Go na content

Go na table of contents

Fa yu musu gi yu pikin piri-ai?

Fa yu musu gi yu pikin piri-ai?

„Mi no ben man wakti moro. Ibri leisi te wan wagi ben e pasa mi ben e luku efu na Yordan doro. Disi ben de a di fu dri leisi taki Yordan ben o kon lati na oso. Mi ben aksi misrefi pe a de. Wan sani ben pasa nanga en? A no sabi taki wi e broko wi ede? Di a doro, dan mi ati ben e kuku.”GEORGE.

„Di mi yere fa a meisje fu mi bari, dan mi skreki srefisrefi. Mi drai dan mi si taki a ben e hori en ede e krei. A brada fu en di abi fo yari, ben naki en.” NICOLE.

„’Mi no fufuru a linga. Mi feni en!’ Na dati Natalie, a meisje fu wi di abi siksi yari ben e taigi wi, aladi a ben e piri en ai leki a no du noti. A ben hati wi so te taki a ben e tan strei nanga wi. Wi krei srefi fu a sani dati. Wi ben sabi taki a ben e lei.”STEPHEN.

EFU yu na wan papa noso wan mama, dan yu kan frustan fa den sma na a bigin fu na artikel e firi. Te wan srefi sortu situwâsi e miti yu, dan kande yu e aksi yusrefi fa yu musu gi yu pikin piri-ai, noso efu a de fanowdu fu du dati. A bun fu gi yu pikin piri-ai?

SAN A WANI TAKI FU GI PIRI-AI?

Na ini Bijbel, a wortu „piri-ai” no abi fu du nomo nanga strafu di sma e kisi. Te sma e gi piri-ai, dan nofo tron den e gi rai, den e gi leri, noso den e sori trawan sortu fowtu den meki. Noiti a wani taki dati wan sma e du ogri nanga wan trawan.Odo 4:1, 2.

A piri-ai di papa nanga mama e gi, de neleki te sma e sorgu den sani di den prani. Wan sma di e prani sani e sreka a doti, a e gi den prani watra nanga mest, èn a e sorgu taki takru wiwiri nanga tra sani no e kiri den prani. Te a prani e gro, dan kande a sa de fanowdu fu koti den taki pikinso so taki a kan gro bun. Wan sma di e prani sani e frustan taki a musu du difrenti sani fu kan meki den prani fu en gro moi. Na so papa nanga mama e du difrenti sani tu fu sorgu bun gi den pikin fu den. Ma son leisi den musu gi den pikin piri-ai. Neleki fa wan sma e koti den prani fu en so taki den kan gro bun, na so papa nanga mama musu gi pikin piri-ai frukufruku kaba, so taki den e gro kon tron bun sma. Ma wan sma musu luku bun fa a e koti den prani fu en, noso den kan dede. Na so a de tu taki papa nanga mama musu gi den pikin fu den piri-ai na wan lobi-ati fasi.

A Gado fu Bijbel, Yehovah, na wan moi eksempre gi papa nanga mama te a abi fu du nanga a tori disi. A piri-ai di a e gi den reti-ati anbegiman fu en na grontapu, e wroko so bun èn a warti so te taki den kon „lobi piri-ai” (Odo 12:1). Den e ’grabu piri-ai hori steifi’ èn den ’no e lusu en’ (Odo 4:13). Yu kan yepi yu pikin fu teki piri-ai te yu e gi piri-ai na den dri fasi disi fa Gado e du dati: A e  gi piri-ai (1) na wan lobi-ati fasi, (2) a e hori a sma na prakseri, èn a e gi piri-ai (3) te dati fiti.

GI PIRI-AI NA WAN LOBI-ATI FASI

Gado e gi piri-ai na wan lobi-ati fasi fu di a lobi wi. Bijbel e taki: „Yehovah e piri-ai gi a sma di a lobi, neleki fa wan papa e du nanga wan manpikin di e gi en prisiri” (Odo 3:12). Boiti dati, Yehovah ’abi sari-ati nanga switifasi, èn en ati no e bron esi’ (Eksodes 34:6). Dati meki Yehovah noiti no e du ogri-ati sani nanga sma. A no e taigi sma hati sani tu, a no e krutu den ibri leisi, èn a no e spotu den, fu di den sani disi kan hati neleki te sma ’dyuku wi nanga wan feti-owru’.Odo 12:18.

ARKI

A no de fu taki dati papa nanga mama no man hori densrefi leki fa Gado e du dati. Son leisi a no makriki fu hori yusrefi. Ma te dati de so, dan a bun fu tan hori na prakseri taki te yu e strafu yu pikin nanga atibron, dan nofo tron a strafu o hebi tumusi, èn a no o yepi. Wan tra sani, na taki te wi e gi strafu nanga atibron, dan a no piri-ai wi e gi, ma na lasi wi lasi wisrefi.

Ma te yu e gi piri-ai nanga lobi èn te yu e hori yusrefi, dan yu o man yepi a pikin moro bun. Luku fa George nanga Nicole, di kari na a bigin, ben gi a pikin fu den piri-ai.

BEGI

„Di Yordan doro na oso te fu kaba, dan mi nanga mi wefi ben e kuku, ma wi hori wisrefi aladi wi ben e arki san a ben abi fu taki. Fu di a ben lati kaba, meki wi bosroiti fu taki fu a tori mamanten. Wi alamala begi makandra èn wi go sribi. A tra dei, a ben moro makriki gi wi fu taki fu a tori èn fu doro na ati fu a boi fu wi. A teki a strafu di wi gi èn a agri taki a no ben du wan bun sani. Wi ben breiti taki wi ben frustan taki a no e yepi te sma gi piri-ai nanga atibron. Fu di wi ben arki fosi, meki sani waka bun.”George.

TAKI

„Mi ben atibron di mi si fa a boi fu mi ben naki en sisa. Mi no du noti nanga en, ma mi seni en go na en kamra fu di mi ati ben bron tumusi. Bakaten, di mi ati kon kowru, dan mi taigi en krin taki a no bun fu naki wan trawan èn mi sori en san a ben du nanga en sisa. A sani disi yepi fu di a aksi en sisa pardon èn a brasa en.”Nicole.

Iya, te wi e gi piri-ai na a yoisti fasi, awansi na strafu wi e gi, dan ala ten wi musu du dati nanga lobi.

HORI YU PIKIN NA PRAKSERI TE YU E GI PIRI-AI

Ala ten Yehovah e gi sma ’a strafu di den e frudini’ (Yeremia 30:11; 46:28). A e luku a heri situwâsi, srefi den sani di wi no sabi. Fa papa nanga  mama kan du a srefi? Stephen di wi ben kari na a bigin fu na artikel, e taki: „Aladi wi ben e sari èn wi no ben man frustan fu san ede Natalie ben e tan strei taki a no ben fufuru a linga, wi pruberi fu hori na prakseri taki a ben pikin ete.”

Nicole en masra, Robert, e pruberi tu fu luku a heri situwâsi. Te den pikin e du ogri, dan a e aksi ensrefi ibri leisi baka: ’Na wán leisi nomo a sani disi pasa, noso na takru maniri den pikin abi? A kan taki a pikin weri noso na firi a no e firi bun? Na wan tra sani e meki taki a pikin e du so?’

Papa nanga mama di e hori den pikin fu den na prakseri e frustan tu taki pikin-nengre a no bigisma. A Kresten apostel Paulus ben agri nanga a sani dati di a skrifi: „Di mi ben de wan pikin, mi ben e taki leki wan pikin, mi ben e denki leki wan pikin, èn mi ben e prakseri leki wan pikin” (1 Korentesma 13:11). Robert e taki: „Wan sani di yepi mi fu si sani na a yoisti fasi èn fu no lasi misrefi, na taki mi ben e prakseri san mi srefi ben e du di mi ben de wan pikin boi.”

A prenspari taki yu no e fruwakti tumusi furu fu yu pikin, ma na a srefi ten yu no musu tapu ai gi den ogri noso den takru maniri fu den. Te yu e hori na prakseri san den pikin fu yu man du, san den no man du, èn te yu e luku tra sani sosrefi, dan yu o man gi piri-ai na a yoisti fasi.

GI PIRI-AI TE DATI FITI

„Mi na Yehovah. Mi no kenki”, na so Maleaki 3:6 e taki. Futuboi fu Gado e bribi a sani disi èn dati meki den de seiker taki sani sa waka bun nanga den. Pikin musu abi a frutrow tu taki a papa nanga a mama fu den ala ten o gi den piri-ai te dati de fanowdu. Efu a fasi fa yu e firi e meki taki yu no e gi piri-ai te dati de fanowdu, dan dati kan bruya a pikin fu yu.

Memre a sani disi di Yesus ben taki: „Te unu taki ’iya’, dan meki a tan iya. Te unu taki ’nôno’, dan meki a tan nôno.” A bun te papa nanga mama e fiti a rai disi te den e kweki den pikin fu den (Mateyus 5:37). Denki bun fosi yu taigi den taki yu o strafu den. Efu yu taigi den taki yu o strafu den, dan yu musu du dati tu.

A bun te papa nanga mama e frustan makandra bun efu den wani gi piri-ai te dati fiti. Robert e taki: „Te mi kon sabi taki den pikin fu mi kisi mi fu gi den primisi fu du wan sani, aladi mi no ben sabi taki mi wefi no ben wani, dan mi e horibaka gi mi wefi.” Efu papa nanga mama no man agri nanga makandra san fu du na ini wan spesrutu situwâsi, dan a moro bun te den e taki nanga makandra te den de den wawan.

A PRENSPARI FU GI PIRI-AI

Efu neleki Yehovah yu e gi piri-ai na wan lobi-ati fasi, yu e hori yu pikin na prakseri, èn yu e gi piri-ai te dati fiti, dan yu kan de seiker taki a o tyari wini gi den pikin fu yu. Te yu e gi rai na wan lobi-ati fasi, dan dati kan yepi den pikin fu yu fu tron bigisma di lepi, di man tyari frantwortu, èn di man denki krin. Soleki fa Bijbel e taki: „Leri wan boi fu waka a yoisti pasi. Srefi te a kon owru, a no o komoto fu a pasi dati.”Odo 22:6.