Ir al contenido

Ir al índice

¿Qolqeta manukuy allinchu kanman?

¿Qolqeta manukuy allinchu kanman?

África ladopi niyta yachanku: “Qolqeta manukoyqa casamientoman riy jina, manuta juntʼayrí wañuy wasiman riy jina.”

AFRICAMANTA runas chayta nispaqa rikuchinku manuta juntʼay mana atikullasqanta. ¿Qanrí ima niwajtaj? Wakin kutisqa manukuy allillan rijchʼasunkiman chaypis, ¿manu kay allinchu kanman? Chantá, ¿ima llakiykunapi rikukuwaj?

Africamanta runas niyta yachallankutaj: “Manuywan, manukuywanqa, amigosninchejtawan phiñanachiwanchej”, nispa. Arí, manu kayqa amigosninchejtawan, familiaresninchejtawan phiñanachiwasunman. Imajtinchus wakin kutisqa manunchejta juntʼaytapuni munaspapis, mana atillanchejchu. Sutʼincharina, pichus manukoj mana tiemponpi qolqeta kutichipun chayqa, manojqa mayta phiñakunman. Chantapis familiankutaj, paykunataj, mana allin kausayman chayankuman. Chayrayku mana usqhayta qolqeta japʼinanchejraykulla manukunachu, manañapuni kapullawajtinchejña, ichá chaypacha manukuyta yuyasunman.

Manu kayqa, Dioswanpis niña allinpajchu qhawachiwasunman. Imajtinchus Bibliaqa manusninkuta mana juntʼayta munajkunata sajra runas kasqankuta nin (Salmo 37:21). Nillantaj “pichus manukojqa manojpa wata runan” kasqanta (Proverbios 22:7). Chantapis Africamanta runas niyta yachallankutaj: “Chakista uj runamanta mañarikusunman chayqa, maymanchus chay runa renqa, chayllamantaj rinanchej kanqa”, nispa. Chaytaj rikuchin manukojqa manunta juntʼanankama chayllapajpuni llankʼanan kasqanta.

Chayrayku manu kaspaqa usqhayllata kutichipuna. Mana chayta ruwaspaqa, chʼampaykunapi rikukusunman. Manu kajkunaqa, phutikunku, tuta pʼunchay llankʼanku, ni puñuypis chayanchu, chantapis warminwan chayri qosanwan phiñanakunku, tʼaqanakunku ima, wakin kutistaj manojkunawan quejanakunku, carcelmanpis wisqʼachikunku. Chayrayku apóstol Pabloqa nerqa: “Ajinaqa ama pimampis manuchu kaychej, manachayqa purajmanta munanakuychej”, nispa (Romanos 13:8).

 ¿NECESITANIPUNICHU?

Rikunchej jina qolqetaqa mana usqhayta manurpakunallachu. Chayrayku allin kanman kaypiraj tʼukurinanchej: “¿Negocioywan familiayta uywanaypajchu qolqeta necesitani? Chayrí, ¿qhapaj runaspata jina, kapunawanta munaspallachu manukuyta munashani?”, nispa. Ichá aswan allin kanman, kapuwasqallanchejwan kausakuy, manojpa wata runanman tukupunanchejmantaqa.

Wakin kutisqa, ichá ima llakiypis qhatiriwajtinchej, manurikunanchej kanqa. Manurikunchejpuni chay, ¿imatataj allin kanman ruwananchej?

Mana yuyanachu tiyan uj runa qolqeyoj kasqanraykulla yanapanawanchejpuni kasqanta. Nillataj yuyanachu tiyan suyarinallawanchejpuni kasqanta. Ni jaykʼajtaj envidiawan qhawanachu, aswan kapuyniyoj kajkunata (Proverbios 28:22).

Chantapis nerqanchej jina, manunchejtaqa usqhayllata juntʼana. Qolqeta manuriwajninchej maykʼajkamachus kutichipunata mana niwajtinchejqa, noqanchej ninanchej tiyan maykʼajkamachus kutichipunata, chayman jinataj juntʼana. Chʼampaykunapi mana rikukunapajtaj allin kanman papelpi qhelqaspa uj tratota ruwananchej (Jeremías 32:9, 10). Atispaqa qolqeta noqanchej kikin wasinman rispa kutichinpuna, manuriwasqanchejmantataj agradecekuna. Manunchejta tiemponpi juntʼaspaqa, manuwajninchejwan mana phiñanakusunchu. Jesús Orqopi yachachisqanta yuyarikuna, payqa nisqanchejta juntʼanapuni kasqanta nerqa (Mateo 5:37). Nillarqataj: “Imatachus munankichej runas qankunapaj ruwanankuta, ajinallatataj qankunapis paykunapaj ruwapuychej”, nispa (Mateo 7:12).

BIBLIAJ SUMAJ YUYAYCHAYKUNASNIN

Qolqeta mañarikuytapuni munashanchej chayqa, ¿imatá ruwasunman? Biblia yuyaychawanchej: “Diosta yupaychayqa runata qhapajyachin uj imachus kapusqanwan kusisqalla kajtenqa”, nispa (1 Timoteo 6:6, Qheshwa Biblia). Kapuwasqallanchejwan kusisqa kausakoyqa, ashkha chʼampaykunamanta librawasun. Ajinata kausakuytaj ichá mana atikullanmanchu, imajtinchus runasqa tukuy imayoj kayta munananchejpaj tanqawanchej. Ajinapi rikukuspaqa, Diospa yuyaychaykunasninwan yanapachikuna.

Sutʼincharina, Asiamanta uj qhariwarmeqa jóvenes kashaspa wasiyoj kajkunamanta envidiakoj kanku. Chayrayku bancomanta, familiankumanta ima manuchakuspa, qolqe jallchʼasqankutapis oqharimuspa, wasita ranterqanku. Niraj unayninmantaj repararqanku manuta juntʼayqa, mana atinapaj jina kasqanta. Mayta llankʼasqankuraykutaj wawasninkuwan parlarikunankupajpis niña tiemponku karqachu. Qosataj nin: “Llakiytaj, phutiytaj, pisita puñusqaykutaj, uj llasa qʼepi jina karqa. Maytañapuni saykʼuchiwarqayku”, nispa.

“Diosqa kapuwasqallanchejwan kusisqa kausakunata yuyaychawanchej, chayta kasukuytaj jarkʼawanchej”

Ujpacha kay 1 Timoteo 6:6 yuyaychasqanta yuyarikorqanku, reparqankutaj chay llakiyninkumanta librakunankupajqa, wasinkuta vendenanku kasqanta. Iskay watatapuni chay chʼampaywan tinkorqanku. Chayrayku nerqanku: “Diosqa kapuwasqallanchejwan kusisqa kausakunata yuyaychawanchej, chayta kasukuytaj jarkʼawanchej”, nispa.

Ashkha runas manu kay mana allinchu kasqanta yachaspapis, manukushallankupuni. Biblia imatachus qolqeta manukuymanta nisqanta qhawarispa, manaraj qolqeta manukushaspa, ¿nichu sumajtaraj tʼukurina kanman?