1. ¿Imatam bibliapiqa nirqaña tukupay punchawkunapi runakuna imayna kanankumanta?

 SATANASPA munaychakusqan kay pachapiqa wakin runakunaqa manañam confianzapaqchu kanku. Patronkunapas, autoridadkunapas, religionpi yachachiqkunapas mana confianapaqmi kanku. Chaymi wakinkuqa amistadninkupipas, vecinonkupipas, ayllunkupipas manaña confiankuchu. Bibliapiqa nirqañam “tukupay punchawkunapiqa” runakunaqa chayna kananmanta. Kanankum karqa “runamasin qipanchaqkuna”, “runamasinta yanqamanta tumpaqkuna”, “runamasin traicionaqkuna”, chayna runakunaqa satanas hinam mana confianapaq kanku (2 Tim. 3:1-4; 2 Cor. 4:4).

2. (1) ¿Pillapitaq tukuy sunqunchikwan confiachwan? (2) ¿Imatataq pipas ninman?

² Ñuqanchikmi ichaqa Jehova Diosllapi hapipakunchik confianapaq kasqanrayku (Jer. 17:7, 8). Payqa manam haykaqpas saqiwasunchu kuyasqan runankunataqa (Sal. 9:10). Jesuspipas confianchikmi, payqariki ñuqanchikraykum wañurqa (1 Ped. 3:18). Confianchiktaqmi bibliapa nisqankunapipas (2 Tim. 3:16, 17). Chaynaqa, confianchikmi Jehova Diospi, Jesuspi, bibliapi. Ichapas mayqinninchikpas nichwan: “¿Confiachwanchu iñiqmasinchikkunapi?”, nispa. Arí confiachwanmi, chaymantayá yachaykusun.

3. ¿Imapaqtaq Diosninchikqa kuyakuyninpi akllaykuwarqanchik? (Rimarimuytaq Marcos 10:29, 30 nisqanmantapas).

³ Diosninchikqa kuyakuyninpim runankuna kananchikpaq  akllaykuwarqanchik, chayraykumá ancha kusisqa tarikunchik (leey Marcos 10:29, 30). Enteron allpa pachapi iñiqmasinchikkunam ayllunchikkuna hina kanku, paykunapas Diosninchiktam kuyanku, chaynataqmi kallpanchakunku kamachikuyninkunata kasukunankupaq. Ima rimayniyuq kaspanchikpas, maymantaña kaspanchikpas, imayna pachayuq kaspanchikpas iñiqmasinchikkunataqa riqsiykusqanchikmantapacham kuyanchik, paykunawan kuskam Diosninchikta yupaychanchik chaynataq hatunchanchik (Sal. 133:1).

4. ¿Imaynanpitaq iñiqmasinchikkunawan huk sunqulla kananchik?

⁴ Kunan tiempopiqa aswanraqmi iñiqmasinchikkunawanqa huk sunqulla kananchik, paykunam anchata yanapawanchik (Rom. 15:1; Gal. 6:2). Kallpanchawanchiktaqmi Diosta servinanchikpaq chaynataq imaña kaptinpas sunita sayananchikpaq (1 Tes. 5:11; Heb. 10:23-25). Imaynaraq tarikuchwan iñiqmasinchikkuna mana yanapawaptinchikqa. Imatach ruwawachwan satanaswan runankunaqa. Manapas unaymantamriki satanaswan runankunaqa ñakarichiwasun. Chayna sasachakuy punchawkunapi kaspanchikpas iñiqmasinchikkunawan huk sunqulla kaspaqa kusisqam kasunchik.

5. ¿Imaynanpitaq wakinpiqa iñiqmasinchikkunapi confiayqa sasa kanman?

⁵ Wakinpiqa ichapas iñiqmasinchikkunataqa mana confianzapaqchu hapinchik. ¿Imaynanpi? Ichapas confianzapaq hapispanchik imapas willakusqanchikta hukkunaman willakachakurusqanrayku utaq imapas niwasqanchikta mana cumplisqanrayku utaq imawanpas sunqunchikta nanarachisqanrayku. Chayna kaptinqa ¿imataq yanapawasun iñiqmasinchikkunata confianzapaq hapinapaq?

6. ¿Imaynatam kuyakuq kasqanchikqa yanapawasun iñiqmasinchikkunapi confianapaq? (Rimarimuytaq 1 Corintios 13:4-8 nisqanmantapas).

⁶ 1 Corintios 13 capitulopim niwanchik kuyakuq runaqa imayna kasqanmanta, chayqa yanapawasunmi pitapas confianzapaq hapinapaq chaynataq kaqmanta confianapaq (leey 1 Corintios 13:4-8). 4 versiculom nin: “Kuyakuq runaqa pacienciakuqmi, allin sunquyuqmi”, nispa. Diosninchikqariki sapa punchaw pantaptinchikpas pacienciakunmi, chaynam ñuqanchikpas iñiqmasinchikkuna sienterachiwaptinchikpas pacienciakunanchik. 5 versiculom nin: “Manam chaylla piñakuqchu, manataqmi ima mana allin ruwarusqankutapas yuyarayanchu”, nispa. Chaynaqa ñuqanchikqa manamá yuyarayananchikchu iñiqmasinchikkunapa imapas ruwawasqanchiktaqa. Eclesiastes 7:9 nin ‘mana chaylla piñakuruq’ kanapaq, aswan allinqa Efesios 4:26 nisqanta kasukuymi, chaypim nin: “Amayá inti siqaykunankamaqa piñasqaqa kaychikchu”, nispa.

7. ¿Mateo 7:1-5 ima nisqankunataq yanapawasun iñiqmasinchikkunapi astawan confianapaq?

⁷ Iñiqmasinchikkunata confianzapaq hapinapaqqa yanapawasunchiktaqmi Diospa piensasqanman hina piensay. Payqa anchatam kuyan iñiqmasinchikkunataqa, manataqmi huchankutaqa yuyarayanchu, chaynaqa ñuqanchikpas manam yuyarayananchikchu (Sal. 130:3). Pantasqankunata qawanamantaqa allin kaqkuna ruwasqantayá qawasun chaynataq allin sunquyuq kasqantapas (leey Mateo 7:1-5). Chaymantapas kuyakuq runaqariki “tukuytam creen” (1 Cor. 13:7). Chaywanqa Diosninchikqa niwachkanchik manam pitañapas confianzapaq hapinapaqchu, aswanqa confianza kaqkunallatam. *

8. ¿Imam yanapawasunchik iñiqmasinchikkunapi confianapaq?

⁸ Iñiqmasinchikkunataqa allimantam confianzapaq hapisun, chaypaqqa ¿imataq yanapawasun? Paykunata riqsiymi, paykunawan huñunakuypi rimariymi, paykunawan kuska willakuymi, pacienciakuymi. Pitapas manaraq sumaqta riqsichkaspaqa manam chayllachu vidanchikmanta willanchik, riqsisqanchikman hinam ichaqa allimanta imamantapas confianzawan willakusunchik (Luc. 16:10). Ichaqa, ¿imatataq ruwachwan confianzapaq hapisqanchik runa willakusqanchikta willakachakuruptinqa? Tiempo pasanantam suyananchik. Amayá chayraykuqa wakinkunapas mana confianapaq kasqankutaqa nisunchu. Chaypaqqa yanapawasunmi ñawpaq tiempopi Diosta serviqkunamanta yachayninchik.

9. (1) ¿Imatataq Anaqa ruwarqa Diospa rantinpi kaqkuna mana allinta ruwaptinkupas? (2) ¿Imatam yachachisunki Anapa imayna kasqan? (Rimarimuytaq dibujomantapas).

⁹ Ichapas hukmanyasqa kachkanki hukkaqnin punta apaq imatapas nirusuptiki, chayna kaptinqa Anamanta yachasqaykim yanapasunki. Anapa tiemponpiqa Eliyqa sacerdotekunapa jefenmi karqa, ichaqa paypa churinkunaqa mana allin runakunam karqaku, huchallapim kawsakurqaku. Chayna kasqankuta qawaspanpas Eliyqa manam corregirqachu,  hinaspapas Eliyqa hinallaraqmi sacerdotekunapa jefen karqa. Chayna kaptinpas, ¿imapaqtaq Anaqa kallpanchakurqa? Payqa Diospa carpanmanmi hinalla rirqa yupaychananpaq. Ana mañakuchkaptinmi Eliyqa qaqchaspan nirqa sinka kasqanmanta (1 Sam. 1:12-16). Anaqa Jehova Diosta mañakuspanmi nirqa qari wawata quykuptinqa chay wawan carpanpi servinanmanta, chaypi wawanta Eliy cuidanan kaptinpas (1 Sam. 1:11). Eliypa churinkuna mana allinta ruwasqankuraykum Diosninchikqa tantiasqan punchawpi wañurachirqa (1 Sam. 4:17). Anamanmi ichaqa qari wawata quykurqa (1 Sam. 1:17-20).

10. Churin Absalon hinaspa amistadnin contranpi hatariptinqa, Davidqa ¿manañachu pi runapipas confiarqa?

¹⁰ ¿Hukmanyasqachu kachkanki hukkaqnin amistadniki mana allinta ruwarusuptiki utaq rimakususqaykiwan? Chayna kaptinqa kamachiq Davidmanta yachaymi yanapasunki. Davidpa churin Absalon contranpi hatariptinmi amistadnin Aitofelpas contranpi churakururqa. Davidqa llakisqachá tarikurqa churinpiwan hukkaqnin amistadnin qipancharusqanwanqa. Ichaqa manam chayraykuchu Davidqa manaña pitapas confianzapaq hapirqa. Paypaqqa Husaimi confianza karqa, Husaiqariki Davidpa contranpi kaqkunamanqa manam hukllawakurqachu. Husaita confianzapaq hapisqanqa allinmá karqa, Husaiqariki wañuypa patanpi kaspanpas Davidtam yanaparqa (2 Sam. 17:1-16).

11. ¿Imatam Nabalpa serviqnin ruwarqa hukkunapi confiasqanrayku?

¹¹ Yanapawachwantaqmi Nabalpa hukkaqnin serviqninmanta yachaypas. Nabalqa karqa apu runam. Davidqa runankunapiwanmi Nabalpa serviqninkunata imaymanata yanaparqaku, chayraykum Davidqa Nabalta mañakurqa imallatapas quykunanpaq. Nabalmi ichaqa mana munarqachu, chayraykum Davidqa llumpa-llumpay piñasqa karqa, hinaspanmi Nabaltawan wasinpi runakunata wañurachinanpaq tantiarurqa. Ichaqa Nabalpa hukkaqnin sirvientenmi lluptikunanmantaqa Nabalpa warmin Abigailman chaymanta willaykurqa, payqa manamá iskayrayarqachu chay sasachakuyta Abigail allichananmanta. Abigailqariki karqa yachaywan imapas ruwaqmi, Abigailta  confianzapaq hapisqanqa manamá yanqapaqchu karqa. Abigailqa mana manchakuspanmi Davidta pampachaykunanpaq ruegakurqa (1 Sam. 25:2-35). Abigailpas manataqmi iskayrayarqachu Davidqa confianzapaq runa kasqanmantaqa.

12. ¿Imatataq Jesus ruwarqa qatiqninkunapi confiasqanrayku?

¹² Pantaq kaptinkupas Jesusqa qatiqninkunatam confianzapaq hapirqa (Juan 15:15, 16). Jesuspa alliqninpi chaynataq ichuqninpi tiyanankupaq Santiagowan Juan niptinpas Jesusqa manam nirqachu “¿chayraykullachu qamkunaqa Diosta servichkankichik? Kunanmantaqa manañam apostolniykunañachu kankichik” nispaqa (Mar. 10:35-40). Wañuchinankupaq hapirusqanku tutapas llapallan qatiqninkunam paytaqa saqirurqaku (Mat. 26:56). Chaywanpas Jesusqa paykunataqa hinallaraqmi confianzapaq hapirqa, pantaq kaptinkupas ‘wañukunankamam kuyarqa’ (Juan 13:1). Kawsarimusqan qipamanpas Diosman sunqu 11 apostolninkunamanmi nirqa hinalla willakunankupaq chaynataq qatiqninkunata yanapanankupaq (Mat. 28:19, 20; Juan 21:15-17). Manamá yanqapaqchu karqa pantaqña kaptinkupas paykunapi hinalla confiasqanqa. Llapallankumá Diosman sunqu karqaku wañukunankukama. Chaynaqa Anapas, Davidpas, Nabalpa serviqninpas, Abigailpas, Jesuspas pantaq runakunatam confianzapaq hapirqaku, chaynaqa ñuqanchikpas chaytayá ruwasun.

13. ¿Imaynanpitaq pitapas manaña confianzapaqchu hapichwan?

¹³ Confianzapaq hapispanchik imamantapas willakusqanchikta hukkunaman willakachakuruptinqa hukmanmi tarikunchik. Huk kutipis iñiqmasinchik imayna tarikusqanmanta hukkaqnin punta apaqman willakusqa, ichaqa paqarintintas chay punta apaqpa warmin qayaykusqa kallpanchananpaq, chaywansi cuentata qukurusqa punta apaqqa paymanta warminman willakurusqanta. Chayraykus iñiqmasinchikqa chay punta apaqta manaña confianzapaqchu hapisqa. Ichaqa hukkaqnin punta apaqtas yanapaykunanpaq nisqa, paysi yanapasqa punta apaqkunapi hinalla confiananpaq.

14. ¿Imataq iñiqmasinchikta yanaparqa punta apaqkunapi kaqmanta confiananpaq?

¹⁴ Hukkaqnin iñiqmasinchiksi unay watakuna iskay punta apaqkunapaq piñasqa kasqa, payqa chay punta apaqkunataqa manas confianzapaqchu hapiq. Ichaqa yuyarirusqas respetasqan hukkaqnin iñiqmasinchikpa kayna nisqanta: “Piñasqaqa kananchik satanaspaqmi, manam iñiqmasinchikkunapaqchu”, nisqanta. Chay nisqanpi yuyaymanaspansi iñiqmasinchikqa Diosta mañakusqa, chaymanta qipamansi chay punta apaqkunawan allinyanakusqa.

15. ¿Imaynanpitaq sasa kanman pitapas kaqmanta confianzapaq hapiyqa? Rimarimuy Greteta ima pasasqanmanta.

¹⁵ Diosta serviypi imapas ruwayninchikta saqinapaq niwaptinchikqa hukmanyanchikmi. Rimarisun Gretemantawan mamanmanta, paykunaqa Diosman sunqum karqaku. Alemania nacionpim yacharqaku, chay nacionpi autoridadkunaqa harkakurqakum Diosmanta willakunankuta. Chaymi Greteta nirqaku Willakuq qillqanchikta ruwaypi yanapakunanpaq. Ichaqa iñiqmasinchikkunam yacharurqaku Gretepa taytan testigokunata chiqnisqanmanta. Gretepa taytan iñiqmasinchikkunapa imata ruwasqankuta  autoridadkunaman willakurunanta manchakuspankum Gretetaqa chay ruwaymanta hurqururqaku. Chaymantapas, iskay kaq hatun guerrapim Gretemanwan mamanmanqa mayqan qillqanchiktapas mana qurqakuchu, tupaspankupas manam rimaykuqkuchu, chaywanqa Gretepa sunqunmi anchata nanarqa. Unay watakunam chay iñiqmasinchikkunapaq piñasqa karqa, manataqmi confianzapaqchu hapirqa. Wata pasasqanman hinam Greteqa yacharurqa chay iñiqmasinchikkunata Jehova Diosqa pampachaykusqanta, chayraykum paypas tantiakurqa paykunata pampachananpaq. *

16. ¿Imaynanpitaq kallpanchakunanchik iñiqmasinchikkunapi confianapaq?

¹⁶ Kay yachamusqanchikpi hina ichapas pasasurqanki, chayna kaptinqa kallpanchakuyá kaqmanta iñiqmasinchikkunata confianzapaq hapinaykipaq. Chaypaq sasa kaptinpas kallpanchakusqaykiqa allinnikipaqmi kanqa. Hukkaqnin mikuywan wiksanchik nanaruptinqa manamriki chayraykuchu manaña imatapas mikunchik. Chaynallataqmi iñiqmasinchikkunawanpas, manam llapallankuchu mana confianapaqqa kanku, chaymi kallpanchakunanchik kaqmanta confiananchikpaq, paykunapasriki ñuqanchik hina pantaqmi kanku. Iñiqmasinchikkunata confianzapaq hapispanchikqa kusisqam tarikusunchik, iñiqmasinchikkunawanpas huk sunqullam kasunchik.

17. (1) ¿Imanasqataq ancha allin iñiqmasinchikkunapi confiayqa? (2) ¿Imamantam hawanta yachasun?

¹⁷ Kay pachaqa satanaspa munayninpi kasqanraykum runakunaqa pitapas manaña confianzapaqchu hapinku. Ñuqanchik ukupim ichaqa iñiqmasinchikkunata confianzapaq hapinchik, chayraykumá kusisqalla, huk sunqulla tarikunchik, chayqa ñakariy punchawkunapipas yanapawasunmi. Ichaqa ¿imatataq ruwachwan confianzapaq hapisqanchik iñiqmasinchik mana allinta ruwaruwaptinchik utaq rimakuwaptinchik? Chayna kaptinqa kaqmanta confianapaqmi yanapawasun Diospa piensasqanman hina piensay, bibliapa nisqanman hina ruway, iñiqmasinchikkunata kuyay, bibliapi willawasqanchik runakunamanta yachay. Chayta ruwaspanchikqa iñiqmasinchikkunapi confiaspam paykunawan allin amistad kasun (Prov. 18:24). Ichaqa ñuqanchikpas confianapaq runam kananchik, chaymantam hawanta yachachkasunchik.