1. a) Willay trigomanta mana allin qoramantawan rikch’anachiyta. b) ¿Imaynatan Jesús sut’incharqan chay rikch’anachiyta?

DIOSPA GOBIERNONMANTA rimashaspan Jesús trigomanta mana allin qoramantawan rikch’anachiyta willarqan. Chay rikch’anachiypin huk runa chakranpi trigota t’akasqa, hinan huk enemigon hamuspa mana allin qora muhuta trigo chakranman t’akaykusqa. Qhepamanmi mana allin qora wiñaspa trigota atiparusqa, hinan chakrayoqqa kamachinkunata nisqa: “Trigo ichhuykama hinalla wiñashachunku”, nispa. Cosecha tiempo chayamuqtinmi mana allin qora ruphachisqa karqan trigotaq taqeman taqesqa karqan. ¿Imatan chay rikch’anachiywan yachachisharqan? Chaytaqa pay kikinpunin sut’incharqan (leey Mateo 13:24-30, 37-43). Chay rikch’anachiymantan kunan yachasun (“Trigowan mana allin qorawan” nisqa recuadrota qhaway).

2. a) ¿Imamanmi rikch’akun trigo t’akaqpa hallp’anpi sucedesqan? b) ¿Imamantan kay estudiopi yachasun?

² Trigo t’akaqpa hallp’anpi sucedesqanmi rikch’akun kay pachapi trigoman rikch’akuq akllasqa cristianokunata Jesús hayk’aq imaynapi pallapunanwan, chay hinapi paykunawan hanaq pachamanta kamachimunankupaq. T’akay tiempoqa 33 wata Pentecostés p’unchaypin qallarirqan, cosechataq tukunqa akllasqakunamanta kay Hallp’api qhepaqkuna sellasqa kaspa hanaq pachaman ripuqtinku (Mat. 24:31; Apo. 7:1-4). Imaynan huk alto orqomanta qhawarispa lliw llaqtata rikunchis, chay hinatan chay rikch’anachiy rikuchiwanchis iskay waranqa watapi hina imakunachus sucedenanta. ¿Imakunatan chay rikch’anachiypi yachanchis? Chay rikch’anachiyqa kinsa tiempomantan rimashan: t’akay tiempomanta, wiñasqan tiempomanta, cosecha tiempomantawan. Kay estudiopiqa cosecha tiempomantan astawanqa yachasun. *^[1]

3. a) ¿Iman sucederqan 100 wata qhepaman? b) ¿Imanispan kamachikuna patronta tapurqanku? ¿Pikunan karqan chay kamachikuna? (Kay estudio tukuypi 2 willakuyta qhaway.)

³ 100 watapi hinan “chirisuela” otaq mana allin qora  ‘chakrapi [kay pachapi]’ rikhurirqan, chay qoraqa karqan mana allin cristianokunan (Mat. 13:26). 300 watakunapaqqa akllasqa cristianokunamanta aswan askhan kapurqanku. Chay rikch’anachiypin kamachi runakuna patronta tapurqanku: “¿Munankichu t’iramunaykuta?”, nispa (Mat. 13:28). *^[2] ¿Imanispan patrón kutichirqan?

4. a) ¿Imatan rikuchin kamachinkunata Jesuspa kamachisqan? b) ¿Hayk’aqmi reparakurqan pikuna trigoman rikch’akusqankuta?

⁴ Patronqa Jesusmi karqan; paymi trigomanta mana allin qoramantawan rimaspa nirqan: “Trigo ichhuykama hinalla wiñashachunku”, nispa. Chayta kamachisqanmi rikuchin apostolkunaq tiemponmantapacha kay tiemponchiskama trigoman rikch’akuq akllasqa cristianokuna kay pachapi kasqanta. Qatikuqninkunaman Jesuspa nisqanmi chayta sut’inchan, nirqanmi: “Ñoqaqa qankunawanmi sapa p’unchay kashani kay pachaq p’uchukanankama”, nispa (Mat. 28:20). Arí, akllasqa cristianokunaqa tukukuy p’unchaykaman sapa p’unchay Jesuspa pakaykusqan kananku karqan. Ichaqa trigowan kuska mana allin qora wiñasqanmantapachaqa unay tiempon mana yachakurqanchu pikuna trigoman rikch’akuq cristianokuna kasqankuta. Chaywanpas cosecha tiempopaq 30 wata hinallaña kashaqtinmi reparakurqan pikuna trigoman rikch’akusqankuta. ¿Iman chaypi sucederqan?

5. ¿Imaynatan Jesuspa tiemponpi hunt’akurqan Malaquiaspa willasqan?

⁵ Pachak-pachak watakuna ñawpaqtaraqmi Jehová Dios profeta Malaquiaswan willachirqan Jesuspa willasqan rikch’anachiywan tupaq willakuyta (leey Malaquías 3:1-4). Bautizaq Juanmi ‘willakuq’ hina 29 watapi chayamurqan ñanta allichananpaq (Mat. 11: 10, 11). Chay tiempopaqqa pisillañan tiempo kasharqan Israel llaqta juzgasqa kananpaq. Chay qhepallamanmi ‘rimanakuyta willakuq’ Jesusñataq chayamurqan. Payqa yupaychana wasitan iskay kutita ch’uyancharqan mana allin ruwaykunamanta. Chaytaqa predicayta qallarishaspan ruwarqan, qhepatataq predicaynin tukushaqtin (Mat. 21:12, 13; Juan 2:14-17). Arí, payqa huk tiempopin yupaychana wasita ch’uyancharqan.

6. a) ¿Hayk’aqmi astawanqa hunt’akurqan Malaquiaspa willasqan? b) ¿Ima tiempopin Jesús yupaychana wasita qhawarirqan? (Kay estudio tukuypi 3 willakuyta qhaway.)

⁶ ¿Hayk’aqmi astawanqa hunt’akurqan Malaquiaspa willasqan? 1914 wata ñawpaqtan Charles Russell iñiqmasi llank’aqmasinkunawan kuska Bautizaq Juanpa ruwasqanta hina ruwasharqanku. Paykunaqa Bibliapi cheqaq yachachikuykunatan maskharqanku. Hinan sut’incharqanku Cristoq sacrificakusqanmanta infiernomanta willakuytawan, willarqankutaqmi wak nacionkunaq kamachikunan tiempo tukupunanmanta. Ichaqa askhan karqan cristianon kayku niq religionkuna. ¿Mayqenmi karqan rikch’anachiypi kaq trigo hina? Chayta yachananpaqmi Jesusqa 1914 watapi espiritual yupaychana wasita qhawarirqan ch’uyancharqantaq. Chaytaqa huk tiempopin ruwarqan: 1914 watapin qallarirqan 1919 wata qallariypitaq tukurqan. *^[3]

7. ¿Imatan Jesús espiritual yupaychana wasipi tarirqan 1914 watapi?

⁷ ¿Imatan Jesús tarirqan espiritual yupaychana wasita qhawarispa? Payqa pisi t’aqa Biblia Estudiaqkunatan tarirqan. Paykunaqa 30 watañan tukuy kaqninkuwan tukuy kallpankuwan predicasharqanku. *^[4] ¡Anchatachá  Jesuspas angelkunapas kusikurqanku Satanaspa qorankuna ukhupi allin saphiyoq trigoman rikch’akuq cristianokunata tarispa! Chaywanpas kay ‘Levipa mirayninkunaqa ch’uyayachisqan’ kananku karqan (Mal. 3:2, 3; 1 Ped. 4:17). ¿Imarayku?

8. ¿Iman sucederqan 1914 wata qhepaman?

⁸ 1914 wata tukuytan Biblia Estudiaqkunamanta wakin pisipapurqanku hanaq pachaman mana ripusqankumanta. Hinaspapas 1915, 1916 watakunapi hark’akuy kasqanwanmi predicación qollupurqan. Chaymantapas 1916 wata octubre killapin Russell wañupusqan qhepaman ch’eqechinakuy karqan. Sociedad Watch Tower nisqapin qanchis karqanku junta directivamanta. Paykunamantan tawa mana munarqankuchu Rutherford iñiqmasi chaypi umalliq kananta, hinan iñiqmasikunata t’aqanachiyta munarqanku. Ichaqa 1917 wata agosto killapi Betelmanta ripurqanku. ¡Tukuymi ch’uyanchasqa kapurqan! Wakinqa runata manchakuspan qhepaman kutiripurqanku. Chaywanpas yaqa llapa Biblia Estudiaqkunan Jesuspa ch’uyayachisqanta allinpaq qhawarirqanku, imakunapichus allinyananku kasqanpitaq allinyarqanku. Chaykunata rikuspan Jesusqa paykunata trigota hina qhawarirqan. Mana allin cristianokunata, pantasqa religionkunapi kaqkunatawantaq mana allinpaq qhawarirqan (Mal. 3:5; 2 Tim. 2:19). ¿Iman chay qhepaman sucederqan? Chaypaq astawan yachasun chay rikch’anachiymanta.

9, 10. a) ¿Imatan yachasun cosecha tiempomanta? b) ¿Imatan ñawpaqta ruwakurqan cosecha qallariqtin?

⁹ Jesusmi nirqan: ‘Cosechaqa kay tiempo p’uchukaymi’, nispa (Mat. 13:39). Cosecha tiempoqa 1914 watapin qallarirqan. Chaymi kunan yachasun profeciaq nisqanman hina chay watamantapacha phisqa ruwaykuna hunt’akunanmanta.

¹⁰ Ñawpaqta: Mana allin qorata ichhunku. Jesusmi nirqan: “Ichhuy chayamuqtinña ichhuqkunata nisaq: Chirisuelataraq ñawpaqtaqa ichhurqariychis, hinaspa marq’ay-marq’ayta wataykuychis”, nispa. 1914 watapin angelkuna mana allin qoraman rikch’akuq cristianokunata ichhuspa t’aqarqanku ‘hanaq pacha qhapaqsuyu wawakunamanta’, akllasqa cristianokunamanta (Mat. 13:30, 38, 41).

11. ¿Imapin cheqaq cristianokuna ñawpaqmantapacha reqsisqa kanku?

¹¹ Mana allin qorata huñukusqanman hinan astawan yachakurqan pikunan trigopas mana allin qorapas kasqanta (Apo. 18:1, 4). 1919 watapaqqa cheqaq cristianokunan Hatun Babiloniamanta kacharichisqa kapurqanku, chaypitaqmi sut’ita rikukurqan Hatun Babilonia urmayapusqanta. ¿Imaynapin yachakurqan pikuna cheqaq cristianokuna kasqankuta? Predicasqankupin. Biblia Estudiaqkunata umalliqkunan willarqanku Diospa Gobiernonmanta willay ancha importante kasqanta. 1919 watapi lloqsimuq “Pikunan kay llank’ayta aparinanku” (inglés simipi) nisqa folleton llapa cristianokunata kallpacharqan wasin-wasinta predicanankupaq, nirqanmi: “Kay llank’ayqa sasapaschá kanqa, ichaqa Señorpa llank’ananmi, paypa yanapayninwanqa allintan aparisun. Qankunaqa ancha sumaq llank’aytan chaskishankichis”, nispa. ¿Imanirqankun iñiqmasikuna? 1922 watapi Qhawaq (inglés simipi) revistapi nisqan hina, Biblia Estudiaqkunaqa astawanmi predicarqanku. Chaymantapachan kunan p’unchaykama hunt’aq cristianokuna wasin-wasinta predicasqankupi reqsisqa kanku.

12. ¿Hayk’aqmantapachan trigo taqesqa karqan? ¿Imaynapin taqesqa karqan?

¹² Iskaypi: Trigota taqeman taqenku. Jesusmi angelkunata kamachirqan: “Trigotan [...] taqeyman taqenkichis”, nispa (Mat. 13:30). 1919 watamantapachan akllasqa cristianokunaqa huñusqa karqanku ch’uyayachisqa iñiq t’aqaman taqesqa kanankupaq.  Ichaqa tukukuykama kay pachapi qhepaq akllasqa cristianokunaqa hanaq pachaman ripuqtinkuñan taqeman hina wiñaypaq taqesqa kanqaku (Dan. 7:18, 22, 27).

13. Apocalipsis 18:7 textopi nisqan hina, ¿imanishankun kunan Hatun Babiloniapi kaqkuna?

¹³ Kinsapi: Waqay, kiru k’achachachaymi kanqa. ¿Iman sucedenqa mana allin qorata marq’ay-marq’ayta angelkuna wataykuqtin? Mana allin qoraman rikch’akuq cristianokuna iñiyninkupi imayna kasqankumanta rimaspan Jesús nirqan: “Chaypin waqaypas kiru k’achachachaypas kanqa”, nispa (Mat. 13:42). ¿Kunanchu chay profecía hunt’akushan? Manan. Cristianon kayku niqkunan kunanqa nishanku: “Ñoqaqa reinañan kaypi tiyashani, manan viudachu kani, manataqmi hayk’aqpas wañuqniyoq hinaqa waqasaqchu”, nispa (Apo. 18:7). Paykunaqa politicokunamanta aswan atiyniyoqpaq qhawarikuspan, anchaykachaspa ninku: “Reinañan kaypi tiyashani”, nispa. Arí, kunanqa manaraqmi mana allin qoraman rikch’akuq cristianokuna llakikunkuchu, aswanmi umankuta hoqarispa purishanku. Ichaqa qonqayllan chayqa tukupunqa.

14. a) ¿Hayk’aqmi pantasqa religionkunapi kaqkunaq kirunku k’achachachanqa? ¿Imarayku chay kanqa? b) ¿Imaynatan Mateo 13:42 textopi willakuy sut’inchakusqan tupan Salmo 112:10 textowan? (Kay estudio tukuypi 5 willakuyta qhaway.)

¹⁴ Manchay ñak’ariypi llapa pantasqa religionkuna chinkachisqa kasqan qhepamanmi, paykunata qatikuqkuna phawarinqaku pakakuyta maskhaspa. Ichaqa manan maypipas cheqaq pakakuyta tarinqakuchu (Luc. 23:30; Apo. 6:15-17). Wañuymanta manaña maymanpas ayqeyta atispan “khuyayta waqaykunqaku”, phiñakuymantataq kirunkuraq k’achachachanqa, Jesuspa willasqanpi hina (Mat. 24:30; Apo. 1:7). *^[5]

15. ¿Iman sucedenqa mana allin qorawan? ¿Hayk’aqmi chay hunt’akunqa?

¹⁵ Tawapi: Mana allin qoran hornoman wikch’uykusqa kanqa. ¿Iman sucedenqa watasqa mana allin qorawan? Angelkunan “nina rawrashaq hornoman wikch’uykunqaku” (Mat. 13:42). Chaytaqa wiñaypaq chinkachisqa kanantan nishan. Arí, pantasqa religionta qatikuqkunaqa llapallankun Armagedonpi wañuchisqa kanqaku chaypitaqmi manchay ñak’ariy tukupunqa (Mal. 4:1).

16, 17. a) ¿Ima sucedenanmantan Jesús willarqan profecía willasqanta tukuspa? b) ¿Imaynapin yachanchis chay profecía qhepamanña hunt’akunan kasqanta?

¹⁶ Phisqapi: Chanin runakunan inti hina k’ancharinqaku. Profecía willasqanta tukunanpaqmi Jesús nirqan: “Hinaqtinmi chanin runakunaqa Dios Yayankuq qhapaqsuyunpi inti hina k’ancharinqaku”, nispa (Mat. 13:43). ¿Hayk’aqmi chay hunt’akunqa? Qhepamanñan hunt’akunqa. ¿Maypin  hunt’akunqa? Hanaq pachapin. *^[6] ¿Imarayku chayta ninchis? Iskaymanta yachasun.

¹⁷ Ñawpaqta yachasun hayk’aq hunt’akunanmanta. Jesusmi nirqan: “Hinaqtinmi [“chay p’unchaykunapi”, NM] chanin runakunaqa [...] inti hina k’ancharinqaku”, nispa. “Chay p’unchaykunapi” nispaqa mana allin qora rawrashaq hornoman wikch’uykusqa kanan p’unchaymantan rimasharqan. Chayqa manchay ñak’ariy tukuypin hunt’akunqa. Chay tiempollapitaqmi akllasqa cristianokunapas “inti hina k’ancharinqaku”. Kunanqa yachasun maypi hunt’akunanmanta. Jesusmi nirqan: ‘Chanin runakunaqa [...] qhapaqsuyupin inti hina k’ancharinqaku’, nispa. ¿Imatan chaywan nisharqan? Kay pachapi qhepaq llapa akllasqa cristianokunan sellasqa kanqaku. Chay qhepamanmi manchay ñak’ariymanta Jesuspa willasqanpi hina, llapallanku hanaq pachapi huñusqa kanqaku (Mat. 24:31). Chaypin inti hina “Dios Yayankuq qhapaqsuyunpi” k’ancharinqaku. Armagedón qhepallatataq kusisqa novia hina ‘Corderowan casarakuypaq’ listo kashanqaku (Apo. 19:6-9).

18, 19. ¿Imaynatan yanapawanchis Jesuspa willasqan rikch’anachiy sut’inchakusqan?

¹⁸ ¿Imaynatan yanapawanchis Jesuspa willasqan rikch’anachiy? Kinsamanta yachasun. Hukpi, entiendechiwanchismi imarayku Jehová Dios manaraq millay runakuna wañuchisqanta. Payqa trigoman rikch’akuq ‘khuyapayanapaq’ kaq akllasqa cristianokunata huñunanpaqmi, ‘phiñakuyninwan muchuchinapaq kaqkunata’ khaytukuy tiempo hinallata qhawashan (Rom. 9:22-24). *^[7] Iskaypi, kallpachawanchis Diosman hap’ipakunapaq. Tukukuy p’unchay chayamunankamaqa enemigonchiskunan ñoqanchis contra imaymanata ruwanqaku, ichaqa ‘manan atipawasunchu’ (leey Jeremías 1:19). Imaynan trigota ñawpa tiempokunamantapacha pakaykurqan, chay hinatan Jehová Diosqa Jesuswan angelninkunawan ima “sapa p’unchay” ñoqanchiswan kashanqa (Mat. 28:20).

¹⁹ Kinsapi, Jesuspa willasqan rikch’anachiymi sut’inchawanchis pin trigoman rikch’akuq kasqanta. ¿Imaraykun chayta allinta yachananchis? Pikunapunichus trigoman rikch’akuq cristianokuna kasqankuta yachaspaqa, tukukuy tiempomanta Jesuspa tapuy ruwasqantan kutichisun, paymi tapurqan: “¿Pipunitaq kanman allin yuyayniyoq hunt’aq kamachiri?”, nispa (Mat. 24:45, NM). Qatimuq iskay estudiokunapin chaymanta yachasun.