Willariwayku imayna uywasqa kasqaykimanta.

Taytayqa zapateron karqan mamaytaq chakrapi llank’aq, ñoqataqmi científica kayta munarqani. Maytan kusikuq kani sumaq t’ikakunata, phalaq animalkunata, kurukunatapas wasiypa qayllanpi rikuspa. Niqmi kani: “Kaykunaqa ancha yachayniyoqpa ruwasqanchá”, nispa.

Chhaynaqa, ¿huch’uychaykimantapachachu Diospi iñirqanki?

Manan. Erqellaraq kashaqtiymi taytaypa sonqon sayarapuqtin qonqaylla wañupurqan, chaymi tapukuq kani: “¿Imaraykun tukuytapas sumaqta Kamaq Dios hinallata qhawan ñak’ariypas wañuypas kananta?” nispa. Chaymi Diosmanta iskayarqani.

¿Yanaparqasunkichu chaykunapi ciencia nisqata estudiasqayki?

Qallariypiqa manan. Biología molecular nisqata estudiasqay qhepamanmi celulaq wañusqanmanta estudiarqani, ichaqa manan qonqaylla wañupuspa inflamación otaq gangrena onqoykuna hatarichiqmantachu, aswanpas tiempollanpi celulakunaq wañusqanmantan. Chayqa allinmi kawsayninchispaq, chaywanpas qayna watakunakamallan cientificokuna pisipaq qhawariqku chay estudiayta.

¿Imaynapin tiempollanpi celulakunaq wañusqan allinninchispaq?

Cuerponchispin kan sinchi askha mana rikuna celulakuna. Llapallanmi wañupun sapankaq rantinpitaq hukkuna rikhurimun. Sapanka t’aqa celulakunaqa manan kaq tiempollapichu wañun, wakinqa askha semanakunan kawsan wakintaq askha watakuna. Celulakunaq wañusqanqa allin controlasqan kanan, chhaynapi tiempollanpi wañuqtin mosoq celulakuna rikhurimunanpaq.

¿Imallapas mana allinta funcionanman chayri?

Estudiokuna ruwakusqanpin yachakun celulakuna wañunan tiempopi mana wañuqtinqa artritis reumatoide otaq cáncer onqoy rikhurisqanta, celulakuna mana wañunan tiempopi wañupuqtintaq Parkinson otaq Alzheimer onqoy rikhurisqanta. Chaymi investigashani chay onqoykunapaq tratamientokunata tarinaypaq.

 ¿Imaynan sientekurqanki chayta yachaspa?

Iskayaqmi kani, nirqanin: “Kaykunata ruwaqqa qhali kananchistachá munarqan”, nispa. Ichaqa tapukuqmi kani: “Chhaynaqa, ¿imaraykun runakuna ñak’arinku wañunkupas?” nispa. Manan maypipas nitaq pipas kutichiyta atiwaqchu.

¿Iskayarqankichu celulakuna tiemponpi wañunanpaq ruwasqa kasqanmanta?

Manan, cuerpopi celulakuna imayna funcionasqanta yachasqaywanqa anchatan admirakurqani. Sumaq funcionasqanmi rikuchiwarqan ancha allin yachaywan ruwasqa kasqanta. Chaypiqa Diospa yachayninmi kashan. Ñoqaqa celulakunata qhawanapaq ancha allin maquinakunawanmi estudiani celulakuna imayna funcionasqanta yachanaypaq. Chaypin rikurqani imayna funcionasqanman hina iskay kinsa segundollapi qonqaylla celulakuna wañupusqanta. Celulakunaqa kikillankumantan wañupunku. ¡Chhayna sumaqta funcionananpaq ruwasqa kasqanqa ancha admirakunapaqmi!

¿Imaynatan Diosmanta ñak’ariymantapas tapukusqaykiman sut’inchayta tarirqanki?

1991 watapin iskay Testigokuna wasiyta hamurqanku, chaymi tapurqani imarayku runakuna wañusqanmanta. Paykunan Romanos 5:12 textopi nisqanwan kutichiwarqanku, chaypin nin: “Imaynan huk runallawan huchaqa kay pachapi qallarirqan, huchawantaq wañuypas rikhurirqan”, nispa. Sichus ñawpaq runa Diosta kasukunman karqan chayqa wiñaypaqmi kawsankuman karqan. Chayta uyarispan repararqani chay willawasqan investigasqaywan tupasqanta. Repararqanin runakunaqa mana wañunanpaqchu kamasqa kasqanta. Celulanchiskuna wañuqtin chaykunaq rantinpi hukkuna rikhurimusqanmi rikuchin runakuna wiñaypaq kamasqa kasqanchista.

¿Iman yanaparqasunki Bibliata Diospa Siminta hinapuni qhawarinaykipaq?

Salmo 139:16 textopi nisqanmi, chaypin nin: “Wiksallapiraq kashaqtiymi rikuwarqankiña. [...] [Imaynachus kawsayniy kasqanmi] qelqaykipi qelqasqaña karqan”, nispa. Bioquímica kasqayraykun imayna kawsay kasqanmanta celulakunapi qelqasqata estudiani. Ichaqa tapukuqmi kani: “¿Imaynapin salmista yacharqan celulakunapi chaykuna qelqasqa kasqanta?” nispa. Chaymi Bibliata estudiaspa astawan repararqani Bibliaqa Diospa yuyaychasqanpuni kasqanta.

¿Imaynapin Bibliamanta astawan yacharqanki?

Huk Testigon estudiota qowarqan. Chaypin yacharqani imaraykun Dios hinallata qhawan ñak’ariyta. Yacharqanin, Bibliaq nisqan hina ‘Diosqa wiñaypaq wañuytapas chinkachinanta’ (Isaías 25:8). Kamaqninchispaqqa manan sasachu kanqa cuerponchis ukhupi tukuy imatapas allinta funcionachinanpaq, chhaynapi wiñaypaq kusisqa kawsananchispaq.

¿Imaynatan hukkunata yanaparqanki Bibliamanta yachasqaykiwan?

1995 watapin Jehová Diospa testigon kapurqani. Chaymantapachan kallpachakuni Bibliapi yachasqayta runakunaman yachachinaypaq. Huk llank’aqmasiymi sinchi llakisqapuni kasharqan turan kikillan wañuchikapusqanmanta. Iglesianpin yachachinku wañuchikuqtaqa manapuni Dios pampachasqanta. Chaymi Bibliawan yachachirqani wañupuqkuna kawsarimpunanmanta (Juan 5:28, 29). Anchatan kusikuni Dios ñoqanchispi interesakusqanta yachaspa. Runakunata chhaynata yanapaspan astawan kusikuni ciencia nisqapi tukuy yachasqaymantaqa.