Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

KAHLEMENGIH ARAIL PWOSON | SARA

“Lih Masamwahu Men Kowe”

“Lih Masamwahu Men Kowe”

SARA kesihnenda nanwerengen pereo oh kilengseli. Medewehla lihen palimese men me pwoaren mese kan toantoal oh kaselel. Ia duwe, e mwomwen mie nsensuwed me sansalda? Ma iei, e sohte pahn apwal en wehwehki dahme kahrehda. Mie soahng tohto me wiawi nan ihmw wet. Ih oh eh pwoud Eipraam me e kin poakohng, ahnekier mour nsenamwahu ahnsou reirei wasaht. * Ira ehupene wiahda wasaht ara wasahn kousoan.

Ira kin kousoan nan Ur, kahnimw kepwehpwe ehu me diren sounmahlen kan, sounparada tuhke kan, oh aramas akan me kin wia pesines. Eri ira uhdahn ahneki soangen kepwe tohto. Ahpw ong Sara imweo wia laudsang ihte wasa me e pahn kin nekidala eh kepwe kan. Wasao ih oh eh pwoudo ehukihpenehier ara peren oh nsensuwed erein sounpar tohto. Wasao ira kin kapakapohng ara Koht Siohwa pak tohto. Eri mie kahrepe mwahu tohto ong Sara en poakohng wasakiset.

Ahpw, Sara mwadangete pwungki en mweselsang soahng koaros me e kin nsenamwahuki. Mendahki e mahkihier mpen sounpar 60, e pahn seiloaklahng wasa kan me e sohte ese oh alehda mour ehu me mie keper oh kahpwal, oh sohte koapworopwor en pwurala Ur. Dahme kahrehiong ih en wiahda wekidala laud wet nan eh mour? Oh dahme kitail rahnwet kak sukuhlkihsang eh pwoson?

“MWESELWEISANG . . . NAN OMWI WEHI”

Ele Sara tikida nan Ur. Rahnwet, sohte mehkot ehu luwehdi nan kahnimwo, e mohnla douluhl. Ahpw ni mwehin Sara, weren sounpesines kan kin doadoahngki Pillap en Iupreitis oh dahu en pillapo pwehn wahdo soahng mwahu kan sang wasa doh ong kahnimw kepwehpwe wet. Aramas tohto kin pokonpene nan ahl akan en Ur me wetikitik oh wetseli, sohp kan kin koaitpene ni wasahn peidi kan, oh soahng mwahu tohto mie nan wasahn netinet kan. Medewehla Sara eh tikida nan kahnimw kedirepw wet, oh esehla eden aramas tohto. Irail uhdahn pahn pil tamataman ih pwehki ih emen lih me uhdahn kaselel. E pil ahneki peneinei laud wasao.

Sara kin sansalkihda eh pwoson laud nan Paipel, ahpw e sohte kin pwoson koht en maram me mehn Ur tohto kin kaudokiong, wasa me lapalahn ihmw ehu me koht menet kin mi ie oh kin sansalohng kahnimwo pwon. Ahpw, Sara kin kaudokiong Koht mehlelo, Siohwa. Paipel sohte kasalehda ia duwen eh alehdi pwoson wet. Ahnsou kis eh pahpao kin kaudokiong dikedik kan. Ahpw mendahki met, e pwoudikihda Eipraam, ohl emen me mahkihsang ih sounpar 10. * (Senesis 17:17) Mwuhr Eipraam wiahla “semen irail kan koaros me pwoson.” (Rom 4:11) Ira ehupene wiahda ara mouren pwopwoud en kehlail, ni ara kin kasalehda wahu, kapehseiong emenemen, oh ni ara kin perenki doadoahkpene mendahki ara kin ahneki kahpwal kan. Ahpw laudsang koaros, ara miniminpene kin sansalkihda ara poakohng ara Kohto.

Sara uhdahn poakohng eh pwoudo, oh ira wiahda ara wasahn kousoano rehn kisehra ko nan Ur. Ahpw, sohte pwand, ira lelohng mehkot kansensuwed ehu. Paipel mahsanih me Sara “lih depwen men” e sohte kak naineki seri. (Senesis 11:30) Nan arail tiahk oh ahnsowo, en Sara irairo wia mehkot me inenen apwal. Ahpw Sara loalopwoatohngete eh Kohto oh eh pwoudo. Lohd me ira pahn nainekio sohte eh pahpa oh ira wiahkihla ih neira pwutak. Ira eri momour lao lel rahn ehu me soahng koaros wekila.

Eipraam eri kohdo rehn Sara oh e uhdahn peren. E sohte kak kamehlele dahme ahpwtehn wiawi. Kohto me ira kin kaudokiong ahpwtehn mahseniong ih, ni eh ketin doadoahngki tohnleng men en pwarohng ih! Medewehla pwoaren mas kaselel en Sara ko eh kilikilang eh pwoud, oh idek: “Dahme e ndaiong uhk? Menlau ndaiong ie!” Ele mwein Eipraam tepte mwohndi pwehn medewe mahs; ih eri ndaiong eh pwoudo dahme Siohwa mahsanih: “Mweselweisang rehn omw peneinei oh nan omwi wehi, oh kowohng sahpw ehu me I pahn kasalehiong uhk.” (Wiewia 7:2, 3) Mwurin ara peren en ahnsou kiso eh sohrala, ira tepida medemedewe pwukoa me Siohwa pahn ketikihong ira. Ira pahn pwilikihdi ara mour nsenamwahu oh uhd momour nin duwen aramas me kin seiloakseli! Ia duwen Sara eh pahn mwekidki met? Ele Eipraam tetehk ia mwomwen eh pahn mwekidki met. Ia duwe, e pahn perenki utung Eipraam ni ara pahn wiahda wekidekla laud wet nan ara mour?

Ele kitail sohte pahn wehwehki pilipil me Sara anahne wiahda. Mwein kitail pahn medewe, ‘Koht saikinte mahsanihong ie de ei pwoudo en wia soangen pilipil me duwehte met!’ Ahpw, ia duwe, kitail sohte kin lelohng soangen pilipil wet? Kitail kin momour nan sampah ehu me kin kesempwalki kepwe kan, sampah ieu me kin kangoange kitail en mwohneki pein atail nsenamwahu kan de atail kepwe kan. Ahpw Paipel kin kangoangehkin kitail en wiahda pilipil ehu me weksang met, me iei kitail en rapahki mahs soahng kan me pid atail nanpwungmwahu rehn Koht oh kitail en kaperenda Koht mwohn atail pahn kaperenda pein kitail. (Madiu 6:33) Ni atail kin medewe dahme Sara pilada, kitail kak pein idek rehtail, ‘Soangen pilipil dah me I pahn wiahda nan ei mour?’

IRA ‘AHPW MWESELSANG NAN SAHPWO’

Ni Sara kihpene eh kepwe kan, e lelohng kahpwal en pilada dahme e pahn kihdi oh dahme e pahn wahda. E sohte kak wahda kepwe kan me nohn laud ong dongki oh kamel en wa oh pil soahng kan me sohte konehng ong mour en irail me kin seiseiloakseli. Ele pali laud en ara kepwe ko pahn anahne netila de kisakiskihla. Pil ira sohla pahn ahneki mour nsenamwahu nan kahnimw, me duwehte ara kin mengei en kohla nan kisin wasahn netinet kan pwehn pwainda wihd, uduk, wahntuhke, likou oh kepwe teikan oh soahng kan me ira anahne.

En Sara pwoson kamwakid ih en kohkohlahsang soahng kansenamwahu kan en imweo

Ele e apwal ong Sara en kohkohlahsang imwarao. Ma imwarao duwehte pali laud en ihmw kan nan Ur me sounroporop kan ropada, eri Sara luhssang soahng kaselel oh kansenamwahu kei. Ekei ihmw pwukat mie pere tohto oh pil mie wasa me pihl en nimpil kin wie kusukusla ie oh mie paip en pihl ong wasahn kot oh duhdu. Pil ihmw tikitik kan, pohn ihmw kan oh dihd kan kin kehlail, oh wenihmw kan kak loakidi. Ia duwe, ihmw likou ehu kak pereirailsang sounpirap kan? De e pil kak pereirailsang laion kan, lepard kan, pehr kan, oh kidien wel kan, me kin mi nan sahpw kan me Paipel kin koasoia ahnsowo?

A ia duwen eh peneinei? Ihs me Sara pahn kohkohlahsang? Sapwellimen Koht kehkehlik en “mweselweisang rehn omw peneinei oh nan omwi wehi” ele uhdahn apwal ong ih. Lih limpoak menet ele mie rie kan, seri kan me e pahn naineki, oh irail kan me e pahn pahpaki de nohnoki me e kin uhdahn poakepoake ahpw e sohla pahn pwurehng kilang irail. Ahpw, ni eimah Sara wonlahte mwowe, ehuehu rahn e kin onopadahng ara pahn mwesel.

Mendahki apwal kan, Sara kaunopadahr eh kepwe kan oh onopadahngehr rahn me ira pahn mwesel. Tera, me wia arail kaunen peneinei pahn iangih Eipraam oh Sara, mendahki eh mahkihier mpen sounpar riepwiki. (Senesis 11:31) Eri ele Sara pahn anahne wia soahng tohto pwehn apwalih eh pahpao me mahlahr. Lohd pil pahn iang ira ni ara pahn peikiong Siohwa oh “mweselsang nan sapwen Kaldia.”​—Wiewia 7:4.

Pwihnen seiloak wet tepte seiloaklahng Aran me dohki mwail 600 (960 km) kolahng paliepeng en palikapi, irail idawehn pillap Iupreitis. Peneineio kousoandi nan Aran ahnsou kis. Ele ahnsou wet Tera luwetalahr oh e solahr kak seiloak. Eri peneineio mihmi mwo lao e mehla ni eh sounpar 205. Ni ahnsou kis mwohn arail pousehla arail seiloak, Siohwa ketin pwurehng mahsanihong Eipraam en kohkohlahsang sahpwet oh kolahng wasa me e pahn ketin kasalehiong ih. Ahpw, ni ahnsowohte, Koht ketin kapatahiong inou kaselel ehu: “I pahn kihong uhk kadaudok ngedehrie, me pahn wiahla wehi lapalap ehu.” (Senesis 12:2-4) Ahpw ni ahnsou me irail mweselsang Aran, Eipraam sounpar 75 oh Sara sounpar 65, oh sohte neira seri. Ia duwen wehi ehu eh kak kohsang rehn Eipraam? E pahn pwoudikihda emen tohrohr? Tiahk en pwoudiki lih tohto rek nan ahnsowo, oh mwein Sara kin medewe duwen met.

Mendahki met, ira mweselsang Aran oh douluhlahte. Ahpw, tehk ihs me uhd iang ira. Iren Paipel wet padahkihong kitail me ni ahnsou me en Eipraam peneinei kohkohlahsang Aran, re wahda kepwe kan me irail alehda iangahki “ladu koaros me re naineki nan Aran.” (Senesis 12:5) Ele Eipraam oh Sara ehukihong ara pwoson ong meteikan me men rong. Ekei koasoi en mahs en mehn Suhs kan nda me aramas akan me pwarada nan iretikitik wet iei irail ko me kin iang Eipraam oh Sara kaudokiong Siohwa. Ma iei, ele en Sara pwoson laud uhdahn kamwakid meteikan ni eh koasoiaiong irail duwen Koht oh eh koapworopwor. Met uhdahn mwahu ong kitail en medemedewe, pwehki kitail wie momour nan mwehi ehu me aramas tohto sohte kin ahneki pwoson oh koapworopwor. Ni ahnsou me ke sukuhlki mehkot mwahu ehu sang nan Paipel, ia duwe, ke kak ehukihong emen tohrohr?

“DOULUHLDILAHTE LEL ISIP”

Mwurin arail kotehla Pillap Iupreitis, mwein nan Nisan 14 nan pahr 1943 Mwohn Krais, irail pil douluhlla palieir nan sahpw me Siohwa ketin inoukihong irail. (Eksodus 12:40, 41) Medewehla Sara eh kilikilengseli, kilikilang soangsoangen soahng kaselel kan oh lingan en sahpwo. Karanih tuhke lapala kan en More me karanih Sekem, Siohwa ketin pwurehng mahsanihong Eipraam: “Ih sahpwet me I pahn kihong kadaudokomw kan.” Mie wehwe laud ong Eipraam lepin lokaia wet “kadaudokomw”! Met uhdahn kahrehiong ih en medewehla dahme wiawi nan mwetuwel en Ihden, wasa me Siohwa ketin kohpada me emen kadaudok pahn kasohrehla Sehdan ehu rahn. Siohwa ketin mahsanihongehr Eipraam me wehio me kohsang reh pahn ritingada elen kapai kan ong aramas koaros nin sampah.​—Senesis 3:15; 12:2, 3, 6, 7.

Ahpw, peneineio pil kin iang lelohng kahpwal kan en sampah wet. Lehk lapalap ehu wiawi nan Kenan, oh Eipraam medewehda en kahrehda eh peneinei kohdihla palieir me kolahng Isip. Ahpw, e pehm me pahn mie keper nan sahpwo. Eri e koasoiong Sara, nda: “Kilang, I ese me lih masamwahu men kowe. Eri, ni mehn Isip kan ar pahn kilanguhkada, re pahn nda, ‘En Eipram eh pwoud met’—re ahpw pahn kemeiehla, oh re pahn mweidohng uhk ke en momour. Eri, menlau ke ahpw ndaiong irail me riei serepein kowe; pwe re en kasamwo ie mwahu pwehki kowe oh mweidohng ie I en momourte.” (Senesis 12:10-13) Dahme kahrehda Eipraam wia pekipek wet me mwomwen ehusoahng?

Eipraam kaidehn sounlikamw men de emen me masepwehk, nin duwen me ekei aramas kin nda. E mehlel me ih oh Sara pirien pwehki ira pahpapene. Oh mie kahrepen Eipraam eh kin perki dahme pahn wiawi. Eipraam oh Sara ese me sohte mehkot ehu kesempwalsang kupwuren Koht en wiahda kadaudok tohrohr men oh wehi ehu sang rehn Eipraam, eri e inenen kesempwal me sohte mehkot keper en lelohng Eipraam. Pil ehu, mie mehn kadehde sang nan poadopoad en aramas me mie pak irail me ahneki manaman nan Isip kin pirapahsang en ohl emen eh pwoud oh kemehla ohlo. Eri, Eipraam wiahda pilipil loalokong ehu oh ni aktikitik Sara utung eh pilipilo.

Sohte pwand, dahme wiawi kadehdehda me dahme Eipraam perkio mehlel. Ekei nein Parao lapalap akan kilangada en Sara eh uhdahn masamwahu. Met kapwuriamwei pwehki e masamwahute mendahki eh ekis mahlahr. Irail eri pakairkihong Parao, ih eri ruwese irail en wahsang liho! E apwal en medewehla en Eipraam pwunod de masak me Sara ahneki. Ahpw, e mwomwen me irail kasamwo Sara nin duwen emen me irail kesempwalki, kaidehn nin duwen emen me irail salihedi. Ele Parao koasoanehdi en kin kamantikih Sara oh kasalehiong ih eh kepwe kan pwe Sara en perenkihda, oh mwuri koasoiong ‘rien’ Sara ohlo pwehn pekihda en pwoudkihla Sara.​—Senesis 12:14-16.

Medewehla Sara eh kilengieisang nan wenihmwtok en tehnpaso de pohn palangko oh kilikilang sapwen Isip. Ia pahn eh pepehm ong en pwurehng kousoan nan ihmw me mie dihd kan, mie pohn ihmw, oh mwenge mwahu kan? Ia duwe, e kasongosong ong ih en ahneki mour en kepwehpwe, mwein me pahn lingan sang soahng koaros me e ahneki nan Ur? Medewehla ia uwen Sehdan eh pahn peren ma Sara pilada en kesehla Eipraam oh pwoudkihla Parao! Ahpw Sara sohte wia met. E loalopwoatohng eh pwoudo, eh inoun pwopwoud, oh eh Koht. Ia uwen eh pahn mwahu ma aramas pwopwoud koaros pahn kasalehda soangen loalopwoatohte nan sampah wet me diren tiahk samin kan! Ia duwe, ke kak kahlemengih en Sara loalopwoat nan omw wiewia kan ong irail me ke poakohng oh kompoakepahmw kan?

Mendahki kasongosong kan en tehnpas en Parao, Sara loalopwoatongete eh pwoudo

Siohwa ketin wia mehkot pwehn doarehla lih kompoak wet ni eh ketin kaloke Parao oh eh peneinei. Ni ahnsou me Parao esehda me en Sara pwoud Eipraam, e kapwurehla ih rehn eh pwoudo oh ndaiong peneineio pwon ren kohkohlahsang nan Isip. (Senesis 12:17-20) Ia uwen Eipraam eh peren ni eh pwurehng alehdi eh pwoud kompoak menet! Tamataman me ni limpoak eh ndaiong Sara: “I ese me lih masamwahu men kowe.” Ahpw pil mie soangen lingan tohrohr ehu rehn Sara me Eipraam kin kesempwalkihsang met, iei lingan ehu me kaselel sang maslikin ih. Sara ahneki lingan mehlel ehu loale, soangen lingan me Siohwa kin ketin kesempwalki. (1 Piter 3:1-5) Ih soangen lingan wet me kitail koaros kak kakairada. Ma kitail kin mwohneki mahs atail nanpwungmwahu rehn Siohwa mwohn kepwe kan, song en ehukihong meteikan dahme kitail sukuhlki duwen Koht, oh ni loalopwoat kapwaiada sapwellimen Koht kaweid kan ni atail kin lelohng kasongosong kan, kitail pahn kahlemengih en Sara pwoson.

^ par. 3 Nin tapio, adara kan iei Eipram oh Sarai, ahpw mwuri me tohto kin esehkin ira ahd kan me Siohwa ketikihong ira.​—Senesis 17:5, 15.

^ par. 8 Sara rianiki Eipraam. Tera me wia ara pahpa, ahpw ira nohnopeseng. (Senesis 20:12) Soangen pwopwoud wet sohte konehng rahnpwukat, ahpw e kesempwal en tamataman ia duwen soahng kan mahso eh weksang ahnsou wet. Aramas akan karanih unsek me Adam oh Ihp ahneki ahpw ira luhssang. Ong soangen aramas pwukat, pwoudiki kisehn peneinei keren kan sohte kin kahrehda keper ong seri kan. Ahpw, sounpar 400 kei mwuri, uwen reirei en mouren aramas duwehla mouren aramas en rahnpwukat. Nan ahnsowo, Kosonned en Moseso keinapwidi wia nsenen pwopwoud nanpwungen peneinei keren kan.​—Lipai 18:6.