Ir al contenido

Ir al índice

3 YACHAQANA

¿Imatataq Diosninchik Jallpʼapaq munan?

¿Imatataq Diosninchik Jallpʼapaq munan?
  • ¿Imatataq Diosninchik runaspaq munan?

  • ¿Imaynamanta Kuraq Supay Diospa contranta sayaykun?

  • ¿Imaynatataq qhipaman Jallpʼapi kawsasunchik?

1. ¿Imatataq Diosninchik Jallpʼapaq munan?

DIOSNINCHIK Jallpʼapi, tukuy runas kusisqa kawsakunankuta munan. Bibliaqa jinata niwanchik: “Tata Dios uj qhallallaj huertata Edenpi ruwarqa [...]. Chay huertapi Tata Dios wiñacherqa tukuy laya sumaj sachʼasta poqoyninta mikhunapaj”. Chayta ruwaytawan, Diosninchikqa, Adantawan, Evatawan ruwallarqataq, chantá chay qhallallaq huertaman kawsanankupaq paykunata churarqa, nirqataq: “Miraychej, kay pachaman juntʼaychej; atiyniyojtaj kaychej”, nispa (Génesis 1:28; 2:8, 9, 15). Rikunchikjina Diosninchikqa, Adanwan Evawan wawasniyuq kanankuta, Jallpʼata juk paraisoman tukuchinankuta, uywasta kamachinankuta ima munarqa.

2. a) ¿Imaptintaq Diospa munaynin Jallpʼapaq juntʼakunanta suyasunman? b) Biblia nisqanmanjina, ¿imayna runastaq wiñaypaq kawsanqanku?

2 ¿Maykʼaqllapis, Diospa munayninmanjina runa Jallpʼapi kawsanmanchu? Diosninchik, jinata kutichiwanchik: “Noqa nini, chay nisqaytataj juntʼasaq”, nispa (Isaías 46:9-11; 55:11). Ruwawaqninchik munayninta, juntʼanqapuni. Payqa, “kay pachatapis ruwarqa, kamacherqataj ama chʼusajlla kanampaj, manachayqa kawsayniyojkuna chaypi tiyakunankupaj” (Isaías 45:18). ¿Imayna runastaq, Diosninchik kay pachapi kawsakunankuta munarqa? Paykuna, ¿machkha unaytataq kawsananku karqa? Bibliaqa, jinata kutichiwanchik: “Cheqan runasqa kay pachata herenciankupaj japʼenqanku, chaypitaj wiñaypaj kawsanqanku”, nispa (Salmo 37:29; Apocalipsis 21:3, 4).

3. ¿Ima llakiykunatataq Jallpʼapi rikunchik, chantapis imatataq tapukusunman?

3 Kay pachapaq Diospa munayninqa, manaraq juntʼakunchu. Kunanqa, runa mana Dios munasqanmanjinachu kawsachkan. Runaqa unqun, wañun, chantapis maqanakun, wañuchinakun ima. Mana jaykʼaq Diosninchik jinata kawsananchikta munarqachu. ¿Imaraykutaq Diospa munaynin mana juntʼakunchu? Kay tapuytaqa mana runa kutichiyta atinmanchu, imaraykuchus kay chʼampayqa janaqpachapi qallarirqa.

JUK ENEMIGO RIKHURIN

4, 5. a) ¿Pitaq katariniqta Evawan parlarqa? b) ¿Imaynamantá juk chiqan runa suwaman tukun?

4 Bibliaqa, Génesis libropi willawanchik, imaynatachus Diospa enemigon, Edén huertapi rikhurisqanta. Kay Diospa enemigonqa, mana juk katarillachu. Bibliaqa Apocalipsispi chay katarimanta parlaspa nin, ‘Kuraq Supay, Satanastaq, sutichasqa kasqanta. Payqa llullakuspa kay pachapi may chhika runasta pantachin’. Chantapis Kuraq Supayta “unay ñawpa katari” nispa sutichakullantaq (Génesis 3:1; Apocalipsis 12:9). Arí, Diospa enemigonqa, juk atiyniyuq ángel kasqa. Payqa katariniqta Evawan parlarqa, kataripis parlachkanmanjina Eva uyarirqa. Kay angelqa, Diosninchik Jallpʼata runapaq wakichichkaqta, rikurqa (Job 38:4, 6, 7).

5 Jehovaqa, tukuy ima ruwasqasninpi mana pantanchu. Chaywanpis, ¿pitaq Kuraq Supayta ruwarqarí? Payllataq munasqanrayku Supayman tukurqa. ¿Imaynataq chayrí? Imaynatachus juk runa, chiqan runa kaspapis, suwaman tukun, kikillantataq. ¿Imaynataq chay kanman? Ichapis runaqa, sunqunpi saqrata tarpun. Chay saqra ruwayllapipuni tʼukurin chayqa, saqra munayqa sunqunpi wiñan. Jinamanta chay runaqa saqra munayninta kasuspa, juchallikun (Santiago 1:13-15).

6. ¿Imaynamantá juk ángel Kuraq Supayman, Satanasman ima tukurqa?

6 Kikillantataq Supaypis saqrayarqa. Ichapis Supayqa, Diosninchikta uyarirqa Adanta, Evata miraychik, Jallpʼaman juntʼaychik niqta (Génesis 1:27, 28). Supayqa jinatachá yuyarqa: “Tukuy runasqa ñuqata yupaychawankuman, Diosta yupaychanankumantaqa”, nispa. Kay saqra yuyaytaq sunqunpi saphichakurqa, chayrayku llullakuspa warmita chʼawkiyarqa (Génesis 3:1-5). Jinamanta chay angelqa “Kuraq Supayman” tukurqa, chay sutiqa Griego simipi “llullakuq” kasqanta niyta munan. Chantapis “Satanasman” tukullarqataq, chay sutitaq, hebreo simipi “churanakuq” kasqanta niyta munan.

7. a) ¿Imaraykutaq Adanwan Evawan wañurqanku? b) ¿Imaptintaq ñuqanchik, machuyanchik, wañupunchik ima?

7 Supayqa, Diosninchikta mana kasukunankupaq, llullakuspa Adanta, Evatawan chʼawkiyarqa (Génesis 2:17; 3:6). Adán, Eva ima, mana Diosninchikta kasukusqankurayku wañurqanku (Génesis 3:17-19). Adán juchallikusqanrayku, manaña juntʼa runachu karqa, jinamanta mirayninman juchanta saqirqa (Romanos 5:12). Juk wistʼu adoberapi adobeta ruwaptiyki, ¿imaynataq adobes lluqsinku? Wistʼullataq, ¿icharí? Jinallataq tukuypis, Adanmanta jamusqanchikrayku, manallataq juntʼa runaschu kanchik. Tukuypis chayrayku, machuyanchik, wañunchik ima (Romanos 3:23).

8, 9. a) ¿Imatataq Diosninchikmanta Kuraq Supay nisqa? b) ¿Imaptintaq Diosninchik uqharikuqkunata mana kikinpi wañuchirqachu?

8 Supayqa, Diospa contranta churanakuyta qallarirqa, Adanta, Evatawan juchallikunankupaq tanqaspa. Jehovap kamachiyninta pisipaq qhawaspa, Supayqa Jehovap contranta sayaykurqa. Ichapis Supayqa jinata nirqa: “Diosqa mana allintachu kamachin, llullakun, mana runap allinninta munanchu. Chantapis, runaqa Diosmanta karunchakuspa, imachus allin, imataqchus mana allin kasqanta akllaspa, allinta kawsayta atin. Astawanpis, ñuqata kasuwaspa sumaqta kawsanqa”, nispa. ¿Imaynatá Diosninchik Supayman kutichinman karqa? Wakinkunaqa, “Diosninchik uqharikuqkunata kikinpi wañuchinan karqa”, nispa ninku. Ajinata Diosninchik ruwanman karqa chayqa, ¿Kuraq Supay llulla kasqanta rikuchinmanchu karqa? Chantapis, ¿allin kamachiq kasqanta rikuchinmanchu karqa?

9 Jehovaqa, imachus chiqan kasqanta allinta yachan. Chayrayku, uqharikuqkunata mana kikinpi wañuchirqachu. Manaqa, chay uqharikuyman allinta kutichinanpaq, suyarqa, jinamanta Kuraq Supay llulla kasqanta rikuchinanpaq. Chayrayku, Jehová Diosninchikqa, Supaypa makinpi runasta saqirqa, paykunapura kamachinakunankupaq. Chunka jukniyuq yachaqanapi rikusunchik, imaptinchus kay chhika unayta llakiypi runata saqisqanta. Chaywanpis tʼukuriy, ¿imaptintaq Adanwan Evawan Kuraq Supayta kasukurqanku? ¿Imallatapis paykunapaq ruwarqachu? Diosninchik tukuy imata quchkaptin, ¿imaynatataq llulla kasqanta ninkuman karqarí? ¿Imatataq qam ruwawaq karqa?

10. ¿Imaynatataq Kuraq Supay llulla kasqanta rikuchisunman?

10 Chay tapuykunapi tʼukurinanchik tiyan, imaraykuchus ñuqanchikpis Satanaspa nisqan chiqachus manachus kasqanta rikuchinanchik tiyan. Qampis, Jehová Diosninchikman qayllaykuspa, Diosta Kamachiqniykitajina qhawaspa, Kuraq Supay llulla kasqanta rikuchiwaq (Salmo 73:28; Proverbios 27:11). Chaywanpis, Jallpʼantinpi may achkha runas kaptinkupis, jukchhikalla Diosninchikman qayllaykunku. Chayrayku kunan tapukusunman: Biblia, ¿Kuraq Supay kay pachata kamachichkasqantachu yachachin?

¿PITAQ KAY PACHATA KAMACHICHKAN?

¿Satanás kay pachata Jesusman qunayanmanchu karqa, mana paypata kaptin?

11, 12. a) Kuraq Supay, pachantinpi kaq llaqtasta Jesusman quyta munasqan, ¿imatá rikuchin? b) ¿Imastaq astawan rikuchin, Kuraq Supay kay pachamanta kamachiq kasqanta?

11 Jesús yacharqa, Kuraq Supay kay pachamanta kamachiq kasqanta. Kuraq Supayqa, Jesusman “tukuy kay pachantimpi kaj llajtasta, qhapaj kapuyninkutawan ima rikuchispa, Jesusta nerqa: Noqa kay tukuy imata qosqayki, qonqorikuspachus yupaychawanki chayqa, nispa” (Mateo 4:8, 9; Lucas 4:5, 6). Tʼukuriy, tukuy chay llaqtas mana Supaypatachu kanman chayqa, ¿Jesucristoman quyta munanmanchu karqa? Chantapis Jesucristoqa, mana imatapis nirqachu. Kay pacha mana Kuraq Supaypata kaptinqa, Jesucristoqa, “mana qampatachu”, nispa ninman karqa.

12 Tukuy atiyniyuq Diosninchik Jehovaqa, cielopi, Jallpʼapi ima tukuy imata ruwarqa (Apocalipsis 4:11). Chaywanpis, Jesucristo Jallpʼapi kachkaspa “kay pachata kamachejqa” Kuraq Supay kasqanta nirqa (Juan 12:31; 14:30; 16:11). Chantapis apóstol Juanqa, Kuraq Supaymanta parlaspa jinata qillqarqa: “Kay pachapi kaj chhika runastaj Kuraj Supaypa atiynimpi [kachkanku]”, nispa (1 Juan 5:19).

SUPAYPA SAQRA PACHAN TUKUKUNQA

13. ¿Imataq tukukunqa musuq pacha jamuptin?

13 Watamanta wata, kay pachaqa, astawan saqrayachkan. Kay pachaqa, maqanakuqkunamanta, wistʼuta kamachiqkunamanta, religionta puraq uya kamachiqkunamanta, wañuchiqkunamanta ima, juntʼa kachkan. Kay saqra pachaqa mana allinchakunmanchu. Biblia nisqanmanjina Diosqa, maqanakuyninpi, Armagedón nisqapi kay saqra pachata chinkachinqa. Chaymantataq chiqan musuq pacha jamunqa (Apocalipsis 16:14-16).

14. ¿Pitataq Diosninchik Kamachiq kananpaq akllarqa, imaynatá ñawpaqmantapacha chayta willakurqa?

14 Jehovaqa, Jallpʼata Kamachinanpaq Jesucristota akllarqa. Ñawpaqmantapacha Biblia nirqa: “Uj wawa nacepuwanchejña; Dios uj wawata qowanchej. Paywan kanqa jatun atiy kamachinampaj. Sutisnintaj kaykuna kanqa: [...] Wiñaypaj Tata, Allin Kawsayta Apamoj Rey ima. Kamachisqanta, chantá allin kawsayta qosqampis manapuni tukukonqachu”, nispa (Isaías 9:6, 7). Jesucristoqa, chay reino jamunanta mañakunankupaq discipulosninman yachachirqa, nirqataq: “Reinoyki jamuchun, munayniykitaj ruwasqa kachun, imaynachus janaj pachapi, ajinallatataj kay pachapipis”, nispa (Mateo 6:10). Rikusunchikjina, Diospa Reinonqa, tukuy kay pachapi kamachiqkunata chinkachinqa (Daniel 2:44). Chayta ruwaytawan, Diosninchik Jallpʼata juk paraisoman tikrachinqa.

¡JUK MUSUQ PACHA QAYLLAMUCHKAN!

15. ¿Imatá ‘musuq jallpʼa’ niyta munan?

15 Biblia niwanchik: “Mosoj cielota, mosoj jallpʼatawan, Dios ruwasaj nisqanman jina, maypichus cheqan kawsaylla kanqa”, nispa (2 Pedro 3:13; Isaías 65:17). Biblia ‘musuq jallpʼamanta’ parlaspa, juk qutu chiqan runasmanta parlachkan, paykunaqa, Diospa ñawpaqinpi kʼacha runas kanku.

16. ¿Ima tʼinkatataq Diosninchik munayninta ruwaqkunaman qunqa, imatataq ruwananchik tiyan chay tʼinkata japʼinanchikpaq?

16 Jesucristo nisqanmanjina, Diosninchik munayninta ruwaqkunaman ‘wiñay kawsaywan’ tʼinkanqa (Marcos 10:29, 30). Bibliaykipi, Juan 3:16; 17:3 pʼitikunapi wiñay kawsayta tarinanchikpaq imatachus ruwananchik kasqanta ñawiriy. Kunantaq Bibliapi qhawarina, paraisopi tiyakuqkunapaq ima tʼinkakunachus kananta.

17, 18. ¿Imaptintaq ninchik mana imamanta llakikuspa Jallpʼapi tiyakunanchikta?

17 Manaña maqanakuy, juchachakuy, wañuchinakuy, chiqninakuy ima kanqachu. “Manaña sajra runas kanqankuchu [...]. Llampʼu sonqoyojkunatajrí kay pachata herenciata jina japʼenqanku.” (Salmo 37:10, 11.) Mana maqanakuy kanqachu, Diosninchik “tukuy kay pachapi chʼajwasta chʼinyachin[qa]” (Salmo 46:9; Isaías 2:4). Chaymantaraq ‘allin kawsay kanqa, chiqan kaypis kallanqataq, manaña killa kanankama’, nisunman wiñaypaq wiñayninkama (Salmo 72:7).

18 Jehovata yupaychaqkunaqa mana imamanta llakikuspa tiyakunqanku. Unayqa Israel llaqtapi tiyakuqkuna, Diosta kasukuspa, mana imamanta llakikuspa tiyakurqanku (Levítico 25:18, 19). Jinallataq, ¡mana imamanta llakikuspa paraisopi kawsakusunchik! (Isaías 32:18; Miqueas 4:4.)

19. ¿Imaptintaq paraisopi manaña yarqhaykuna kanqachu?

19 Manaña mikhuna pisiyanqachu. “Nacionnimpeqa ashkha trigo [chayri mikhuna] kachun; [...] trigoj poqoynintaj campo qhora jina kachun”, nispa salmosta qillqaq takirqa (Salmo 72:16). Jehová Diosninchik payta kasukuqkunata tʼinkanqa, ‘jallpʼataq sumaqta puqunqa’ (Salmo 67:6).

20. ¿Imaynatá yachanchik Jallpʼanchik juk paraisoman tukunanta?

20 Tukuy Jallpʼa paraisoman tukunqa. Pierdesqa jallpʼaqa, juk kʼacha huertaman tukunqa, chaypitaq runaqa wasista ruwakunqa (Isaías 65:21-24; Apocalipsis 11:18). Pisimanta pisi Jallpʼanchik juk paraisoman tukunqa. Jallpʼantinpi Edén huertapijina jallpʼaqa sumaqta puqunqa. Diosninchik wiñaypaq ‘makinta kicharinqa, tukuy kawsaqkunatataq saksachinqa achkhata quspa’ (Salmo 145:16).

21. ¿Runa phiña animalesta manchachikullanqapunichu?

21 Tukuy runasqa phiña animaleswanpis, allinta kawsakunqanku. Uywakunaqa, phiña animaleswan khuska mikhunqanku. Juk ñuñuq wawapis mana phiña animalesta manchachikunqachu (Isaías 11:6-9; 65:25).

22. ¿Unquykuna kallanqapunichu?

22 Manaña ima unquypis kanqachu. Jesucristo kamachiqjina, tukuy unqusqa kaqkunata jampinqa, mana unay jinallachu, manaqa astawanraq (Mateo 9:35; Marcos 1:40-42; Juan 5:5-9). “Mana pipis nenqachu: Onqosqa kani, nispaqa.” (Isaías 33:24; 35:5, 6.)

23. ¿Imaptintaq wañuymanta kawsarimuy, runata kusichinqa?

23 Wañusqakunaqa watiqmanta kawsarimunqanku, wiñay wiñaypaqtaq kawsayta atinqanku. Tukuy wañusqakuna, Diospa yuyayninpi kaqkuna, kawsarimunqanku. “Tukuy runas wañuymanta kawsarimpunankuta [suyanchik], cheqan kajta ruwajkuna, sajrata ruwajkunapis.” (Hechos 24:15; Juan 5:28, 29.)

24. ¿Paraisopi kawsakuyta munawaqchu?

24 Jehová Diospa munayninta ruwaqkunapaq, payta riqsiyta munaqkunapaq ima, allin kawsay kanqa. Ajina kawsaytataq Jesucristoniqta quwasunchik, chayrayku Jesucristotapis, allinta riqsinanchik tiyan.