Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

E te Silafia?

E te Silafia?

E te Silafia?

Pe e moni na ili e tagata ni fagufagu i taimi o maliu, i aso o Iesu?

O loo taʻua i le Tusi Paia le iliina o fagufagu i tausamiga na olioli ai tagata. (1 Tupu 1:40; Isaia 5:12; 30:29) Na ili foʻi i taimi o maliu, ma e pau lea o le meafaifaaili na faaaogā i maliu. I le Evagelia a Mataio, o loo taʻua ai se taʻitaʻi Iutaia na talosaga atu iā Iesu ina ia faamālōlō lona afafine auā ua toeitiiti oti. Peitaʻi, ina ua taunuu Iesu i le fale o le taʻitaʻi, ʻona silafia ai lea e ia o ē ili fagufagu ma le motu o tagata ua fai le lauaitu,’ ona ua maliu le teineitiiti.—Mataio 9:18, 23, O le Tusi Paia Samoa, Lomiga 1969.

Pe e saʻo aʻiaʻi le tū masani a tagata, na faamauina e Mataio? Na taʻua e le tagata faaliliu o le Tusi Paia o William Barclay e faapea: “I le tele o vaega o le lalolagi anamua, i Roma, i Eleni, i Foinie, ma Palesitina, o le iliina o le fagufagu e fesootaʻi atu i maliu ma mafatiaga.” E tusa ai ma le Tusi Tulafono a Iutaia, i le uluaʻi senituri, e oo lava i se tane Iutaia e matuā mativa ua maliu lana avā, e ao ona ia faatonuina ni tagata se toʻalua e iliina fagufagu, ma se fafine e tagi auēuē e faavauvau i le maliu o lana avā. Na faamauina e Flavius Josephus, o se tusitala o talafaasolopito na soifua i le uluaʻi senituri T.A. e faapea, ina ua faalogo tagata i Ierusalema ua faatoʻilaloina ma fasiotia e le ʻautau a Roma tagata uma o le aai o Jotapata, i Kalilaia i le 67 T.A., “o le toʻatele o tagata na faavauvau, sa latou talosagaina ni tagata e iliina fagufagu, ina ia auai ma i latou i taimi o o latou faanoanoaga i maliu.”

O ā solitulafono a pagota sa tautau i autafa o Iesu?

O loo taʻua i le Tusi Paia nei tagata amioleaga o ni “tagata faomea.” (Mataio 27:38; Mareko 15:27) Ua taʻua i nisi o lomifefiloi faale-Tusi Paia e faapea e eseese upu o loo faaaogā i Tusitusiga Paia, ina ia iloa ai le eseese o ituaiga o solitulafono. O le upu Eleni o le kleptes, e faasino atu i se tagata e gaoi faalilolilo ina ia lē molia o ia. E talafeagai lenei upu iā Iuta le Sekara, o lē na gaoi faalilolilo mai i le pusa tupe a le ʻausoo. (Ioane 12:6) I le isi itu, o le upu lestes, e masani lava ona faasino atu i tagata e faia gaoioiga sauā ina ia gaoia ai ni mea, ma e faasino atu foʻi i tagata fouvale ma tetee i le malo. O pagota sa tautau i autafa o Iesu e talafeagai ai le uiga lona lua na taʻua. O le mea moni, na taʻua e se tasi o i laʻua e faapea: “Ua tonu lava la ta sala, ua tauia foʻi i taʻua e tusa ma mea ua ta faia.” (Luka 23:41) E foliga mai na iā i laʻua lagona nofosala, mo se mea e sili atu nai lo o le na ona gaoi.

E pei o na tagata faomea, na taʻua Parapa o se lestes. (Ioane 18:40) E sili atu mea na faia e Parapa nai lo o le na ona faomea, auā e manino mai i le Luka 23:19, o loo taʻua ai “na falepuipui [o ia] ona o le fouvale i le aai ma le fasioti tagata.”

O lea, e ui ina faasalaina pagota na tautau i autafa o Iesu ona o le faomea, ae e foliga mai foʻi o i laʻua o ni tagata e fouvale i le malo pe e fasioti tagata. E tusa lava po o le ā le tulaga, ae na manatu Ponotio Pilato le kovana o Roma, e tatau ona faasatauroina i laʻua.