrozumieć, że pomyłki są nieodłącznym elementem procesu uczenia się. Oczywiście może nie być ci łatwo zaakceptować swoje braki. Świadomie pracuj więc nad tym, by odsuwać od siebie negatywne i krytyczne myśli.

Zawsze pamiętaj, że Jehowa nie oczekuje od nas doskonałości, chce jedynie, abyśmy byli Mu wierni (1 Koryntian 4:2). Jeśli usilnie starasz się lojalnie Mu służyć, możesz być z siebie zadowolony — choć nie jesteś ideałem.

W NASTĘPNYM ROZDZIALE

Homoseksualizm jest dziś powszechnie akceptowany. Jak się go wystrzegać? I co możesz zrobić, gdy odczuwasz skłonności homoseksualne?

WERSET

„Nie ma (...) na ziemi człowieka prawego, który zawsze czyni dobrze i nie grzeszy” (Kaznodziei 7:20).

WSKAZÓWKA

Zastanów się, czy nie odkładasz wciąż jakiegoś zadania jedynie z obawy, że nie wykonasz go perfekcyjnie. Gdyby tak było, wyznacz sobie termin jego realizacji.

CZY WIESZ, ŻE...?

Jehowa jest doskonały, ale od niedoskonałych ludzi nie oczekuje perfekcji. Nie stawia nam nierozsądnych ani nierealistycznych wymagań.

PLAN DZIAŁANIA!

Gdybym oceniał siebie nazbyt krytycznie, będę: ․․․․․

Gdybym oceniał innych nazbyt krytycznie, będę: ․․․․․

Sprawy, o które zapytam rodziców: ․․․․․

ZASTANÓW SIĘ

● Czy masz skłonność do stawiania sobie nierealistycznych celów, a jeśli tak, to w jakich dziedzinach?

● Które fragmenty Biblii przekonują cię, że Jehowa Bóg nie oczekuje od swych sług doskonałości?

● Dlaczego przez swój perfekcjonizm mógłbyś zrażać do siebie innych?

● Jak w przyszłości zamierzasz reagować na własne błędy?

[Napis na stronie 226]

„Przykładanie się do czegoś a bycie perfekcjonistą to zupełnie co innego: pierwsze świadczy o równowadze, a drugie nie” (Megan).

[Ramka na stronie 228]

Perfekcjonizm a przyjaźń

Czy odsunąłeś się od swoich przyjaciół, bo uważasz, że nie spełniają twoich oczekiwań? A może to oni odsunęli się od ciebie, bo miałeś wygórowane wymagania? Biblia radzi: „Nie stawaj się nazbyt prawy ani nie okazuj się przesadnie mądry. Po cóż miałbyś ściągnąć na siebie spustoszenie?” (Kaznodziei 7:16). Perfekcjonista „ściąga na siebie spustoszenie”, gdyż zraża do siebie osoby, które w normalnych okolicznościach chętnie by się z nim przyjaźniły. Dziewczyna imieniem Amber mówi: „Nikt nie lubi ludzi, którzy dają ci odczuć, że jesteś gorszy. Widzę nieraz, jak perfekcjoniści tracą dobrych przyjaciół z powodu naprawdę błahych spraw”.

[Ilustracja na stronie 229]

Dążenie do perfekcji jest równie daremne jak próba latania